ब्रजेशको वाइल्ड यायावर

March 7, 2013, 1:38 am

≫ Next: War crimes in Srilanka and UN Resolution

≪ Previous: समर लभ - फिल्मी प्रेम

$

0

0

स्तम्भकार, नेपाली सिनेमाका कथा-पटकथा लेखक, निर्देशक र कलाकार समेतका अनेक रूपमा नेपालीहरुमाझ परिचित ब्रजेश खनालकोपरिचय थपिएको छ, उपन्यासकार रुपमा । यसै सप्ताहन्तबाट बजारमा आउन लागेको नेपाली उपन्यास "यायावर" मार्फत आख्यान लेखनका क्षेत्रमा पाइला चलाएका हुन् ब्रजेशले । कुरैकुरामा यायावर पढ्ने अवसर मिल्यो र लागेका कुरा लेखिहालुँ भन्ने जाँगर पनि । नयाँ शैलीका लेखन र लेखकहरुको भीडमा अर्को नाम बनेर थपिएको देख्न सकिन्छ यायावरलाई ।  

Yayavar by Brazesh Khanal (Image : writer himself)

समाज सिधा-सादा छैन, घुमाउरो, जेलिएको र जेरीझैं बटारिएका पात्रहरुको बीचको जटिलता बुझिनसक्नुको छ । यायावर यस् अर्थमा पनि बिशेष छ कि यस्ले ती पत्रहरुलाई केलाउने चेष्टा गरेको छ, बोल्ड तरीकाले । हाम्रा आफ्ना दिमागमा उब्जीने बिचार र तरंग तथा जिन्दगीमा जानेर या नजानेर गरिएका एड्भेन्चर कुनै रमाइला, कुनै टीठलाग्दा र कुनै घीनलाग्दा पनि छन्, जस्लाई यथार्थपरक ढंगले आख्यानका रुपमा अगाडि सार्न लेखक सफल देखिन्छन् । हाम्रा बिगत र बिचारहरु सबै हामीले बाहिर ल्याउने जस्ता ज्ञानी र राम्रा हुन्नन्, कुनै त अत्याशलाग्द पनि छन् । यायावरले त्यस्तै एउटा झन्डै झन्डै बृद्धको फर्केर इमान्दारीपुर्वक जीवनलाई हेर्ने प्रयास देखाउँछ, उस्का यौनबिकृति, बाल तथा किशोरवयका अनुभब र आरोह अवरोह देखाउँछ । जगदीश घिमिरेका शब्दमा "मनको दाँया र बाँया कुनाको पीङ र पीडामा बारम्बार झुलिरहने, एउटा फरक जीबन भोग्न वाध्य निम्नवर्गको निर्धो र निर्दोष केटाको जीबनमा अनायास बन्न पुगेका जटील गाँठाहरु र तीनलाई फुकाउन उस्ले आजीवन गरेको संघर्षको मार्मिक कथा हो यो ।" जीवनसङ्गै भौंतारिएको फीरन्तेको कथा र उस्का मोड सुन्दा कतिपय ठाउँमा आफ्नै लाग्छन् त कतिपय ठाउँमा यस्तो पनि हुन्छ भन्ने जस्ता लाग्छन्, तैपनी जीजिबिसाभित्रको पीडा, भय र घीनको चीरफार को नाम यायावर हो ।    

Cover of Yayavar by Brazesh Khanal

यायावरको कथा राजमार्गमा भएको एउटा बस दुर्घटनाबाट सुरु हुन्छ । तर मूल कथा त्यो हैन । दुर्घटनाग्रस्त बसको एउटा यात्रीको कथा हो यायावर । कथा सुरु हुँदा पचास वर्ष पुग्न आँटेको यो पात्रको केटाकेटी बेलादेखिका जीवनका पत्रहरु क्रमश उघ्रिंदै जान्छन् । उसको कथा एउटा आम तपाईंहामीको जस्तै छ । अक्सर आख्यानका पात्रहरुमा नायक हुन्छन्, खलनायक, नायिका हुन्छन् । तर यायावरमा नायक, नायिका र खलनायकको कुनै स्पष्ट सीमाना छैन । अर्थात वास्तविक जीवनका पात्रहरु जस्तै छन् यिनीहरु । बेलबेलामा खलपात्रसंग सहानुभूति हुन सक्छ, नायक वा नायिकासंग रिस उठ्न सक्छ । यो नै यायावरको सबैभन्दा रोचक र रमाइलो पक्ष हो । कलिलो उमेरमा नियतिले अचानक एकपछि अर्को ववण्डर मच्चाएपछि शारीरिक र मानसिक रुपमा यायावर बन्न पुगेको बैकुण्ठेको कथा हो यायावर । आफूले सानै उमेरदेखि मरिहत्ते गरेर एकोहोरो मन पराएको गाउँभरिकी सबैभन्दा सुन्दरी केटीलाई प्राप्त गरेर पनि ऊ किन उसको आफ्नो हुन सक्दैन त ? किन हुनेखाने गाउँको घर छोडेर ऊ दिनरात भौंतारिन्छ ? ममचा पसलको बेयरा देखि पत्रिकाको सहायक सम्पादक सम्म बनेर पनि किन ऊ त्यहाँ टिक्न सक्दैन ? किन र कसरी बंगलादेश देखि बैंककसम्म भौंतारिएर पनि कुनै स्थायित्व उसले पाउँदैन ? बिन गन्तव्य भौंतारिएर जब यायावरले जीवनको उत्तरार्ध शुरु हुने बेला आफ्नो बिश्राम यही हो भन्ने निधो गर्छ, किन उसको जीवनमा अर्को अचम्मको अप्रत्याशित मोड आउँछ ? यायावरको कथा यही सेरोफेरोमा बुनिएको छ ।

समग्रमा "यायावर" पढ्दै जाँदा कतिखेर एउटा फिरन्तेको कथाबाट देशमै फिरन्ते र निरर्थक बनाइएका हामी नेपालीको कथासङ्ग जोडीन्छ पत्तै हुन्न । भाषाशैली समाजमा बोलिने जस्तै छ, "पोलिटीकल्ली करेक्ट" बनाइएको छैन । फिल्मलेखनको अनुभवको प्रभाबले धेरै दृष्य चलचित्र हेरेझैं लाग्छन् । कथामा पत्र उप्किंदै जाँदा मानसिकता र संवेदनाका पत्र समेत उप्किन्छन् । धेरै पटक इमान्दार मानसिक व्याख्या अश्लील लाग्न सक्छन्, निर्लज्ज लाग्न सक्छ, तर मानबीय वास्तबिकता निर्लज्ज नै हुन्छ । चलिआएका "सुमधुर, काब्यात्मक तथा मिलाइएका" श्रीङ्गाररसले युक्त उपन्यास भन्दा यो बोल्ड आख्यान फरक छ र धेरै हदसम्म मनोरन्जनात्मक पनि , जीबनको उत्तरार्धमा रहेको एउटा फिरन्तेको इमान्दार तर वाइल्ड कथानक नै यायावर हो !

The writer himself : Brazesh Khanal

पुस्तकको नाम : यायावर 
लेखक : ब्रजेश खनाल 
प्रकाशक : अर्किड बुक्स 
मुल्य : २९५।- 

केही उत्कृष्ट छोएका वाक्य :

• "मलाई भने बादलले जहिले पनि मन्त्रमुग्ध बनाउँछ । आजमात्र हैन, केटाकेटी हुँदादेखि नै म बादल हेरेर अघाउन्नथेँ । अरु साथीहरू रमाउँदै खेलिरहेको बेला पनि म घण्टौं बादल हेरेर बसिरहेको हुन्थेँ । अनि बादल हेरेको बेला जहिले पनि म एउटै कुरा सोच्थेँ, “कहाँ होला यिनको गन्तव्य, के होला यिनको अविरल र अविच्छिन्न यात्राको उद्देश्य ?”
• सँधैभरि कति निष्फिक्री देखिन्थे बादलहरू । मलाई त्यतिबेला आफू पनि तिनै बादल जस्तो उडिरहन पाए हुन्थ्यो जस्तो लाग्थ्यो । त्यतिबेला मलाई साँच्चै मेरो जीवन तिनकै जस्तो बेठेगानको हुन्छ र म पनि तिनीहरू जस्तै हुन्छु भन्ने के थाहा ? त्यसैले होला आमाले बेलाबेला भन्ने गर्थिन्, “कुनै पनि कुरा चिताउने बेला हजारपटक सोच्नुपर्छ । के थाहा कुन बेला भगवानले तथास्तु भनेको बेला पर्छ ।”
• मैले बादल बन्ने चाहना गर्दा पनि शायद भगवानले तथास्तु भनेको हुनुपर्छ ।"

• “हैन बाङखुरेु, मान्छेले त झन् आफ्नो रुप बादलले भन्दा पनि छिटोछिटो फेरिरहेको हुन्छ । तैंले त्यो कुरा अहिले बुझ्दैनस् ।” ठूलो हुँदै गएपछि मात्र मैले बुझेको थिएँ, आमाले भनेको ठीकै रहेछ । बरु बादललाई चिन्न सकिएला मान्छेलाई चिन्न गाह्रो हुँदो रहेछ ।"
• "म पढाइमा राम्रै थिएँ । तर हिसाब मलाई साह्रै गाह्रो लाग्थ्यो । गाउँको पढाइ भएकोले अङ्ग्रेजी त सबैको खराबै थियो । अहिले आएर बुझ्दछु, पढाउने शिक्षकको पनि अङ्ग्रेजी खराब थियो । नेपाली भने मलाई साहै्र रमाइलो लाग्थ्यो । मैले लेखेको हेरेर नेपाली पढाउने गुरु भन्थे, “कुमाइ भए पनि यो उपाध्ये बाहुन जस्तो छ ।”
• मलाई कुमाइ भन्या के हो उपाध्ये भन्या के हो भन्ने थाहा थिएन । हाम्रो कक्षामा सबै जातका विद्यार्थी थियौँ तर हामी कसैलाई पनि हामी फरक जातका हौँ भन्ने थाहा थिएन । हाम्रा लागि त हामी सबै बरोबर, सबै साथीहरू । अबूझ, अज्ञानी बालकहरू जो थियौँ त्यति बेला । बुद्धिको पनि विकास भएको थिएन । त्यस्ता अज्ञानीहरूलाई के थाहा हुनु ? पछि धेरै पढ्दै गएपछि, ज्ञान बढ्दै गएपछि, परिपक्व हुँदै गएपछि, बुद्धि बढ्दै गएपछि पो त्यस्ता कुराहरू थाहा हुन्छन् त मानिसलाई ।"
• "मेरो मनमस्तिष्कमा त्यो क्षण कुनै क्यामरामा फोटो अंकित भए जस्तो गरी कँुदिएको थियो । बरु क्यामराले खिचेको फोटोको समयसँगै रङ्ग उडेर जान्छ, मनमा खिचिएको तस्वीरको रङ्ग त जहिले पनि त्यति नै सफा, चहकिलो र स्पष्ट रहँदो रहेछ । मान्छेले जतिसुकै बिकास गरे पनि मन जस्तो तगडा क्यामरा त अझै पनि कहाँ बनाउन सकेको रहेछ र ?"
• "यो फुच्चे मात्र होइन, उमेर भन्दा पहिले नै जिन्दगीको थप्पड खान बाध्य अरु धेरै केटाकेटीहरूमा मैले त्यस्तो नरमाइलो संयोग देखेको छु । ती कलिला केटाकेटी, जसको बाल्यकाल राम्ररी बित्नै नपाउँदै, किशोरावस्था नै नआइ तिनीहरू वयस्क बन्न बाध्य हुन्छन् । अनि प्रकृतिको नियम मिचेका हरेक अरु कुरामा जस्तै केही न केही अप्ठ्यारा प्रभावहरू तिनमा देखिन्छन् । कार्बाइड हालेर समयभन्दा पहिले नै पकाइएका केरा जस्ता लाग्छन् मलाई त्यस्ता किशोरावस्था नदेखेका केटाकेटीहरू ।"
• "मैले नोटको बिटो हेरेँ । कति पैसा होला त्यो जम्मै ? मैले सोच्न पनि सकिनँ । जे होस्, मलाई चाहिएको मात्र बीस रुप्याँ हो । बाहिर टहटह लागेकोे जूनको उज्यालो कोठा भित्र नछिरेको भए मलाई नोटहरू चिन्न गाह्रो हुन्थ्यो । मैले सोचेँ, पवित्र प्रेमका लागि भगवानले पनि बाटो सजिलो बनाउँदा रहेछन् कि क्या हो । मैले दश–दशको दुइटा नोट झिकेँ । बिटो जहाँको त्यहीँ राख्ने बेला मेरो मनको देब्रे कुना अचानक व्यूँझेछ, लामो हाई काढ्दै प्वाक्क बोल्यो, “थोरै पैसा चोर्ने पनि चोर, धेरै पैसा चोर्ने पनि चोर ।”
• "बारुद ओच्छ्याउनका लागि चढेका मान्छेहरू तलबाट सानासाना देखिएका थिए ।
• “एउटा ठाउँलाई अर्को ठाउँमा जोड्ने बाटो बनाउन कति गाह्रो हुँदोरहेछ,” मैले मनमनै सोचेँ, “तर एउटा मनलाई अर्को मनसम्म जोड्ने बाटो बनाउन त्यो भन्दा कता हो कता कठीन हुन्छ । मनमा त बारुद लगाउन पनि पाइँदैन ।”
• "हुन त त्यसपछि मुलुकमा धेरै परिवर्तनहरू भए । ३६ सालमा नआएको भनिएको प्रजातन्त्र ४६ सालमा आयो । त्यतिले पनि पुगेन, माओवादी जनयुद्ध सुरु भयो । हजारौं नेपालीले एकआर्कालाई मारे, जनयुद्ध सकियो । प्रजातन्त्रले चोला फेरेर लोकतन्त्र बन्यो, त्यसले पनि चोला फेरेर आफूलाई गणतन्त्रमा परिणत गयो । देशमा निकै कुरा बद्लियो, समाज बद्लियो, हैसियतहरू बद्लिए । म त्यस्तै रहेँ, त्यहीँ नै रहे । मानिसहरू कहाँबाट कहाँ पुगे । मेरो जीवनमा कुनै कुराले केही पनि फरक पारेन ।"

---

War crimes in Srilanka and UN Resolution

March 19, 2013, 11:12 pm

≫ Next: सत्यनिरुपण तथा मेलमिलाप आयोग अध्यादेश २०६९

≪ Previous: ब्रजेशको वाइल्ड यायावर

$

0

0

Nobody gives a damn to Sri Lankan War crimes although it has been 4 long years after the end of devastating war in northern Srilankan sphere.

Why?? Simple, because they were poor, they don't offer anything special to the outside world, neither raw oil like Arab, nor Thai Massage or opium not even Cocaine, the poor little black fellows.

This issue highlighted again, for which We can see stirring arounds in Indian politics, especially in Tamilnadu on the issues of SriLnakan Tamils, as Karunanidhi threatened to pull out of UPA Government if India doesn't lobby for strongly amending the US resolution on UNHRC. But this is certainly a vote politics, to attract tamil votes, as Jayalalita did in the previous election, nothing more than gaining sympathy. Nobody cares about all those poor tamils, killed just because of their ethnicity.

Map from early January with Tiger stronghold areas

When Balachandran(Son of Prabhakaran)'s images were brought out to the medias, which suggest strongly that he might have been killed into the custody, the war crime issues were surfaced again. Agree on the point that Prabhakaran was not a good person, was involved himself in many of the war crimes himself, but Balachandran was an innocent kid not a LTTE cadre, and nobody in the world can permit u to kill the children, more brutally in the custody.

There are significant proofs of LTTE being involved in the war crimes too, using general public as human buffer, using kids in the war and many more, fine enough, but that doesn't let a country to breach it's own law and international humanitarian conventions on its own citizens. It is speculated that more than 1,00,000 tamils died in the war which ended in 2007, because of the failure of UN and other international watchdogs to protects civilians to be killed and mass-murdered from the government and LTTE armies. According to Channel4 news, 2 of the civilian leaders of LTTE, who were involved in the peace negotiations with the government had called to UN, mentioning they want to surrender, but they were also killed by the government armies.

War crime at Srilankan war : A government army shooting a LTTE cadre Stripped, bound, blindfolded and naked after capturing (Source screen shot of Channel 4 video)

We saw, Ban-ki-Moon, General Secretary of United Nations visited the Refugee camps after the war on a government chopper for 15 minutes, like a private hangout, which was ridiculous on many senses. First, UN fled away from the war zone instead of enforcing the humanitarian and HR conventions, and secondly it also failed to enforce Srilanka for a fair probe on war crimes.

After the attempts of international community and Medias, Srilankan President appointed a "Lesson Learnt and Reconciliation Commission" (LLRC) to address and examine the issues of allegations, which came out with imposing most of the guilt on LTTE as expected. It not only supported the government brutality on Tamil Public, but also turned down many of the accusations as "reactionary" measures taken by Srilankan Army. It had made some recommendations for those supressed Tamils in the northern Srilanka, which also was not implemented by Rajapaksha, instead he removed the chief judge of Srilanka from his post.

Fair enough, some of the war matters and tyrannical rule of of Rajapaksha can be considered as the internal affairs of Srilanka, but not the war crimes. The devastation that the 26 year long war has brought to the public life of people was never considered on the sight.

Gordon Weiss saying about the last months of the war and how UN flee from the war zone (source : screenshot of Channel 4 Video)

Timeline of the Srilankan LTTE war :

• 1976- Establishment of LTTE, previously known as TNT, among many of the armed groups active in the northern part of Srilanka
• 1983- Beginning of First Eealm war, Anti-Tamil Protest began, thousands flee, hundreds die, Tigers attack in the north and killed 13 Soldiers on July
• 1987- India gets involved sending its troops to enforce peace, going for 3 years long war and killing more than 1000 soldiers
• 1990- Second Eealm War begins after India withdraws, Liberation Tiger of Tamil Eealm (LTTE) takes control of Jaffna, northern important city of Srilanka
• 1991- 21st May, LTTE Suicide bomber killed Indian Prime Minister Rajeev Gandhi in an attack

At Sriperumbudur on May 21, 1991, the belt-bomb assassin Dhanu(2nd from the left) waits with Garland in her hands for Rajeev Gandhi to be assassinated (image : Last Moments of Mr. Rajeev Gandhi )

• 1993- 2nd May, Srilankan President Ranasinghe Premadasa is also killed in another suicide bomb attack by LTTE
• 1995- Eealm war 3 begins, after rebels lose Jaffna to government forces
• upto 2001- War continues fiercely around north east, Suicide bomb attacks at Kolambo kills 100+, President Chandrika Kumaratunga wounded on another attack by LTTE
• 2002- Norway meditates to make both fighting parties sign a milestone ceasefire
• 2003- Tigers claim to quit the peace talks but the ceasefire continues
• 2004- Colonel Karuna Amman splits from LTTE with 6000 rebels, foreign Minister gets killed
• 2005- Anti-LTTE hard-liner Mahinda Rajapaksha wins the election
• 2006- Talks failed in Geneva, fights break out again, Eealm war 4 begins in LTTE terms
• 2007- LTTE lost its eastern stronghold positions
• 2008- Government calls off the ceasefire in January being hard-offensive
• 2009- 2nd January 2009, LTTE lost its de facto capital Kilinochchi control to government troops
• 2009- 2oth April government gives 24 hours to rebels to surrender
• 2009- Tigers call for a unilateral ceasefire, which Rajapaksha rejects terming it to be a "joke" and repeated there's no way out for rebels than surrendering without terms
• 2009- 16th May, Tigers loses entire coast since the war began, President of Srilanka announced LTTE is defeated militarily, Fights move being more fierce
• 2009- 17th May 70 LTTE fighters killed while trying to flee in the disguise of civilians in a boat
• 2009- 16th May Srilanka declares victory over terrorism
• 2009- 17th May Tigers admit the defeat
• 2009- LTTE chief gets killed in the morning of 19th May

LTTE Supremo VeluPillai Prabhakaran In his Picture in the Left and Dead body in the right (Image : Wikipedia)

• 2009- President Mahinda Rajapaksha on a speech to the Parliament declares the death of VeluPillai Prabhakaran, and liberating Srilanka from terrorism forever.

Casualties and Destruction : The war has costed more than 1,00,000 lives, if gone thoroughly, many more than that. Conflicting figures have been brought out, some by government agencies, some by LLRC and some by international medis quoting the red-cross doctors and other health workers on the battlefield. According to LLRC, 27639 LTTE fighters, 23790 Srilankan army and Police, 1155 Indian Army and tens of thousands of civilians lost their lives during the war. But on the date of 18 may 2009, cessation of hostility claimed 5556 soldiers dead  28414 wounded and 169 missing whereas 22247 LTTE cadres lost their lives.

But UN report based on creditable witnesses claimed 6,500 civilians lives were lost only between mid-january to mid-april. Gordon Weiss, a former UN Official has stated the civilian killings in the final months of the war was more than 40,000. These claims totally reject the claim of Rajapaksha "zero civilian casualties", as channel 4 video shows hospitals and schools being bombed and attacked.

Example of war crime in srilankan war, A LTTE cadre tied alive in a tree, who was found dead later (source : screenshot from channel 4 documentary)

The war approximately costed US$ 200 billion. 

War Crimes Committed : "Report of the General Secretary's Panel of Experts on Accountability In Srilanka", Published on 31st March 2011, directly claims the probability of War Crimes Committed by the both sides, and lack of accountability from the government of Srilanka. It has divided the allegations on Srilanka government into 5 categories :

1. Killing of civilians through widespread shelling

2. Shelling of hospitals and Humanitarian objects

3. Denial of Humanitarian Assistance

4. Human Rights Violations of victims and the survivors of the conflict

5. Human Rights Violations outside the conflict zone.

In the same way the report has stated some of the alleged war crimes committed by the LTTE Cadres as :

1. Using Civilians as Human Buffer

2. Killing Civilians who attempted to flee from their controlled zone

3. Force recruitment of Children

4. Killing Civilians through Suicide attacks  

The report openly suggest to find creditable evidences of the war crime by the government forces around the end of the bloody war. The report has demanded the fair probe too, on the basis of clues of civilian mass murders, denial of humanitarian objects and facilities even medical treatments. The report suggests that civilian residential areas and camps were bombed mercilessly, detainees were sexually abused and killed after being captured and many more. 
Moreover, Hundreds of thousands of civilians were trapped into the very little space of "No Fire Zone", where both rebels and armies fired and violated it. Government even stopped the humanitarian adds there, for trapping the rebels flee away.
All in all, Was crimes were committed there in large scale, and the Srilankan government itself was involved on cleaning the evidences of crimes and forcing the people to stay shut about the war.

On the left, Balachandran (Prabhakaran's son) alive at Army Custody and on the right Balachandran shot dead (source : the Hindu)

Killing of Pebhakaran's Son : Prabhakaran's 12 year old son Balachandran can be seen alive before he was shot dead. The channel 4 investigation team has confirmed that the before and after death images of the 12 years old boy had been taken from the same camera and the creditable evidences say he was shot dead after being captured. The image speaks up a chilling story of three different images : 1. a boy sitting with some kinds of snacks in his hand in the mood like he has been lost in the supermarket. 2. the boy looking up with hopeful eyes to find someone he knows. and 3. he is shot dead 5 times in his chest and photographed again. In the different evidence of video, we can see five other man lying beside him, most probably Tamil fighters and boy's bodyguards. But One certain thing is : the boy was not killed in crossfire as described. The killing of an innocent kid, not even a LTTE cadre forwards a huge question on the claims of Srilankan government and President Rajapaksha to have implemented the human rights and international humanitarian laws. 

Channel 4 news, documentary and evidences : Channel 4 UK released a documentary naming "Srilanka's Killing Fields", which stirred a new dispute around the globe about the false claims of Srilankan army and president. The video shows very disturbing images of war, many footage of mobile phone shot videos and the videos shot by LTTE probably. We can see LTTE cadres stripped, tied their hands on their back, blindfolded, kicked and being shot in masses. More, we can see women stripped naked, most of them sexually abused and assaulted, and we can hear the srilankan soldiers cracking dirty jokes on them too. The video also gives evidences of how two of the civilian leaders of LTTE, were attempting to surrender to UN but were killed bu Srilankan army. In another Documentary from Channel 4, it has been shown how the people around LTTE stronghold areas like Kilinochchi and others are living in fear and desperation on the barricaded streets, homes and markets with no mercy from the Srilankan Government. 

LTTE TV star presenter Isepiya : on the left, on TV screen reading news and on the right found dead stripped, raped and shot by Srilankan army (Channel 4 video Screenshot)

UNHCHR report on aftermath of war and reconciliation : UN High Commissioner for Human Rights in Srilanka Navi Pillay has submitted a report to UN General Assembly on 11 February 2013 stating high concerns on the implementations of reconciliation, restructuring and the LLRC recommendations on the Tamil North burnt after the end of War. The report says Tamil Tiger cemeteries containing more than 20,000 graves have been bulldozed, museums and other victory monuments have mushroomed around the province to make those civilizations feels alienated and defeated. Pillay has again demanded the international probe and interfere of international Community on the process of reconciliation. But Srilankan government has rejected everything, Channel4 video and Pillay's claim too, just Rajapaksha paid a two days visit to Vanni, Provincial capital of Jaffna, to inspect the ongoing development.

The war has ended, taking many lives and destroying 27 years, but the wounds of those living around there aren't free of trap. Nobody looks interested to heal their wounds, as they are still being brutally suppressed just for being the resident of that unlucky reason. No reconciliation, no sympathy, nothing. Jayalalita has called Rajapaksha a "war Criminal" and decided not to allow Srilankan athletes to Tamilnadu. Others, who are sympathetic to Tamil community are running protests and all, pressing Indian government to push further, to its one of closest and fruitful ally. But the fact is that, the people are dumped inside a dirty politics of ethnicity, ambition and cruelty every now and then, with nowhere to go.
UN, being a guardian institution for enforcing Human Rights and Humanitarian Laws, should lead from the front, to reconcile the things in more effective ways, for the poor little fellows living there. The international community should learn from the Srilankan tragedy, to protect civilians during the war. UN should accept the mistake of fleeing on the wrong time, to let poor tamils die in despair.

The channel 4 Documentary "Sri Lanka's Killing Fields" which shown the reality of war crime on the name of Srilanka Civil war ( Not recommended to watch if u are light hearted, it contains disturbing images, videos and footages) 

Failure of UN Mission : A Leaked UN report of UN internal probe panel has severly criticized its own officers for being failed to save the civil life trapped in the war. If UN was present there, around no fly zone and battle field, both parties would have behave differently to the war crime attempts. After UN fleed, no any watchdog were there to enforce international Humanitarian Law, which government armies looked to enjoy most. UN has called its mission to be highly inexperienced to tackle the inappropriate situation of tragedy, which ended with the devastating war crime and end of civil lives.

"Events in Sri Lanka mark a grave failure of the UN to adequately respond... during the final stages of the conflict and its aftermath, to the detriment of hundreds of thousands of civilians ”-UN internal review panel

In the aftermath of the war as well, we can see the UN being failed to enforce reconciliation and identifying the truth of war crimes. They look in the state of confusion which have become so hard for the lives of civilians there, still in fear and uncertainty of lives.  
US resolution on Srilanka at UNHCR : United states on 6th March 2013 submitted a draft resolution on Srilanka at UNHCR, on the issues of reconciliation and allegations of war crimes. The resolution has noted and appreciated the reports and recommendations of LLRC Srilanka and have suggested Srilanka to implement those recommendations in better transparent way. It has also criticized the LLRC for being silent on the probable issues of War crime allegations and breaching humanitarian law by the Government of Srilanka.
The resolution also hints in the way to have a independent and fair probe on those allegations to show solidarity of Srilanka to the HR Conventions and IHL.
But Srilanka has already started its preparations on the resolution, if voted, to be rejected and Srilanka has explained to their diplomatic friends to oppose the resolutions. On this situations, it doesn't look like the resolution is going to work as China or Russia already interested to use Vito against it.  

Above all, those war criminals, committing crimes in the mask of war, should be dragged to the international criminal Court. The way Rajapaksha had appointed a war crime alleged Colonel to be the representative of UN for Srilanka was brutally painful joke on the wounds of war. Even if Rajapaksha is guilty of war crimes and beaching of International HR Conventions and Humanitarian Laws, he should be dragged and punished.

(20th March 2013 update : DMK and Karunanidhi has taken back the support from central government in the issue of Srilankan Tamils, demanding racial genocide international probe in the issue of LTTE removal. USA has amended on some of the demands of the resolution, both things happened last night.)

Some of the Sources :

Thanks : http://www.channel4.com/news/

The Srilankan Civil War : Wikipedia

The killing of a young boy : The Hindu

Report of the Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights on advice and 

technical assistance for the Government of Sri Lanka on promoting reconciliation and 

accountability in Sri Lanka

Media bytes: India and Sri Lanka war crimes issue

War Crimes in Srilanka have been Ignored too Long

UN report damns failings during Sri Lankan civil war climax

UN 'failed Sri Lanka civilians', says internal probe

US submits draft resolution against Sri Lanka to UNHRC

Last Moments of Mr. Rajiv Gandhi

सत्यनिरुपण तथा मेलमिलाप आयोग अध्यादेश २०६९

March 20, 2013, 10:32 pm

≫ Next: Sachin Tendulkar : Happy Birthday

≪ Previous: War crimes in Srilanka and UN Resolution

$

0

0

नेपाल सरकारले बेपत्ता भएका व्यक्तिको छानविन, सत्यनिरुपण तथा मेलमिलाप आयोगको सम्बन्धमा ब्यबस्था गर्न बनेको अध्यदेश २०६९ चैत्र १ गतेबाट जारी गरेको छ । हाल संसद नभएकाले नेपालको अन्तरिम संबिधान २०६३ को धारा ८८ को उपधारा (१) बमोजिम मन्त्रीपरिषद् को सिफारिश बमोजिम राष्ट्रपतीद्वारा जारी उक्त अध्यादेशले अद्यक्ष सहित कम्तिमा एक महिला रहनेगरी पाँच जनाको एक आयोग गठन गरिने र अध्यक्ष पुर्वप्रधान न्यायाधीशहरु मध्येबाट एक रहने उल्लेख छ । साथै राष्ट्रिय मानब अधिकार आयोगका अध्यक्ष वा निजले तोकेको एक जना व्यक्ति पनि सदस्य रहने ब्यहोरा उल्लेख गरिएको छ । 

आयोगको काम, कर्तब्य र अधिकारका सम्बन्धमा बेपत्ता तथा गम्भीर मानब अधिकार उल्लंघनका घटनाको सत्य तथ्य बाहिर ल्याउने, पीडक र पीडितबिच मेलमिलाप गराउने, पीडित वा निजको परिवारलाई उपलब्ध गराउनुपर्ने पारिपुरणको सिफारिश गर्ने, क्षमादानमा नपरेका पीडकलाई कारबाहीको सिफारिश गर्ने र अन्य काम गर्ने भनी तोकिएको छ । साथै दफा २२मा मेलमिलाप गराउन सक्ने भन्ने ब्यबस्थामा पीडक वा पीडितले मेलमिलापको लागि निवेदन दिएमा एक आपसमा मेलमिलाप गरुआन आयोगले पिडकलाई निजले गरेको गलत कामको पस्चाताप गर्न लगाइ पीडित समक्ष माफी माग्न लगाउन सक्नेछ भनेर उल्लेख गरिएको छ । साथै क्षमादान सम्बन्धी ब्यबस्थामा "पर्याप्त कारण नदेखिने" "गम्भीर प्रकृतिका अपराध"मा क्षमादान नदिने भन्ने उल्लेख छ । 

साथै क्षमादान र मेलमिलाप गराउँदा पनि नपरेकाहरुलाई कानुन बमोजिम कारबाही गर्ने वा मुद्दा चलाऊन महानयायधिवक्तासमक्ष लेखी पठाउने भन्ने ब्यबस्था गरिएको छ । दफा २६ मा कब्जा सम्पत्ति वा जग्गा सम्बन्धित ब्यक्तिमा फिर्ता गर्न लगाउने भन्ने ब्यबस्था छ भने प्रतिबेदन पेश गरेपछी सो को कार्यन्वयन भए नभएको अनुगमन गर्ने जिम्मा राष्ट्रिय मानब अधिकाअर आयोगलाई दिइएको छ । सबैभन्दा हाँस्यास्पद क्षमादान, मेलमिलाप कतै नपरेकालाई आयोगले मुद्दा चलाऊने सिफारिश गरेमा मुद्दा चलाऊने या नचलाऊने निर्णय गर्ने अधिकार महान्यायधिवक्ता वा निजले तोकेको सरकारी वकीलमा हुनेछ भनेर दफा २९ र त्यस्का उपदफाहरुमा उल्लेख गरिएको छ । 

सत्यनिरुपण तथा मेलमिलाप आयोग गठन नै नभएको अवस्थामा गठन हुने प्रकृया अगाडि बढ्नु स्वागतयोग्य कुरा हो । तर अध्यादेशमा गोलमटोल भाषा प्रयोग गरेर भोली जता पनि बङ्ग्याउन मिल्ने शैलीको भाषा प्रयोग गर्दै सत्य तथ्य पत्ता लगाउने, क्षतिपुर्ती दिने या कारवाही चलाऊने भन्दा पनि सक्दो क्षमादान दिने र मेलमिलापका नाममा आफुले आँफैंलाई माफि बक्सने शैलीको भाषा प्रयोग भएको छ । पीडितहरुलाई न्याय दिनुमा भन्दा पनि अध्यादेशको जोड दोषीहरुलाई कता कता बाट भगाउन सकिन्छ भन्नेमा बढी रहेको देखिन्छ । 

गम्भीर मानब अधिकार उल्लंघन, बेपत्ता बनाउने, यातना दिने तथा राजनीतिक आवरणमा ब्यक्तिगत प्रतिशोधका कार्यहरु कहिले क्ष्यम्य थिएनन् र छैनन्, सचेत वर्गले यस् सम्बन्धमा सोच्नु जरुरी छ । 

धेरैतिरबाट नपाइएको गुनासो आएकोले पढ्नका लागि अध्यादेश यहाँ छ !

अध्यादेशको पूर्णपाठ : श्रोत नेपाल राजपत्र 

वेपत्ता भएका व्यक्तिको छानविन, सत्य निरुपण तथा मेलमिलाप आयोगको सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको अध्यादेश

प्रस्तावना ः सशस्त्र द्वन्द्वका क्रममा वेपत्ता भएका व्यक्तिको छानविन लगायत मानव अधिकारको गम्भीर उल्लङ्घन तथा मानवता विरुद्धको अपराध सम्बन्धी अन्य घटना र त्यस्तो घटनामा संलग्न व्यक्तिहरुको बारेमा सत्य अन्वेषण तथा छानविन गरी वास्तविक तथ्य जनसमक्ष ल्याउन, पीडक र पीडित बीच मेलमिलाप गराई पारस्परिक सद्भाव तथा सहिष्णुताको भावना अभिबृद्धि गर्दै समाजमा शान्ति र मेलमिलापको वातावरण निर्माण गर्न, सो घटनाबाट पीडित भएका व्यक्तिलाई परिपुरणको लागि सिफारिस गर्न तथा त्यस्तो घटनासँग सम्बन्धित गम्भीर अपराधमा संलग्न व्यक्तिलाई कानूनीे दायरामा ल्याई दण्डहिनताको अन्त्य गर्न एक सक्षम, स्वतन्त्र, जवाफदेही र निष्पक्ष  वेपत्ता भएका व्यक्तिको छानविन, सत्य निरुपण तथा मेलमिलाप आयोगको गठन सम्बन्धमा तत्काल कानूनी व्यवस्था गर्न आवश्यक भएको र हाल व्यवस्थापिका–संसद नभएकोले, 

नेपालको अन्तरिम संविधान, २०६३ को धारा ८८ को उपधारा (१) बमोजिम मन्त्रिपरिषद्को सिफारिसमा राष्ट्रपतिबाट यो अध्यादेश जारी भएकोेछ । 

परिच्छेद–१

प्रारम्भिक

१.संक्षिप्त नाम र प्रारम्भ ः (१) यस अध्यादेशको नाम “वेपत्ता भएका व्यक्तिको छानविन, सत्य निरुपण तथा मेलमिलाप आयोग अध्यादेश, २०६९” रहेकोछ ।

(२) यो अध्यादेश तुरुन्त प्रारम्भ हुनेछ ।

२.परिभाषा ः विषय वा प्रसङ्गले अर्को अर्थ नलागेमा यस अध्यादेशमा,–

(क) “अध्यक्ष” भन्नाले आयोगको अध्यक्ष सम्झनु पर्छ ।

(ख)“आयोग” भन्नाले दफा ३ बमोजिम गठन भएको वेपत्ता भएका व्यक्तिको छानविन, सत्य निरुपण तथा मेलमिलाप आयोग सम्झनु  पर्छ ।

(ग) “उजूरी ” भन्नाले निवेदन समेतलाई जनाउँछ ।

(घ) “तोकिएको” वा “तोकिए बमोजिम” भन्नाले यस अध्यादेश अन्तर्गत बनेको नियममा तोकिएको वा तोकिए बमोजिम सम्झनु पर्छ ।

(ङ) “परिपुरण” भन्नाले दफा २४ बमोजिम पीडितलाई उपलब्ध गराइने क्षतिपूर्ति, सुविधा वा सहुलियत समेत सम्झनु   पर्छ ।

(च) “परिवार” भन्नाले पीडितको पति, पत्नी, छोरा, छोरी, बाबु, आमा, सासु, ससुरा, बाजे, बज्यै, नाति, नातिनी वा सगोलको दाजु भाई वा दिदी बहिनी सम्झनु पर्छ ।

(छ) “पीडक” भन्नाले सशस्त्र द्वन्द्वको क्रममा मानव अधिकारको गम्भीर उल्लङ्घन सम्बन्धी अपराधमा संलग्न व्यक्ति सम्झनु पर्छ र  सो शब्दले त्यस्तो अपराध गर्न आदेश दिने व्यक्ति समेतलाई जनाउँछ । 

(ज) “पीडित” भन्नाले सशस्त्र द्वन्द्वको क्रममा भएका मानव अधिकारको गम्भीर उल्लङ्घनको परिणाम स्वरुप मृत्यु भएको वा शारीरिक, मानसिक, यौनिक वा आर्थिक रुपमा हानी नोक्सानी पुगेको वा थुनामा रहेको व्यक्ति तथा निजको परिवारको सदस्य सम्झनु पर्छ र सो शब्दले मानव अधिकारको गम्भीर उल्लङ्घनको परिणाम स्वरुप मानवीय, सामाजिक वा सामुदायिक रुपमा गम्भीर प्रतिकूल असर पुग्न गएको समुदाय समेतलाई जनाउँछ ।

(झ)“मन्त्रालय” भन्नाले शान्ति तथा पुनर्निर्माण मन्त्रालय सम्झनु पर्छ ।

(ञ) “मानव अधिकारको गम्भीर उल्लङ्घन” भन्नाले निःशस्त्र व्यक्ति वा जनसमुदाय विरुद्ध लक्षित गरी वा योजनाबद्ध रुपमा गरिएको देहायको कार्य सम्झनु पर्छ ः–

(१) हत्या,

(२) अपहरण तथा शरीर बन्धक,

(३) व्यक्ति वेपत्ता पार्ने,

(४)अङ्गभङ्ग वा अपाङ्ग बनाउने,

(५) शारीरिक वा मानसिक यातना,

(६) बलात्कार तथा यौनजन्य हिंसा,

(७) व्यक्तिगत वा सार्वजनिक सम्पत्ति लुटपाट, कब्जा, तोडफोड वा आगजनी,

(८) घरजग्गाबाट जबरजस्ती निकाला वा अन्य कुनै किसिमबाट विस्थापन, वा

(९)अन्तर्राष्ट्रिय मानव अधिकार वा मानवीय कानून विपरीत गरिएका जुनसुकै किसिमका अमानवीय कार्य वा मानवता विरुद्धको अन्य अपराध ।

(ट)“व्यक्ति बेपत्ता पार्ने कार्य” भन्नाले देहायको कार्य सम्झनु पर्छ ः–

(१)कानून बमोजिम पक्राउ गर्न, अनुसन्धान तहकिकात गर्न वा कानून कार्यान्वयन गर्न अख्तियारी पाएको व्यक्ति वा सुरक्षाकर्मीले पक्राउ गरेको, हिरासतमा राखेको वा अन्य कुनै किसिमले नियन्त्रणमा लिएको व्यक्तिलाई मुद्दा हेर्ने अधिकारी समक्ष उपस्थित नगराउने, मुद्दा हेर्ने अधिकारी समक्ष प्रचलित कानून बमोजिम उपस्थित गराउनु पर्ने अवधि व्यतीत भएपछि सरोकारवालालाई भेटघाट गर्न नदिने वा निजलाई कहाँ, कसरी र कुन अवस्थामा राखिएको छ भन्ने सम्बन्धमा जानकारी नदिने,

(२) कुनै संगठन वा संगठित वा असंगठित समूहको नामबाट कुनै पनि व्यक्तिलाई पक्राउ वा अपहरण गरी, कब्जामा वा नियन्त्रणमा लिई वा अन्य कुनै किसिमले निजको वैयक्तिक स्वतन्त्रताबाट वञ्चित गर्ने ।

(ठ) “सचिव” भन्नाले आयोगको सचिव सम्झनु पर्छ ।

(ड) “सदस्य” भन्नाले आयोगको सदस्य सम्झनु पर्छ र सो शब्दले अध्यक्ष समेतलाई जनाउँछ । 

(ढ)“सशस्त्र द्वन्द्व” भन्नाले सम्वत् २०५२ साल फागुन १ गतेदेखि २०६३ साल मंसिर ५ गतेसम्म राज्य पक्ष र तत्कालीन नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी) बीच भएको सशस्त्र द्वन्द्व सम्झनु पर्छ ।

परिच्छेद–२

आयोगको गठन

३.आयोगको गठन ः (१) सशस्त्र द्वन्द्वका क्रममा वेपत्ता भएका व्यक्तिको छानविन लगायत मानव अधिकारको गम्भीर उल्लङ्घन तथा मानवता विरुद्धको अपराध सम्बन्धी अन्य घटना र त्यस्तो घटनामा संलग्न व्यक्तिहरुको बारेमा सत्य अन्वेषण तथा छानविन गरी वास्तविक तथ्य जनसमक्ष ल्याउन, पीडक र पीडित बीच मेलमिलाप गराउन, पीडितलाई परिपुरणको लागि सिफारिस सहितको प्रतिवेदन पेश गर्न तथा त्यस्तो घटनासँग सम्बन्धित गम्भीर अपराधमा संलग्न व्यक्तिलाई कानूनीे दायरामा ल्याई दण्डहिनताको अन्त्य गर्न नेपाल सरकारले नेपाल राजपत्रमा सूचना प्रकाशन गरी एक उच्चस्तरीय वेपत्ता भएका व्यक्तिको छानविन, सत्य निरुपण तथा मेलमिलाप आयोग गठन गर्नेछ ।

(२) आयोगमा कम्तीमा एकजना महिला रहने गरी अध्यक्ष सहित पाँचजना सदस्यहरु रहने छन् ।

(३) अध्यक्ष तथा सदस्यको नियुक्तिको लागि सिफारिस गर्न देहाय बमोजिमको एक सिफारिस समिति रहनेछः–

(क)पूर्व प्रधान न्यायाधीशहरुमध्येबाट नेपाल 

सरकारले तोकेको व्यक्ति                 – अध्यक्ष–अध्यक्ष

(ख)राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगको अध्यक्ष

वा निजले तोकेको सो आयोगको सदस्य     – सदस्य– सदस्य        –

(ग)मानव अधिकारवादी, मनोविज्ञानबेत्ता, 

कानूनविद्, विधि विज्ञानवेत्ता, द्वन्द्वविद्, 

समाजशास्त्री, महिला अधिकारकर्मी वा 

शान्ति प्रक्रियामा संलग्न व्यक्तिहरु

मध्येबाट नेपाल सरकारले मनोनयन 

गरेको एकजना                          – सदस्य

       (४) उपदफा (३) बमोजिमको सिफारिस समितिले यस अध्यादेश बमोजिम अध्यक्ष र सदस्य हुन योग्य व्यक्तिहरु मध्येबाट अध्यक्ष तथा सदस्यको नाम नियुक्तिको लागि सिफारिस गर्नेछ ।

(५) उपदफा (३) बमोजिमको सिफारिस समितिले अध्यक्ष तथा सदस्यको नाम सिफारिस गर्नु अघि निजहरुको सार्वजनिक छनौट प्रक्रिया निर्धारण गरी सार्वजनिक रुपमा प्रकाशन गर्नु पर्नेछ । 

४.अध्यक्ष तथा सदस्यको योग्यता ः देहायको व्यक्ति अध्यक्ष तथा सदस्यको पदमा नियुक्तिको लागि योग्य हुनेछ ः–

(क)मान्यता प्राप्त शिक्षण संस्थाबाट कम्तीमा स्नातकोपाधि हासिल गरेको,

(ख)नियुक्ति हुँदाका बखत कुनै पनि राजनीतिक दलको सदस्य नरहेको,

(ग)उच्च नैतिक चरित्र भएको,

(घ)मानव अधिकार, शान्ति, कानून, द्वन्द्व व्यवस्थापन वा समाजशास्त्रको क्षेत्रमा काम गरेको,

(ङ)पैंतीस वर्ष उमेर पूरा भएको,

(च)अध्यक्षको हकमा सर्वोच्च अदालतको न्यायाधीश वा पुनरावेदन अदालतको मुख्य न्यायाधीश भइसकेको वा नेपाल न्याय सेवाको विशिष्ट श्रेणीको पदमा काम गरिसकेको ।

५.अध्यक्ष तथा सदस्यको लागि अयोग्यता ः देहायको व्यक्ति अध्यक्ष तथा सदस्यको पदमा नियुक्तिको लागि अयोग्य मानिनेछ ः–

(क) गैर नेपाली नागरिक,

(ख) नैतिक पतन देखिने फौज्दारी अभियोगमा अदालतबाट कसूरदार ठहरिएको,

(ग) मानव अधिकारको गम्भीर उल्लङ्घन सम्बन्धी कसूरमा सजाय पाएको,

(घ)मानव अधिकारको उल्लङ्घन सम्बन्धी कसूरमा कारबाहीको लागि राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगबाट सिफारिस  भएको ।

६.पदावधि ः (१) दफा ३६ बमोजिम आयोग विघटन नभएसम्म अध्यक्ष तथा सदस्यहरु आफ्नो पदमा वहाल रहनेछन् ।

(२) उपदफा (१) मा जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि अध्यक्ष वा कुनै सदस्यले इमान्दारीपूर्वक पदीय कर्तव्य पालना नगरेको, निजमा कार्यक्षमताको अभाव भएको वा निज खराव आचरणमा लागेको आरोपको छानविन गर्न नेपाल सरकारले पूर्व प्रधान न्यायाधीशको अध्यक्षतामा तीन सदस्यीय एक छानविन समिति गठन गर्नेछ र सो समितिको सिफारिसमा नेपाल सरकारले त्यस्तो  अध्यक्ष वा सदस्यलाई पदबाट हटाउन सक्नेछ ।

तर त्यस्तो आरोप लागेको अध्यक्ष वा सदस्यलाई सफाई पेश गर्ने मौकाबाट वञ्चित गरिने छैन ।

७.पद रिक्त हुने अवस्था ः (१) देहायको अवस्थामा अध्यक्ष वा सदस्यको पद रिक्त भएको मानिनेछ ः–

(क) निजले प्रधानमन्त्री समक्ष आफ्नो पदबाट राजीनामा दिएमा,

(ख) दफा ५ बमोजिम निज आफ्नो पदमा बहाल रहन अयोग्य भएमा,

(ग) दफा ६ को उपदफा (२) बमोजिम निज आफू बहाल रहेको पदबाट हटेमा,

(घ) निजको मृत्यु भएमा ।

(२) अध्यक्ष वा सदस्यको पद कुनै कारणले रिक्त भएमा दफा ३ बमोजिमको प्रक्रिया पूरा गरी पूर्ति गरिनेछ ।

८.अध्यक्ष तथा सदस्यको सेवा शर्त ः (१) अध्यक्ष तथा सदस्य आयोगको पूरा समय काम गर्ने पदाधिकारी  हुनेछन् ।

(२) अध्यक्ष तथा सदस्यको पारिश्रमिक क्रमशः राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगका अध्यक्ष तथा सदस्य सरह हुनेछ ।

(३) अध्यक्ष तथा सदस्यको सेवाको शर्त र सुविधा नेपाल सरकारले तोके बमोजिम हुनेछ ।

९.आयोगको बैठक र निर्णय ः (१) आयोगको बैठक आवश्यकता अनुसार  बस्नेछ ।

(२) आयोगको बैठक अध्यक्षले तोकेको स्थान, मिति र समयमा बस्नेछ ।

(३) आयोगको कूल सदस्य सङ्ख्याको पचास प्रतिशतभन्दा बढी सदस्यहरु उपस्थित भएमा आयोगको बैठकको लागि गणपूरक सङ्ख्या पुगेको मानिनेछ ।

(४) आयोगको बैठकको अध्यक्षता अध्यक्षले र निजको अनुपस्थितिमा बैठकमा उपस्थित सदस्यहरु मध्ये वरिष्ठ सदस्यले गर्नेछ ।

(५) आयोगको निर्णय सर्वसम्मतबाट गरिनेछ । यसरी सर्वसम्मतबाट निर्णय हुन नसकेमा आयोगको बैठकमा बहुमतको राय मान्य हुनेछ र मत बराबर भएमा बैठकमा अध्यक्षता गर्ने व्यक्तिले निर्णायक मत दिनेछ ।

(६) आयोगको बैठकको निर्णय सचिवले प्रमाणित गर्नेछ ।

(७) आयोगले चाहेमा आयोगको काम कारबाहीसँग सम्बन्धित विषयका विज्ञलाई आयोगको बैठकमा पर्यवेक्षकको रुपमा भाग लिन आमन्त्रण गर्न सक्नेछ ।

(८) आयोगको बैठक सम्बन्धी अन्य कार्यविधि आयोग आफैले निर्धारण गरे बमोजिम हुनेछ ।

१०.सचिव ः नेपाल सरकारले तोकेको वा नियुक्त गरेको नेपाल न्याय सेवाको राजपत्राङ्कित विशिष्ट श्रेणीको अधिकृतले आयोगको सचिव भई काम गर्नेछ ।

११.आयोगको कर्मचारी ः (१) आयोगको लागि आवश्यक पर्ने कर्मचारी नेपाल सरकारले उपलब्ध गराउनेछ । त्यसरी कर्मचारी उपलब्ध गराउँदा नेपाल सरकारले आयोगसँग परामर्श गर्नु पर्नेछ ।

(२) उपदफा (१) मा जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि आयोगले माग गरेको विशेषज्ञ कर्मचारी नेपाल सरकारसँग नभएमा वा आयोगले माग गरे बमोजिमको सङ्ख्यामा नेपाल सरकारले कर्मचारी उपलब्ध गराउन नसकेमा आयोगले करारमा कर्मचारी नियुक्त गर्न सक्नेछ । 

(३) उपदफा (२) बमोजिम करारमा नियुक्त भएको कर्मचारीको काम, कर्तव्य र अधिकार, पदावधि, पारिश्रमिक तथा सुविधा आयोगले तोके बमोजिम हुनेछ । 

तर त्यस्तो कर्मचारीको पारिश्रमिक र सुविधा आयोगमा कार्यरत नेपाल सरकारका समान श्रेणी वा तहका कर्मचारीको भन्दा बढी हुने छैन । 

(४) उपदफा (१) बमोजिम आयोगमा कार्यरत कर्मचारीहरुले आयोगबाट तोके बमोजिम भत्ता तथा सुविधा पाउनेछन् ।

१२.आयोगको स्रोत साधन तथा लेखा परीक्षण ः (१) आयोगको काम कारबाहीको लागि आवश्यक पर्ने रकम, भवन, साधन तथा अन्य स्रोतको व्यवस्था नेपाल सरकारले गर्नेछ ।

(२) उपदफा (१) मा जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि नेपाल सरकारले उपलब्ध गराएको साधन तथा स्रोत पर्याप्त नभएमा आयोगले नेपाल सरकारको स्वीकृति लिई स्वदेशी तथा विदेशी निकाय वा संस्थाबाट अनुदान स्वरुप आवश्यक साधन तथा स्रोत जुटाउन सक्नेछ ।

(३) उपदफा (१) बमोजिम आयोगलाई प्राप्त भएको रकम आयोगले कुनै वाणिज्य बैंकमा खाता खोली जम्मा गर्नु पर्नेछ ।

(४) आयोगको सम्पूर्ण खर्च उपदफा (३) बमोजिम जम्मा गरिएको रकमबाट ब्यहोरिनेछ । 

(५) आयोगले आफ्नो आय व्ययको लेखा नेपाल सरकारले अपनाएको ढाँचामा राख्नु पर्नेछ । 

(६) आयोगको लेखा परीक्षण महालेखा परीक्षकद्वारा हुनेछ ।

परिच्छेद – ३

आयोगको काम, कर्तव्य र अधिकार 

१३.आयोगको काम, कर्तव्य र अधिकार ः (१) आयोगको काम, कर्तव्य र अधिकार देहाय बमोजिम हुनेछ ः–

(क)सशस्त्र द्वन्द्वको क्रममा वेपत्ता भएका व्यक्तिको छानविन लगायत मानव अधिकारको गम्भीर उल्लंघन सम्बन्धी घटनाको सत्य अन्वेषण तथा छानविन गरी वास्तविक तथ्य जनसमक्ष ल्याउने,

(ख)पीडक र पीडित बीच मेलमिलाप गराउने,

(ग)पीडित वा निजको परिवारलाई उपलब्ध गराउनु पर्ने परिपुरणको सम्बन्धमा सिफारिस गर्ने,

(घ)क्षमादानमा नपरेका पीडकलाई कारवाहीको लागि सिफारिस गर्ने,

(ङ)यस अध्यादेशमा उल्लेखित अन्य काम गर्ने ।

(२) सशस्त्र द्वन्द्वको क्रममा वेपत्ता भएका व्यक्तिको छानविन लगायत मानव अधिकारको गम्भीर उल्लंघन सम्बन्धी अन्य घटनाको विषयमा आयोगले सत्य अन्वेषण गर्न देहायको आधारमा छानविन गर्न सक्नेछ ः–

(क) पीडित वा निजको तर्फबाट कसैले आयोग समक्ष उजूरी दिएमा,

(ख) कुनै स्रोतबाट आयोगलाई सो विषयमा जानकारी प्राप्त भएमा,

(ग) सो विषयमा छानविन गर्न आयोगले उपयुक्त सम्झेमा ।

(३) उपदफा (१) बमोजिम आयोग समक्ष उजूरी दिने कार्यविधि सम्बन्धी अन्य व्यवस्था तोकिए बमोजिम हुनेछ ।

१४.आयोगको छानविन सम्बन्धी अधिकार ः (१) आयोगले दफा १३ बमोजिम छानविन गर्दा देहायको काम गर्ने सम्बन्धमा प्रचलित कानून बमोजिम अदालतलाई भए सरहको अधिकार प्रयोग गर्न सक्नेछ ः–

(क) कुनै व्यक्तिलाई आयोग समक्ष उपस्थित गराई जानकारी लिने वा बयान गराउने,

(ख) साक्षी बुझ्ने तथा बकपत्र गराउने,

(ग) कुनै लिखत वा कागजात पेश गर्न आदेश दिने,

(घ) कुनै सरकारी वा सार्वजनिक कार्यालय वा अदालतबाट कुनै लिखत वा त्यसको नक्कल झिकाउने,

तर कुनै अदालतबाट त्यस्तो लिखत झिकाउँदा सम्बन्धित अदालतको अनुमति लिनु पर्नेछ ।

(ङ) प्रमाण बुझ्ने,

(च) स्थलगत निरीक्षण गर्ने वा गराउने वा दशी प्रमाण पेश गर्न आदेश दिने ।

(२) उपदफा (१) बमोजिम कुनै व्यक्ति उपस्थित गराउन वा लिखत, कागजात, दशी वा प्रमाण पेश गर्ने सम्बन्धमा आयोगले उपयुक्त सम्झेमा मनासिव समय तोक्न सक्नेछ ।

(३) आयोगले आफ्नो छानविन सम्बन्धी कुनै वस्तु, लिखत कुनै व्यक्तिका साथमा वा कुनै खास स्थानमा छ भन्ने लागेमा विना सूचना त्यस्तो व्यक्ति वा स्थानको तलासी लिन वा लिन लगाउन र फेला परेका वस्तु वा लिखत कब्जा गर्न वा गर्न लगाउन वा त्यस्तो लिखतको पूरै वा आंशिक नक्कल वा प्रतिलिपि लिन लगाउन  सक्नेछ ।

(४) सार्वजनिक पद धारण गरेको कुनै व्यक्ति उपर यस अध्यादेश बमोजिम छानविन गर्नु परेमा र निजलाई पदमा राखिरहँदा निजले प्रमाण लोप गर्ने सम्भावना देखिएमा आयोगले निजलाई निलम्बन गर्न सम्बन्धित निकायमा लेखी पठाउन सक्नेछ र त्यसरी लेखी आएमा सम्बन्धित निकायले समेत त्यस्तो व्यक्तिलाई निजको सेवा शर्त सम्बन्धी कानूनमा उल्लेख भएकोमा सोही बमोजिम र त्यसरी उल्लेख नभएकोमा बढीमा तीन महिनाको लागि निलम्बन गर्नु पर्नेछ ।

(५) वेपत्ता पारिएको व्यक्तिलाई मारी मृतकको शव कुनै स्थानमा गाडिएको छ भन्ने सम्बन्धमा आयोग विश्वस्त भएमा आयोगले त्यस्तो स्थानको उत्खनन् गरी वास्तविकता पत्ता लगाउन सक्नेछ ।

(६) उपदफा (५) बमोजिम उत्खनन् व्यवस्थित रुपले गर्नु पर्नेछ र त्यसरी उत्खनन् गर्दा कुनै व्यक्तिको शव वा अवशेष फेला परेमा आयोगले सम्भव भएसम्म त्यस्तो शवको डी.एन.ए. वा शव परीक्षण समेत गरी त्यस्तो शव वा अवशेष मृतकको परिवारको नजिकको सदस्यलाई बुझाउनु पर्नेछ ।

(७) आयोगलाई प्राप्त भएको उजूरी तथा जानकारी छानविन गर्ने सम्बन्धी अन्य व्यवस्था तोकिए बमोजिम हुनेछ ।

१५.आयोगको कार्यमा सहयोग पु¥याउनु पर्ने ः (१) आयोगले दफा १४ बमोजिम माग गरेको लिखत, कागजात, दशी वा प्रमाण पेश गर्नु तथा आयोगमा उपस्थित भई जानकारी, बयान वा बकपत्र दिनु सम्बन्धित व्यक्ति, संस्था वा निकायको कर्तव्य हुनेछ ।

(२) आयोगले यस अध्यादेश बमोजिम छानविनको सिलसिलामा कुनै ठाउँको तलासी लिंदा वा कुनै व्यक्तिलाई आयोग समक्ष उपस्थित गराउन स्थानीय प्रशासनको सहयोग माग गरेमा आयोगलाई सहयोग गर्नु स्थानीय प्रशासनको कर्तव्य हुनेछ ।

(३) उपदफा (१) वा (२) बमोजिमको कर्तव्य भएको व्यक्ति, संस्था वा निकायले आयोगको कार्यमा सहयोग नगरेमा आयोगले त्यस्तो व्यक्ति वा सो संस्था वा निकायको प्रमुखलाई पटकै पिच्छे पन्ध्र हजार रुपैंयाँसम्म जरिवाना  गर्न सक्नेछ ।

(४) उपदफा (१) वा (२) बमोजिम कर्तव्य भएको व्यक्ति कुनै सरकारी निकाय वा सार्वजनिक संस्थाको पदाधिकारी वा कर्मचारी भएमा आयोगले त्यस्तो पदाधिकारी वा कर्मचारीलाई विभागीय कारबाही गर्न वा प्रचलित कानून बमोजिम पदीय जिम्मेवारी पूरा नगरेको आरोपमा कारबाही गर्न सम्बन्धित निकायमा लेखी पठाउन सक्नेछ ।

(५) कसैले आयोगको काम कारबाहीमा बाधा बिरोध गरेमा आयोगले त्यस्तो व्यक्तिलाई पटकै पिच्छे पन्ध्र हजार रुपैंयाँसम्म जरिवाना गर्न सक्नेछ । 

१६.अवहेलनामा कारबाही गर्न सक्ने ः (१) आयोगले आफ्नो अवहेलनामा कारबाही चलाउन सक्नेछ । यसरी कारबाही चलाउँदा आयोगले आप्mनो अवहेलना भएको ठह¥याएमा पन्ध्र हजार रुपैंयाँसम्म जरिवाना वा तीन महिनासम्म कैद वा दुवै सजाय गर्न सक्नेछ ।

(२) उपदफा (१) मा जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि सम्बन्धित व्यक्ति वा निकायले आयोगलाई सन्तोष हुने गरी क्षमायाचना गरेमा आयोगले क्षमा दिन वा सजाय तोकी सकेको भए सजाय माफ गर्न, घटाउन वा आयोगले तोकेको शर्तमा सजाय मुलतवी राखी त्यस्तो शर्तको पालना भएमा सजाय कार्यान्वयन नगर्ने आदेश दिन सक्नेछ ।  

१७.साक्षी तथा अन्य व्यक्तिको संरक्षण ः (१) आयोगमा बयान, बकपत्र वा जानकारी दिन उपस्थित हुने कुनै व्यक्ति, पीडित वा निजको परिवारका सदस्यले आफ्नो सुरक्षाको लागि आयोगसँग अनुरोध गरेमा वा आयोगलाई सहयोग पु¥याउने वा आयोगमा कार्यरत कुनै व्यक्तिलाई सुरक्षा दिन आवश्यक देखिएमा आयोगले सो व्यक्तिको सुरक्षाको लागि उचित व्यवस्था गर्नु पर्नेछ ।

(२) सरकारी निकायमा कार्यरत कुनै कर्मचारी वा सुरक्षाकर्मीले आपूm कार्यरत निकायमा रही आयोगमा वयान, वकपत्र वा जानकारी दिन सुरक्षाका कारण नसक्ने जनाएमा आयोगले त्यस्तो कर्मचारीलाई निज सरुवा हुन सक्ने निकायमा सरुवा गर्न सम्बन्धित निकायमा लेखी पठाउन सक्नेछ र त्यसरी लेखी आएमा सो निकायले पनि त्यस्तो कर्मचारीलाई सरुवा गरिदिनु पर्नेछ ।

(३) उपदफा (१) बमोजिम कुनै व्यक्तिको सुरक्षाको लागि आयोगले आवश्यकतानुसार नेपाल सरकारको सहयोग लिन सक्नेछ ।

(४) कुनै व्यक्तिले आयोगमा बयान वा बकपत्र गरेको वा कुनै जानकारी दिएको कारणले मात्र निजका विरुद्ध कुनै मुद्दा चलाइने वा कानूनी कारबाही गरिने छैन । 

(५) आयोगमा बयान, बकपत्र वा जानकारी दिन उपस्थित भएको व्यक्तिले आउँदा जाँदा र खान तथा बस्दा लाग्ने वास्तविक खर्च माग गरेमा आयोगले त्यस्तो व्यक्तिलाई मनासिब खर्च उपलब्ध गराउन सक्नेछ ।

(६) आयोगमा कुनै सूचना, जानकारी वा प्रमाण दिने व्यक्तिले आफ्नो नाम गोप्य राख्न चाहेमा आयोगले त्यस्तो व्यक्तिको नाम गोप्य राख्नु पर्नेछ ।

(७) महिला वा बालबालिकालाई आयोग समक्ष उपस्थित गराई जानकारी लिनु पर्ने वा बयान वा बकपत्र गराउनु पर्ने भएमा आयोगले निजको इज्जत, आत्मसम्मान र सुरक्षाको विशेष प्रबन्ध गर्नु पर्नेछ ।

(८) साक्षी, पीडित तथा आयोगको काममा सहयोग गर्ने व्यक्तिको सुरक्षा, शारीरिक तथा मानसिक हित, गोपनियता र मर्यादाको संरक्षण सम्बन्धी व्यवस्था तोकिए बमोजिम हुनेछ । 

१८.सार्वजनिक सुनुवाई गर्न सक्ने ः (१) आयोगले मानव अधिकारको गम्भीर उल्लङ्घन सम्बन्धी विषयमा सत्य तथ्य पत्ता लगाउन आवश्यक देखेमा सार्वजनिक सुनुवाई गर्न सक्नेछ ।

(२) सार्वजनिक सुनवाई गर्ने तरिका र प्रक्रिया आयोगले तोके बमोजिम हुनेछ । 

१९.आयोगको काम कारबाही खुला तथा पारदर्शी हुनु पर्ने ः (१) आयोगले आफ्नो काम कारबाही खुला तथा पारदर्शी रुपमा गर्नु पर्नेछ ।

(२) उपदफा (१) मा जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि कुनै व्यक्तिको इज्जत, आत्मसम्मान, गोपनियता वा सुरक्षामा प्रतिकूल असर पर्ने, शान्ति र सु–व्यवस्थामा खलल पर्ने वा छानविन प्रकृयालाई प्रतिकूल असर पार्ने काम कारबाही गोप्य गर्न सकिनेछ ।

(३) आयोगले आफ्नो काम कारबाही सम्बन्धी विवरण पीडित लगायत सर्वसाधारणको जानकारीको लागि समय समयमा सार्वजनिक गर्न सक्नेछ । 

२०.स्वतन्त्रता र निष्पक्षता कायम गर्नु पर्ने ः (१) आयोगले स्वतन्त्र र निष्पक्ष रुपले आफ्नो काम सम्पादन गर्नु पर्नेछ ।

(२) आयोगले कसै प्रति झुकाव, मोलाहिजा वा वदनियत राखी काम गर्न हुँदैन ।

(३) आयोगले आफ्नो काम कारबाही गर्दा मानव अधिकार तथा न्यायका सर्वमान्य सिद्धान्तलाई पालना गर्नु पर्नेछ ।

(४) आयोगबाट छानविन तथा कारबाही गर्नु पर्ने व्यक्ति कुनै सदस्यको नातेदार भएमा वा कुनै कारोवारको सिलसिलामा निजसँग प्रत्यक्षरुपमा सम्बन्धित भएमा सो सदस्यले त्यस्तो छानविन तथा कारबाहीमा संलग्न हुनु हुँदैन । 

२१.उजूरी तामेलीमा राख्न सक्ने ः आयोगमा प्राप्त भएको उजूरी वा जानकारी छानविन गर्दा कारबाही चलाउन पर्याप्त आधार नभएमा आयोगले कारण खुलाई त्यस्तो उजूरी तामेलीमा राख्न सक्नेछ ।

तर त्यस्तो उजूरीको सम्बन्धमा कारबाही गर्नु पर्ने विषयमा पछि प्रमाण प्राप्त भएमा आयोगले सो उजूरी उपर छानविन गर्न सक्नेछ । 

२२.मेलमिलाप गराउन सक्ने ः (१) पीडक वा पीडितले मेलमिलापको लागि आयोग समक्ष निवेदन दिएमा आयोगले पीडक र पीडितलाई एक आपसमा मेलमिलाप गराउन सक्नेछ । 

(२) उपदफा (१) बमोजिम पीडक र पीडित बीच मेलमिलाप गराउने सम्बन्धमा आयोगले पीडकलाई निजले गरेको गलत कामको पश्चाताप गर्न लगाई पीडितसँग माफी माग्न लगाउन सक्नेछ ।

(३) उपदफा (१) बमोजिम मेलमिलाप गराउंँदा आयोगले पीडितलाई हुन गएको क्षति वापत मनासिव क्षतिपूर्ति पीडकद्वारा उपलब्ध गराउन लगाउन सक्नेछ ।

(४) उपदफा (१) बमोजिम मेलमिलाप गराउने सम्बन्धमा पीडक र पीडितलाई उत्प्रेरित गर्नको लागि आयोगले देहायको काम गर्न वा गराउन सक्नेछ ः–

(क) सशस्त्र द्वन्द्वग्रस्त ठाउँहरुमा पीडक र पीडित तथा निजका परिवारलाई सम्मिलित गराई मेलमिलाप समारोह आयोजना गर्न,

(ख)पीडक र पीडित तथा निजका परिवारको संलग्नतामा सशस्त्र द्वन्द्वको क्रममा मरेका व्यक्तिहरुको सम्झना स्वरुप प्रतिमा वा सार्वजनिक स्थल निर्माण गर्न वा स्तम्भ खडा गर्न लगाउन,

(ग) मेलमिलाप सम्बन्धी विभिन्न लेख, रचना, निबन्ध, गीत, चित्र आदि प्रकाशन गर्न,

(घ) सामाजिक तथा सामुदायिक सद्भाव बढाउन,

(ङ) अन्य उपयुक्त कार्य गर्न ।

(५) आयोगले यस दफा बमोजिम पीडित र पीडकबीच मेलमिलाप गराउनु अघि पीडितसँग आवश्यक सहमति लिन सक्नेछ । 

(६) पीडितको मृत्यु भैसकेको वा पीडित नावालक वा मानसिक रुपले अस्वस्थ भएको अवस्थामा आयोगले पीडितको परिवार र पीडकसँग यस दफा बमोेजिम मेलमिलाप गराउन सक्नेछ ।

२३.क्षमादान सम्बन्धी व्यवस्था ः (१) आयोगले यस अध्यादेश बमोजिम छानविन गर्दा पीडकलाई क्षमादान गर्न उपयुक्त देखेमा त्यसको पर्याप्त आधार र कारण खुलाई नेपाल सरकार समक्ष सिफारिस गर्न सक्नेछ । 

(२) उपदफा (१) मा जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि बलात्कार लगायत आयोगको छानविनबाट क्षमादान दिन पर्याप्त आधार र कारण नदेखिएका गम्भीर प्रकृतिका अपराधमा संलग्न पीडकलाई आयोगले क्षमादानको लागि सिफारिस गर्ने छैन ।

(३) उपदफा (१) बमोजिम आयोगले कुनै व्यक्तिलाई क्षमादानको लागि सिफारिस गर्नु अघि त्यस्तो व्यक्तिले सशस्त्र द्वन्द्वको क्रममा आफूबाट मानव अधिकारको गम्भीर उल्लंघन भएको र सो सम्बन्धमा पीडितलाई चित्त बुभ्mदो ढङ्गले पश्चाताप गर्दै आयोगले तोकेको म्यादभित्र क्षमादानको लागि आयोग समक्ष लिखित निवेदन गरेको हुनु पर्नेछ ।

(४) उपदफा (३) बमोजिम क्षमादानको निमित्त कुनै निवेदन पर्न आएमा आयोगले त्यस्तो व्यक्तिलाई क्षमादानको निमित्त सिफारिस गर्ने वा नगर्ने भन्ने सम्बन्धमा निर्णय गर्नु अघि सो विषयमा पीडितसँग सल्लाह गर्न सक्नेछ ।

(५) उपदफा (३) बमोजिम क्षमादानको निमित्त निवेदन दिनु अघि निवेदकले सशस्त्र द्वन्द्वको क्रममा आफूबाट भएको त्यस्तो काम कारबाहीको सम्बन्धमा आपूmलाई थाहा भएसम्मको सत्य तथ्य विवरण आयोग समक्ष पूर्ण रुपमा प्रकट गरेको र आयोगले पनि सो विवरणको अभिलेखन गरेको हुनु पर्नेछ ।  

(६) उपदफा (१) बमोजिम क्षमादानको लागि सिफारिस गर्दा लिइने आधार र मापदण्ड तोकिए बमोजिम  हुनेछ ।

(७) उपदफा (१) बमोजिम आयोगबाट सिफारिस भएको व्यक्तिलाई नेपाल सरकारले क्षमादान दिएमा त्यस्तो व्यक्तिको नाम नेपाल राजपत्रमा प्रकाशन गरिनेछ ।

२४.परिपुरणको लागि सिफारिस गर्ने ः (१) यस अध्यादेश बमोजिम गरिएको छानविनबाट पीडितलाई आवश्यकता अनुसार क्षतिपूर्ति प्रदान गर्न, पुर्नरुद्वार वा पुर्नस्थापना गर्न वा अन्य उपयुक्त व्यवस्था गर्न आयोगले नेपाल सरकार समक्ष सिफारिस गर्नेछ ।

(२) उपदफा (१) मा जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि आयोगले उपयुक्त सम्झेमा पीडित वा अवस्था अनुसार निजको परिवारको कुनै सदस्यलाई देहायका सुविधा वा सहुलियत उपलब्ध गराउन नेपाल सरकार समक्ष सिफारिस गर्न सक्नेछ ः–

(क) निःशुल्क शिक्षा तथा स्वास्थोपचार,

(ख) सीपमूलक तालीम,

(ग) विना ब्याज वा सहुलियतपूर्ण व्याजमा ऋण सुविधा,

(घ) बसोबासको व्यवस्था,

(ङ) रोजगारको सुविधा,

(च) आयोगले उपयुक्त सम्झेको अन्य उपाय, सुविधा वा सहुलियत । 

(३) आयोगले यस दफा बमोजिम सुविधा, सहुलियत प्रदान गर्न वा अन्य उपयुक्त व्यवस्था गर्र्ने सम्बन्धमा सिफारिस गर्दा पीडित वा निजको परिवारको इच्छा वा मागलाई समेत विचार गर्नेछ ।

(४) उपदफा (१) वा (२) बमोजिम उपलब्ध गराइने क्षतिपूर्ति, सुविधा वा सहुलियत निर्धारण गर्ने आधार र मापदण्ड तोकिए बमोजिम  हुनेछ ।

(५) पीडितलाई पीडकद्धारा क्षतिपूर्ति उपलब्ध गराइएको, आयोगबाट कुनै पीडकलाई क्षमादानको लागि सिफारिस गरिएको वा कुनै पीडकको पहिचान नभएको कारणले मात्र यस दफा बमोजिम पीडितलाई उपलब्ध गराइने सुविधाबाट वञ्चित गरिने छैन ।

(६) पीडितको मृत्यु भैसकेको अवस्थामा उपदफा (१) वा (२) बमोजिम पीडितले पाउने क्षतिपूर्ति, सुविधा वा सहुलियत निजको परिवारको नजिकको सदस्यले पाउनेछ । 

२५.कारवाहीको लागि सिफारिस गर्न सक्ने ः (१) आयोगले यस अध्यादेश बमोजिम छानविन गर्दा दफा २३ बमोजिम क्षमादानको लागि सिफारिसमा नपरेका पीडकलाई प्रचलित कानून बमोजिम कारवाही गर्न सिफारिस गर्न सक्नेछ ।

(२) आयोगले उपदफा (१) बमोजिम कारवाहीको लागि सिफारिस गर्दा दफा २७ बमोजिम दिइने प्रतिवेदन मार्फत गर्नेछ । 

(३) उपदफा (२) मा जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि आयोगले दफा २७ को उपदफा (१) बमोजिम प्रतिवेदन दिनु अगाबै क्षमादानको लागि सिफारिसमा नपरेका पीडक उपर मुद्दा चलाउन महान्यायाधिवक्ता समक्ष लेखी पठाउन सक्नेछ । 

२६.जग्गा फिर्ता गर्न लगाउने ः  यस अध्यादेश बमोजिम गरिएको छानविनबाट कसैले पीडितको कुनै सम्पत्ति कब्जा वा जफत गरेको देखिएमा आयोगले त्यस्तो सम्पत्ति सम्बन्धित व्यक्तिबाट फिर्ता गर्न लगाउन सक्नेछ । 

२७.प्रतिवेदन पेश गर्ने ः (१) आयोगले यस अध्यादेश बमोजिम छानविन गरिसकेपछि देहायको कुराहरु खुलाई नेपाल सरकार समक्ष प्रतिवेदन पेश गर्नु पर्नेछ ः–

(क) आयोगबाट छानविन गरिएका र तामेलीमा राखिएका उजूरी सम्बन्धी विवरण, 

(ख)छानविनबाट पत्ता लागेको वास्तविक सत्य तथ्य सम्बन्धी विवरण, 

(ग) दफा २२ बमोजिम पीडित र पीडक बीच आयोगबाट मेलमिलाप गराईएको विवरण,

(घ) दफा २३ र २४ बमोजिम नेपाल सरकार समक्ष सिफारिस गरेको विषय,

(ङ)दफा २५ बमोजिम कारवाहीको लागि सिफारिस गरिएको विवरण,

(च)सशस्त्र द्वन्द्वका अन्तरनिहित कारण र भविष्यमा त्यस्ता घटना दोहोरिन नदिनको लागि गरिनु पर्ने आवश्यक नीतिगत, कानूनी, संस्थागत, प्रशासनिक र व्यावहारिक सुधारका विषय,

(छ)प्रतिवेदन कार्यान्वयन गर्न कुनै कानून बनाउन आवश्यक भएमा सो विषय,

(ज) मानव अधिकारको प्रबद्र्धन, न्याय प्रणालीको सुदृढीकरण तथा समाजमा मेलमिलापको वातावरण सृजना गर्ने सम्बन्धमा नेपाल सरकारले तत्काल तथा भविष्यमा अवलम्वन गर्नु पर्ने कुराहरु, 

(झ) आयोगले उपयुक्त सम्झेका अन्य कुराहरु ।

(२) उपदफा (१) मा जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि आयोगले यस अध्यादेश बमोजिम छानविन गरेको विषयमा समय समयमा नेपाल सरकार समक्ष अन्तरिम प्रतिवेदन पेश गर्न  सक्नेछ । 

(३) उपदफा (१) बमोजिम प्राप्त भएको प्रतिवेदन नेपाल सरकारले व्यवस्थापिका–संसदको अधिवेशन बसेको दुई महिनाभित्र व्यवस्थापिका–संसद समक्ष पेश गर्नेछ ।

परिच्छेद –४

प्रतिवेदनको कार्यान्वयन तथा अनुगमन

२८.प्रतिवेदन कार्यान्वयन गर्ने जिम्मेवारी ः (१) दफा २७ बमोजिम आयोगले दिएको प्रतिवेदनमा उल्लिखित सिफारिस कार्यान्वयन गर्ने, गराउने जिम्मेवारी मन्त्रालयको हुनेछ ।

(२) मन्त्रालयले आयोगको प्रतिवेदनमा उल्लिखित सिफारिस मध्ये देहायका कुराहरु कार्यान्वयन गर्नको लागि देहाय बमोजिम गर्नेछ ः–

(क) दफा २३ मा उल्लिखित सिफारिस कार्यान्वयन गर्नको लागि नेपाल सरकार, मन्त्रिपरिषद्मा लेखी पठाउने,

(ख) दफा २४ मा उल्लिखित सिफारिस कार्यान्वयन गर्नको लागि नेपाल सरकार, मन्त्रिपरिषद्को स्वीकृति लिई त्यस्तो सिफारिस आपैंmले वा अन्य सम्बद्ध निकाय मार्पmत कार्यान्वयन गर्ने, गराउने, 

(ग)दफा २५ मा उल्लिखित सिफारिस कार्यान्वयन गर्न दफा २९ बमोजिम महान्यायाधिवक्ताको कार्यालयमा लेखी पठाउने,

(घ) प्रतिवेदनमा उल्लिखित सिफारिस कार्यान्वयन गर्न कानून निर्माण गर्नु पर्ने भएमा आवश्यक कानून निर्माण गर्ने तर्पm कारबाही गर्ने,

(ङ) आयोगको प्रतिवेदन कार्यान्वयन गर्न उपयुक्त सम्झेको  अन्य काम गर्ने, गराउने ।

(३) मन्त्रालयले दफा २७ को उपदफा (१) को खण्ड (च), (छ) र    (ज) मा उल्लिखित सिफारिस प्राथमिकता तोकी क्रमशः कार्यान्वयन गर्नेछ ।

२९.मुद्दा दायर गर्ने सम्बन्धी व्यवस्था ः (१) मानव अधिकारको गम्भीर उल्लङ्घनको आरोपमा दोषी देखिएको ब्यक्ति उपर आयोगको सिफारिसको आधारमा मुद्दा चलाउन मन्त्रालयबाट लेखी आएमा महान्यायाधिवक्ता वा निजले तोकेको सरकारी वकीलले त्यस्तो व्यक्ति उपर मुद्दा चल्ने वा नचल्ने सम्बन्धमा निर्णय गर्नेछ । 

(२) उपदफा (१) बमोजिम महान्यायाधिवक्ता वा सरकारी वकीलले मुद्दा चलाउने वा नचलाउने निर्णय गर्दा त्यसको आधार र कारण खुलाउनु पर्नेछ ।

(३) उपदफा (१) बमोजिम दोषी देखिएको व्यक्ति उपर मुद्दा चलाउने निर्णय भएमा सम्बन्धित सरकारी वकीलले सो व्यक्ति उपर नेपाल सरकारले नेपाल राजपत्रमा सूचना प्रकाशन गरी तोकेको अदालतमा मुद्दा चलाउनु पर्नेछ । 

(४) उपदफा (१) बमोजिम महान्यायाधिवक्ता वा निजले तोकेको सरकारी वकीलले मुद्दा चलाउने निर्णय गरेमा प्रचलित कानूनमा जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि त्यसरी मुद्दा चलाउने निर्णय भएको मितिले पैंतीस दिनभित्र मुद्दा चलाउन सकिनेछ । 

३०.आयोगले दिएको प्रतिवेदनको अनुगमन ः (१) आयोगको प्रतिवेदनमा उल्लिखित सिफारिसहरु कार्यान्वयन भए वा नभएको सम्बन्धमा अनुगमन गर्ने कार्य राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगले गर्नेछ ।

(२) उपदफा (१) बमोजिम अनुगमन गर्दा मन्त्रालयले आयोगकोे प्रतिवेदनमा उल्लिखित सिफारिस कार्यान्वयन गरे गराएको नदेखिएमा राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगले सो सिफारिस कर्यान्वयन गर्न मन्त्रालयलाई ध्यानाकर्षण गराउन सक्नेछ र त्यसरी ध्यानाकर्षण गराएका विषय मन्त्रालयले यथाशीघ्र कार्यान्वयन गर्ने गराउनेछ ।

परिच्छेद–५

विविध

३१.उपसमिति वा कार्यटोली गठन गर्न सक्ने ः (१) आयोगले आफ्नो काम कारबाही सुचारुरुपले  सञ्चालन गर्नको लागि सम्बन्धित क्षेत्रका विज्ञहरु समावेश गरी आवश्यकतानुसार विभिन्न उपसमिति वा कार्यटोली गठन गर्न सक्नेछ ।

(२) उपदफा (१) बमोजिम गठित उपसमिति वा कार्यटोलीको काम, कर्तव्य, अधिकार, कार्यावधि र सो उपसमिति वा कार्यटोलीका सदस्यले पाउने सुविधा तथा अन्य व्यवस्था आयोगले तोकिदिए बमोजिम हुनेछ ।

३२.विशेषज्ञको सेवा लिन सक्ने ः (१) आयोगले यस अध्यादेश बमोजिम कुनै काम गर्नको लागि आवश्यकतानुसार सम्बन्धित विषयका स्वदेशी तथा विदेशी विशेषज्ञ वा विशिष्टीकृत निकायको सेवा लिन सक्नेछ ।

(२) उपदफा (१) बमोजिम सेवा प्रदान गर्ने विशेषज्ञ तथा विशिष्टीकृत निकायको नियुक्ति, काम, कर्तव्य र अधिकार, सेवाको शर्त तथा सुविधा आयोगले तोके बमोजिम हुनेछ ।

(३) आयोगलाई कुनै निकाय वा संस्थाको सेवा आवश्यक परेमा प्रचलित कानूनमा जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि सम्बन्धित निकाय वा संस्थाले आयोगबाट माग भए बमोजिमको सेवा आयोगलाई उपलब्ध गराउनु  पर्नेछ ।

३३.काम कारबाही गर्न बाधा नपर्ने ः आयोगको कुनै सदस्यको पद रिक्त भएको कारणले मात्र आयोगले काम कारबाही गर्न कुनै बाधा पर्ने छैन । 

३४.अधिकार प्रत्यायोजन ः (१)आयोगले यस अध्यादेश बमोजिम आफूलाई प्राप्त भएको अधिकारमध्ये आवश्यकतानुसार केही अधिकार अध्यक्ष, सदस्य, सचिव वा दफा ३१ बमोजिम गठित उपसमिति वा कार्यटोलीलाई प्रत्यायोजन गर्न सक्नेछ ।

(२) उपदफा (१) मा जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि मेलमिलाप गराउने वा परिपुरण, क्षमादान वा कारबाहीको सिफारिस गर्ने सम्बन्धमा आयोगलाई भएको अधिकार प्रत्यायोजन हुन सक्ने छैन । 

३५.आयोगको कार्यावधि ः (१) आयोगको कार्यावधि आयोग गठन भएको मितिले दुई वर्षको  हुनेछ ।

(२) उपदफा (१) मा जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि सो उपदफामा उल्लिखित अवधिभित्र आयोगले आफ्नो काम सम्पन्न गर्न नसकेको कारण समेत खुलाई थप म्याद माग गरेमा नेपाल सरकारले आयोगको कार्यावधि एक वर्षसम्मको लागि थप गर्न सक्नेछ ।

३६.आयोगको विघटन ः (१) आयोगले यस अध्यादेश बमोजिम आफ्नो काम सम्पन्न गरेमा वा दफा ३५ बमोजिम आयोगको कार्यावधि समाप्त भएमा आयोग विघटन हुनेछ ।

(२) उपदफा (१) बमोजिम आयोग विघटन भएमा आयोगको नाममा रहेको सम्पत्ति तथा दायित्व मन्त्रालयमा सर्नेछ ।

(३) उपदफा (१) बमोजिम आयोग विघटन हुने भएमा आयोगले आफ्नो जिम्मामा रहेको अभिलेख मन्त्रालयमा बुझाउनु पर्नेछ ।

(४) उपदफा (१) बमोजिम आयोग विघटन भएमा आयोगमा कार्यरत कर्मचारीहरु आफ्नो साविकको कार्यालयमा फिर्ता हुनेछन् र करारमा कर्मचारी नियुक्त भएको भए स्वतः पदबाट हट्नेछन् ।

३७.शपथ ः आफ्नो कार्यभार सम्हाल्नु अघि अध्यक्षले प्रधान न्यायाधीश समक्ष र सदस्यले अध्यक्षसँग अनुसूची बमोजिमको ढाँचामा शपथ गर्नु पर्नेछ ।

३८.बाधा अड्काउ फुकाउने अधिकार ः (१) यस अध्यादेशको कार्यान्वयन गर्ने सिलसिलामा कुनै बाधा अड्काउ आइपरेमा आयोगको परामर्शमा नेपाल सरकारले नेपाल राजपत्रमा सूचना प्रकाशन गरी बाधा अड्काउ फुकाउन आदेश जारी गर्न सक्नेछ । 

(२) उपदफा (१) बमोजिम जारी भएको आदेश नेपाल सरकारले तत्काल बसेको व्यवस्थापिका–संसदमा पेश गर्नु पर्नेछ ।

३९.नेपाल सरकारसँग सम्पर्क ः आयोगले नेपाल सरकारसँग सम्पर्क राख्दा मन्त्रालय मार्फत राख्नु पर्नेछ ।

४०.नियम बनाउने अधिकार ः यस अध्यादेशको कार्यान्वयन गर्न आयोगले आवश्यक नियम बनाउन सक्नेछ ।

अनुसूची

    (दफा ३७ सँग सम्बन्धित)

शपथ

म .......................................................सत्य निष्ठापूर्वक प्रतिज्ञा गर्छु.÷ ईश्वरको नाममा सपथ लिन्छु  की नेपाली जनता र प्रचलित संविधान तथा अन्य कानून प्रति निष्ठावान रही आफूले ग्रहण गरेको अध्यक्ष÷सदस्य पदको जिम्मेवारी र कर्तव्य कसैको डर, मोलाहिजा, पक्षपात, द्वेष वा लोभमा नपरी इमान्दारीसाथ पालन गर्नेछु र आफ्नो कर्तव्य पालनको सिलसिलामा आफूलाई ज्ञात हुन आएको कुरा प्रचलित कानूनको पालना गर्दा बाहेक आफू बहाल रहेको वा नरहेको कुनै पनि अवस्थामा प्रकट गर्ने छैन ।

मितिः–दस्तखतः

Sachin Tendulkar : Happy Birthday

April 23, 2013, 11:15 am

≫ Next: यस् कारण बन्द हुनसक्छ साझाबस

≪ Previous: सत्यनिरुपण तथा मेलमिलाप आयोग अध्यादेश २०६९

$

0

0

Everybody believes in God and everyone knows who the God is - Somesh Verma.

The god of cricket has lived 40 years, which includes 24 years of glorious international cricket career. Being born on 24th April 1973 in Bombay, in a country where cricket almost comes as addictive as religion, this superhero of cricket has achieved every possible records of batting.

Sachin Tendulkar in the hearts

There is so much written on Sachin Ramesh Tendulkar around the Globe, must be one of the most talked cricket of all time, this man presents a calm figure of true gentleman, never getting angry or never getting into controversies. Personally for me, most part of cricket I watch comes to be linked with little master : the nation he plays for, the clubs he played for and the series or games he shows up playing. I crazily followed Sachin Tendulkar, being true I learned watching cricket watching Sachin Play the game and during these years, he has given every probable joy to me which a fan can get from his sports icon.

Sachin Tendulkar the 1st ever double hundred in ODIs

March 16, 2012 came with a heroic milestone for him, reaching the century of international centuries as he made 100th ton in international cricket. Figures he has achieved are almost impossible to sum up in articles like this, but till the date I wrote this, he has made 15837 runs off  327 innings of 198 tests with the fantastic average of  53.86. In 452 innings of 463 ODIs, he has produced 18426 runs with the average of 44.83. he has also taken 154 wickets in ODIs and 45 wickets in tests in the bowling department. 

Sachin celebrating test Hundred

In his age of 40, he is playing t20 cricket with same enthusiasm, which generally is considered as a game of younger cricketers. Playing IPL, he has made 2563 runs from 83 innings with the average of 35.10 and with the strike rate of 121.58. 

There are many records along with these numbers, as there's a famous saying "records follow the God". From most Test and ODI runs, to most Man of the Match and Man Of the Series Awards, Most test and ODI caps, first double hundred in ODIs, Most away Test runs in cricket (8705), record for scoring most 1,000 Test runs in a calendar year{He has done it six times – 2010 (1562 runs), 2008 (1063 runs), 2002 (1392 runs), 1999 (1088 runs), 2001 (1003 runs) and 1997 (1000 runs)}, World record of most runs scored in opening partnership with Ganguly and 331 runs biggest record partnership with Rahul dravid, 34000 international runs, out 27 times in 90s most by any batsman and many more and more.....

Sachin Tendulkar with ICC Cricket WorldCup

You can't even think of writing every records of him. It's way much more than you can think of.

During last year, after we celebrated his 39th birthday, Sachin rested his bat from the one Dayers, he declared he won't play the ODIs again. May be it was not a news for many sports lovers, but it was a numb moment to me to see the God quitting the format. I represent the generation which was born almost with Sachin's cricket career and grown up watching him play the great game, who the beep cares how may times he failed, he was always an Icon to watch, person to love and a dream to follow.

Sachin Tendulkar we know : Always calm and cool Gentleman

People love discussing about when he will retire or many other stuffs, clearly can be seen they are either jealous or don't understand cricket well. For me, Sachin forever is the best cricket player forever and ever, forget your Don Bradman claims, have you ever seen him playing? I have seen the god of cricket playing this great game and will love to watch this magic go on and on.

39th Birthday picture of Sachin Tendulkar : with Yuvaraj, Haravajan and Zaheer

Sachin Kalbag rightly wrote : Sachin Tendulkar critic retires from asking Sachin Tendulkar to retire.

Happy Birthday Sachin and thank you for all those moments of bliss u have given to us, the cricket lovers around the globe. 

Happy Birthday. :) 

You Might love to read :

1. Growing Up with Sachin : Siddhartha Vaidyanathan

2. The Cult of Sachin : The Telegraph

3. Sachin Tendulkar is the greatest : Sourav Ganguly

4. The God of Small Beings : Somesh Verma

5. The God of Big Things : Time Magazine 

6. Achievements of Sachin Tendulkar : Wikipedia

7. Sachin Tendulkar Stats of Cricinfo

Into the Feet of God : S supporter kissing the feet of Sachin Tendulkar's Wax Statue at SCG

Images taken from

1. http://www.myindiapictures.com/pictures/up1/2011/06/Sachin-Tendulkar-Cool.jpg 

2.  http://www.bbc.co.uk/blogs/chrischarles/tendulkardoubleton595.jpg 

3.  http://resources2.news.com.au/images/2010/12/20/1225973/668878-sachin-tendulkar.jpg

4.http://static.guim.co.uk/sys-images/Sport/Pix/pictures/2011/7/1/1309528089795/Sachin-Tendulkar-007.jpg

5.http://photogallery.indiatimes.com/events/pune/sachin-tendulkar-felicitated/photo/12950158/Sachin-Tendulkar-smiles-during-a-felicitation-ceremony-in-Pune-on-May-1-2012-.jpg

6. http://azziet.blogspot.com/2011/04/happy-birthday-sachin-with-famous.html

7.http://static.indianexpress.com/m-images/Sat%20Apr%2020%202013,%2011:29%20hrs/M_Id_378128_Sachin_Tendulkar.jpg

यस् कारण बन्द हुनसक्छ साझाबस

May 16, 2013, 7:04 pm

≫ Next: म भोट् हाल्दिनँ

≪ Previous: Sachin Tendulkar : Happy Birthday

$

0

0

गएको महिना सार्वजनिक यातायात पीडितहरुकालागि एउटा सुखद समाचार लिएर आयो, त्यो थियो सहकारीमा परिणत साझा यातायातद्वारा पुन: सार्वजनिक यातातायात सन्चालन । सधैं माइक्रो नामको जिनिसमा उंधोमुन्टो लाएर कोच्चिनेहरुले दुइवटा रुटमा भएपनि राहतको सास फेर्न पाए र रहर या फेशनको लागि पनि मैले साझा बस चढेको छु भन्ने पनि लहरै चल्यो । हिजो समाचार पनि आयो गएको महिनामा साझाबसले साँढे छ लाख नाफा गर्‍यो खर्च कटाएर भन्ने । १६ वटा ५५ सिटका बस एक महिना चलाउँदा साँढे छ लाख नाफा हुनु ठीक हो होइन त्यस्का आफ्नै बिश्लेषण होलान्, तर यो अबधीमा आधा घण्टा ४५ मिनेट पर्खेरै भएपनि साझा नै चढ्ने जिद्दी गर्ने मजस्ता यात्रु धेरै भेटेको छु मैले । 

Sajha Bus Opening : image source myrepublica.com

सकारात्मक कुरा धेरै छन्, बोलिवचन सहनु नपर्ने, उभिंदा पनि ढाड कुप्र्याउनु नपर्ने, भाडाको लागि किचकिच नगर्ने, रोकेर नबस्ने, नियमपुर्बक ओर्लिने उक्लिने इत्यादि । यस् अवधिमा संयोगले अनुकुल रूट परेकाले होला, धेरैजसो साझा बस् नै चढियो । आजकाल माइक्रो चढ्न पर्दा अप्ठेरो लाग्ने भएको छ । तर हिजो भर्खर आएको समाचारमा "रात्री सेवा बन्द हुने" भनेझैं कता कता "साझा बस पनि बन्द हुने त होइन ?" भन्ने मनमा लाग्न थालेको छ । मेरो कामना छ, म गलत होउं, साझा यातायातले प्रगति गर्दै जाओस्, तर साझाबसको शुरुको उत्साह रात्रीबस वाला बेलाको भन्दा फरक देखिन्न । आफुलाई लागेको एकदुइ कुराहरु लेखेको छु, मलाई आफु गलत साबित हुनै मन छ, रात्रीबस जस्तो बिजोक नहोस् साझाको भन्ने कामना पनि :

१) अब्यबस्था : साझा यातायातमा एकजना मात्र कन्डक्टर या परिचारक हुन्छन्, ढोका दुईवटा । नेपालीहरु स्वभाबैले हडबडे हुन्छन्, चढ्न ओर्लिन सबैथोकमा । अलिक पिक आवरमा चल्ने साझाहरुमा ती परिचारकले पैसा उठाउन भ्याएको देखिन्न । नेपाली न परे न नचढ् भन्दा टेर्छन्, न अगाडिको ढोकाबाट ओर्ली भन्दा टेर्छन् । बेस्सरी कोचिएका बेला कतिको भाडा लिन छुट्छ ती बिचराहरुलाई पत्तै हुन्न । त्यसमाथि बेस्सरी प्याक भएका बेला अगाडिबाट पछाडि आउननै महाभारत हुन्छ । 

२) ब्यबसायिकताको अभाब : सिधै भन्दा साझायातायात चलाउनेहरु "मेरो होइन" भन्ने मानसिकताबाट ग्रसित देखिन्छन् । उदाहरणका लागि ९-१० को बीचमा सामाखुशी, बसुन्धारा, महाराजगन्जबाट टन्न यात्रुहरु कार्यलय आउन गाडी पर्खिरहेका बेला ४-५ वटासम्म साझाबस लाइन लगाएर रित्तै बसपार्कतिर गैराखेका हुन्छन् । पिकआवरमा कता कसरी आउने भन्ने त साझाबसमा छलफल नै हुन्न जस्तो लाग्छ । चाहिएको बेला साझा नआएसी मान्छेले दुई चार दिन कुर्लान् त्यस्पछी कस्ले कुर्छ ? मैले शुरुका दिनमा साझाबस चढ्दा नियमित चढ्नेहरु आजकाल देखिन्नन्, कारण उही, कुर्दा कुर्दा हत्तु भईन्छ । आधा भाडामा यात्रुलाई गाडी चढाएर पनि पिकआवरमा पुगिएन भने रित्तै कुदेर त रमिता मात्रै हुन्छ ।  

३) नियम मिच्न शुरु : साझाबसको शुरुका दिनको आकर्षण नियमहरु थिए, पछाडीको ढोकाबाट मात्र चढ्ने, अगाडिको ढोकाबाट ओर्लिने, स्टपमा मात्र रोक्ने आदी । अहिले बिस्तारै साझाका ड्राइभरहरु नियम मिच्न थालेका छन्, अगाडि पछाडी दुबै ढोकाबाट चढाएर झर्नै नसकिने बनाइदिने, जाममा ढोका खोल्दिने, स्टप नभएका ठाउँमा पनि रोक्दिने, लेन मिचेर हिंड्दिने आदि । बिस्तारै मान्छेहरुलाई नियम सिकाउनु पर्नेमा आँफै त्यसो गर्न थालेसी साझा बसहरु माइक्रो बन्न बेर लाग्दैन । 

Sajha Bus images : by rdulal.blogspot.com

४) कर्मचारीहरुको असन्तुष्टी : साझा यातायात व्यवस्थापनले कर्मचारीहरुको शिफ्ट लगायतका कुरा व्यवस्थापन गर्न नसकेको प्रष्टै देखिन्छ । एकदिन साँझ पानी परीरहेको बेला साझाले सुन्धारा ल्गेर छोड्दियो हामीलाई, मेरो शिफ्ट सकियो अर्को आउछ भनेर । पानी परेकोबेला साझा चढ्न कुद्नेहरुको बिचल्ली पारेर । किन यस्तो गरेको भन्दा म त जागिर छोड्ने हो के मतलब भन्दै त्यसो गर्नेहरुले साझालाई डुबाउने पक्का छ । एउटै ब्यक्तीले बिहानदेखि बेलुकासम्म काम गर्न सक्दैन । यसरी सार्वजनिक रूपमै असन्तुष्टी पोख्नेगरी कर्मचारीहरु निराश हुनु भनेको व्यवस्थापकिय कमजोरीभन्दा बाहेक केही होइन । 

५) ठगी : एकजना कन्डक्टर छन्, ती यति बाठा छन् कि तिन्ले यात्रुहरुले फालेको टिकेटका टुक्रा टिप्दै प्याडको बीचमा राखेर दिन्छन् । कसरी थाहा भयो भन्दा एकदिन मेरो साथी र म चढेर दुइवटा टिकेट लिंदा एउटा ८० हजारवाला थियो अर्को नब्बे । साझाले आफ्ना कर्मचारिलाई पर्याप्त सुबिधा र आफ्नोपन देओस्, र यस्तो काम गर्दै हिंड्नेलाई कार्वाही पनि गरोस् । कुनैबेला टिकेट सकियो भन्दै भएजती सबैलाई विद्यार्थी छुटको १० रुपैयाँवाला टिकेट दिंदै हिंडेको पनि देखिन्छ । स्मरण रहोस्, पहिलेको साझा पनि यस्तै बाङ्गाटिङ्गा कर्मचारीले डुबाएका हुन्, मान्छे चढ्न छोडेर होइन । 

अन्त्यमा साझा यातायात व्यवस्थापनले गएको एक महिनाको आत्ममुल्यांकन गर्न जरुरी छ । जुन हिसाबले कर्मचारी निराश बन्दै गएका छन्, राम्रो संकेत होइन । शिफ्टअनुसार काम लगाउने, बढी काम लगाउन परे ओभरटाइमको पैसा दिने, पिकआवरमा अलिक मिलाउने गरी प्रोफेसनल हुने, नियममा चल्न यात्रुहरुलाई बानी पार्ने लगायतका काम नगर्ने हो भने साझा बस फेरी बन्द हुन बेर छैन । किनकी अहिले नयाँ हुन्जेल चढ्न मान्छेहरु जती एक्साइटेड छन्, त्यती भोली हुन्नन् यस्तै ढिलासुस्ती र अब्यबस्था चलिरहने हो भने । 

साझाबसका टाउकेहरुले सोचुन्, पुनर्जन्म दिएर मात्र कर्तब्य पुरा भएको छैन । असली परिक्षा अब शुरु भो ।                

म भोट् हाल्दिनँ

August 19, 2013, 1:50 am

≫ Next: Being Vegetarian

≪ Previous: यस् कारण बन्द हुनसक्छ साझाबस

$

0

0

"जनताद्वारा जनताको लागि गरिने जनताको शासन प्रजातन्त्र हो - अब्राहम लिंकन"

चार कक्षाको सामाजिक शिक्षामा कन्ठ पारेदेखि पाठ्यक्रम र त्यसबाहिरका पढाई, सुनाइ मा सबैभन्दा दोहोर्याएर सुनिएको लाइन हुनुपर्छ यो । जाँच दिंदा, हाजिरी जवाफमा उत्तर दिंदा, राजनीतिक बिश्लेषण सुन्दा, प्रजातन्त्र दिवसमा लगायत हरेकजसो चुनावी भाषण र पत्रीकाहरुमा देखा परिरहने लाइन हुन् यी । 

म जुन पुस्ताको प्रतिनिधित्व गर्छु त्यस्ले तीन प्रकारका शासन प्रणाली प्रत्यक्ष रूपमा भोगिसकेको छ : श्री ५ संबिधानभन्दामाथि हुने संबैधानिक राजतन्त्र, श्री ५ नै सर्बेसर्वा हुने सकृय राजतन्त्र र श्री ५ को कुनै स्थान नभएको अहिलेको लोकतन्त्र या गणतन्त्र । यी सबै प्रणालीका शासकहरुले पनि ती लाइन फुकेको फुकेकै गरे, अविच्छिन्न । 

Image from google, sadly I don't know who was the real photographer!

संभबत देश इतिहाँसको सबैभन्दा कठीन मोडमा उभिएको छ, समस्याको कुरा यो भन्दा अगाडिको बाटो के हो भनेर स्पष्ट भन्नसक्ने कोही अगाडि आउने छाँट पनि देखिएको छैन । यी सबैका बीच हामी एक अर्को संबिधानसभा चुनावको तयारीमा छौं, तयारी के भन्नु हल्लाखल्लामा छौं । चुनाव गराउने, चुनावमा भाग लिने र चुनाव लड्ने कसैलाई पनि चुनावको वास्ता छैन । एकथरी आफ्नो स्वार्थका लागि चुनाव हुन्छ भनेर बुरुक्क उफ्रिन्छन्, अर्कोथरी चुनाव हुन दिन्न भनेर दाह्रा किट्छन् । बीचमा छौं हामीजस्ता "कन्फ्युज्ड मास", जस्मा न चुनाव भए के हुन्छ भन्नेमा आशावादीता छ न चुनाव नभए के पल्टिन्छ भन्ने त्राशदी ।

दुई बर्षमा "जनताको संबिधान" बनाउँछु भनेर बानेश्वर पसेका ६०१ जनाको झुन्ड देश संबिधानसभाको चुनावअघि जहाँ थियो त्यहीं पुर्याएर पहेंला दाँत देखाउँदै बाहिरियो । दण्डहीनता, सरकारी संयन्त्रको निकम्मापन, संस्थागत भ्रस्टाचार र राजनीतिक अपराधिकरणजस्ता हाम्रा राष्ट्रिय बिशेषताहरु यस् अवधिमा मजैले झाँगिने अवसर पाए । अरु त अरु राजाको सकृय शासनकालमा समेत आफ्नो स्थान नछाडेका सर्बोच्च अदालत जस्ता निकायहरुलाई पनि "देखिस्, सबै हामीजस्तै हुन्" भन्ने कोटरीमा ल्याउन दलहरु सफल भए । अब फेरी चुनावको चर्चा शुरु भएको छ, त्यस्बाहेक अरु उपाय छैन भन्ने तर्कहरु शुरु भएका छन्, प्रजातन्त्रका सिद्दान्तहरुको दुहाइ दिन शुरु भएको छ । 

हामी सानो छँदा डा प्रकाशचन्द्र लोहनी हाम्रा क्षेत्रका निर्बिबाद नेता थिए । उनी ५ बर्षमा एकपटक झ्याप्प पञ्चेबाजा बजाउँदै गाउँ छिर्थे, अबीरजात्रा गर्दै । चुनाव जितेसी ५ बर्ष गायब, अनी फेरी उही रमाइलो । हामी सानै भएकाले भाषण मात्रै गर्न आउने अरु पार्टीका नेता भन्दा बाजागाजा गर्ने डा प्रकाश रमाइलो लाग्थ्यो मलाई । त्यसपछिका बीस बर्षमा ब्यबस्था र पात्र फेरिए तर न ५ बर्षमा एकपटक गाउँ पस्ने संस्कार फेरियो न त्यस्पछी जनतालाई बाल नदिने ब्यहोरा । त्यो बेला दौरासुरुवालमाथि छालाका पेटी बान्नेहरु घुम्थे सामान्ती बनेर, अहिले बिभिन्न पार्टी छिरेका "ब्ल्याक बेल्ट"हरु घुम्छन् । त्यतिखेर गाउंका हर्ताकर्ता ठालु मुखियाहरु हुन्थे, अहिले चारदलका भरौटेहरु छन् । स्थानीय निकायको चुनाव नभ्यएको १६ बर्षमा स्थिती यति भयावह छ कि सयंन्त्र बनाएर सम्बन्धित दलका अर्को सालसम्मको बजेट उधारोमै खाइदीसक्नेरेछन् उस्तै परे । 

आमूल परिवर्तनको नारा दिएर जंगल पसेको क्रान्तिकारी माओवादीहरुको "जनयुद्द"मा १४ हजारभन्दा बढी मान्छेको ज्यान गयो, घाइते बेपत्ता आन्तरिक बिस्थापित यातना दिइएका र लुटिएका त बेहिसाब छन् । हत्या गरिएका मध्य धेरै युद्दमा असंलग्न सर्बसाधारणहरु थिए, कति अझै बेपत्ता छन्, अझै घाइते छन् । तर ती सबैको एकमुष्ट उत्प्रेरक र जिम्मेवार (हाल ३-४ झुन्ड बनेको) माओवादीलाई तीन्लाई न न्याय दिलाउने फुर्सत छ न चासो । पुरानो संबिधानसभा चुनाव हुँदा यो मुद्दा अग्रपङ्तीमा थियो, नयाँ चुनाउ भैहाले नि कहाँ पुग्छ यो मलाई थाहा छैन, किनकी हरेक न्यायको मागमा प्रचन्ड-बाबुरामहरुले डलर देख्नुहुन्छ अनि माओवादीलाई हरेक मोर्चामा खसाल्न खोज्नुहुनेहरुले चाँही हरेक मुद्दाको जतिसक्दो राजनीतिकरण गर्न छोड्नुहुन्न । डेकेन्द्र थापाको मुद्दामा ५-७ दिनमै संसार पल्टाउँला जसरी दैलेख ओइरिनेहरुले त्यहाँबाट फर्केसी त्यो मुद्द्दा छोडेर अर्को समाते । सबैलाई माफि दिनपर्च, बोल्न हुँदैन, शान्ति प्रकृया भाँडिन्छ भन्ने महान आत्माहरु र आफुलाई सुल्टो पर्ने कसैलाई उचाल्न छोड्नुहुन्न भन्ने अतिवादीहरुको बीचमा युद्दकालीन न्याय पिसिएको छ । सबैलाई ठिंगुरा कोच्नुपर्छ, ज्यानको बदला ज्यान हातखुट्टाको बदला हातखुट्टा कसैले भनेको छैन, तर युद्दकालीन त्रुटी र गम्भीर प्रकृतिका गल्तीमा "गल्ती भो, माफ गर्दिनुस्, हाम्रो मनसाय त्यस्तो थेन, हामी छानविन गर्छम्" भनेर भन्दिंदा यी महान् कान्तिखारीहरुको जुँगा पनि नघट्ला, उचाइ पनि, उल्टो शान नै बढ्ला । वहाँहरु त आफुले आँफैलाई राजकीय शैलीमा माफि बक्सिने मात्र होइन तत्कालीन शाही सेना र प्रहरीका तर्फबाट मानब अधिकार हननका आरोपीहरुलाई समेत जोगाउन र बढुवा समेत गर्न दौडधूप छ । 

देशको बेहाल भनिसाध्य छैन, दैनीक १२-१४ सय युवा काम खोज्दै बिदेश पस्छन्, लगभग एउटा पुस्ता नै रित्तीसकेको छ देशबाट । कृषिप्रधान देशमा खेतीपातीका काम गर्ने मान्छे सकिंदै गएका छन् । देशका ठुला भनिने चार दल यस्ता छन् कि तिन्लाई सम्झियो भने प्रजातन्त्र भन्ने शब्द नै किन बनेको होला झैं लाग्छ । एउटा काङ्ग्रेस राणा या हिट्लरको समयको समाजवाद अप्डेट नगरी त्यसैमा झुन्डिरहेको छ । एमाले भनाउँदो दललाई ओलीका टुक्का मा दङ्ग पर्न र गुण्डाहरुलाई पार्टीमा भर्ती गरेरै फुर्सत छैन, बचेँको समय तीन्ले २०५१ तिरको गुणगानमा खर्चिन्छन् । माओवादी प्रचन्डको फट्ट्याइं र अरुको तिक्डममा यसरी फसेको छ कि आफ्नै भारले आँफैलाई थिच्नबाट जोगाउँदैमा उनीहरुलाई फुर्सद छैन । मधेशवादी भन्नेहरुका बिषयमा जति कम कुरागर्यो, त्यति बढी हुन्छ । वहाँहरु के को राजनीति गर्नुहुन्छ भन्ने सबैले देखेकै कुरा हो । बाँकी स्याना मसिना झुन्डको त बेला बेला नेपाल बन्द गर्दिनु बाहेक कुनै योगदान छैन देशको इतिहाँसमा । 

मान्छेहरु राजनीतिक चेतनाका कुरा गर्छन्, तर मलाई यी सब कुरा बेला बेला मुतको न्यानो झैं लाग्छ । धर्मनिरपेक्षताको नाममा हिन्दूहरुलाई जे भने नि हुन्छ भन्ने संस्कार बिकास हुनु, समावेशी हुनु भनेको बाहुन छेत्रीलाई निकाल्नु हो भन्ने बुझाई बिकाश हुनु, जातिय भेदभाब हटाउने भनेको कथित माथिल्ला जातलाई ठाडो घाँटी लगाएर सराप्नु हो भन्ने बुझाई हुनुलाई कतै राजनीतिक र सामाजिक चेतना नकारात्मक रुपमा बिकास भएको मान्न सकिएला बरु । संघीयता हुनुका फाईदा के हुन्, संघीयता भैसकेपछि देश कसरी बिकास हुन्छ भन्ने कुरा बुझाआउँदै नबुझाई एक टोली बिरोध मात्र गर्ने र अर्को टोलीलाई सिङ्गासिङ्गै राज्य मात्रै चाहिने को बीचमा कन्फ्युज्ड मजस्तालाई सिकाउन पनि कसैले दु:ख गरेको देखिएन । कुन शासकीय स्वरुप, निर्बाचन प्रणाली, संघीय स्वरुप, आर्थिक नीती ठीक हुन्छ र हाम्रो पार्टीको योजना यो छ भनेर नबुझाई मागिएर दिइएको भोट् र अन्दाधुन्द गरिएको हावाइ फायर उस्तै हुन् जस्तो लाग्छ मलाई । बुझ्नुपर्ने कुरा कसैले बुझेको देखिन्न, नसिक्नुपर्ने खराब राजनीतिक अभ्यासमात्रै सिकेको समाज हातहातमा चाइनिज र सेकेन्ड ह्यान्ड स्मार्टफोन बोक्दैमा कसरी चेतनशील हुन्छ ?

अब हुने चुनावपछि यी कुराहरु बढ्ने प्रष्टै छन् । कल्पना गर्नुस्, कालीबहादुर खाम पर्शुराम बस्नेतहरुले चुनाव जितेर देश चलाउन गएको, किनभने यस् अघि पनि बबनसिङ्हहरु चुनाव जितेकै हुन् । अबको शासन ब्यबस्था खत्रा हुने कुरा प्रष्टै छ । राजनीतिक दलहरु न जनतामाझ गएका छन् न त अघिल्लो संबिधानसभाले किन संबिधान बनाउन सकेन र अब नयाँले बनाउछ भन्ने आधार कसरी छ भन्ने कुरामा कन्भिन्स गर्ने दु:ख नै गरेका छन् । सडकको खाल्डा टाल्नेदेखि, कालाबजारी नियन्त्रण गर्ने, कानुनको शासन र सुरक्षाको प्रत्याभूती दिलाउने, सरकारी संयन्त्रका कार्यशैली जनउत्तरदायी बनाउने जस्ता साधारण कुरा पनि संबिधान पर्खेर बस्ने पुर्व कर्मचारीहरुको सुबिस्ताको सरकार र आफ्नो राजनीतिक नालायकी लुकाउन हरेक असफलताको दोश भारतलाई लगाउने चार दल नामका भुत्तेहरुलाई लुट्न के ले छेकेको छ र मेरो भोट् चाहियो ? हामी वास्तविक रुपमै धेरै बर्षपछाडि फर्केका छौं, फरक यो हो कि त्यो बेला सरकार भन्दामाथि राजा थिए अहिले चार दल छन्, त्यो बेला बजारमा दरबारका नजीक हुनेहरुको मोनोपोली थियो अहिले दलका भरौटेहरुको सिन्डिकेट छ । 

दुखै पाउनु छ भने यो या त्यो ले के फरक पार्छ ? अब्राहम लिंकनले भनेको ठीक थियो, भोट् हालेर प्रजातन्त्र जोगाउन पर्च भन्नकैलागी किन भोट् हालुँ म । 

हाल्दिनँ  !                                         

Being Vegetarian

October 19, 2013, 3:45 am

≫ Next: प्रकृति सङ्गै थवाङ ((तस्वीरहरु)

≪ Previous: म भोट् हाल्दिनँ

$

0

0

On the eve of 10th June 2013, I suddenly decided I am not eating meat products anymore.

It was a hasty decision caused by the frustration of my rapidly overweighting body, and I was not serious at all.

Since then, it has been 4 months and 9 days, I haven't eaten any meat products, though I consume some dairy products like milk and curd occasionally.

According to one survey, around 2-3% population of the world are vegetarian, among which India has the largest number of veges. It's hard to define veg people as some people only don't eat meat, some people don't eat any livestock products at all. I am not try to define the trend and all, since I am myself not clear that upto when I can give up eating meat.

Before turning into this, I was a severe non-veg liking every non-veg products as much as I can. Among them, Chicken curries and buff momos were my real favorites. On it's prime, we used to order one and half plate buff momo to begin eating and on with it. It was like I used to fill, without ordering non-veg stuffs, my meal is never complete. 

I had many hard times between this period as being veg in this city of craft-mandu is quite a tough choice where momo, chowmin and other almost ultimate non-veg stuffs are first choices of fast-food to program lunchboxes. Even in the wedding and other parties, you will find it very irritating if you are trying to find something veg, as most people in town eat the meat on your face like they are hungry for years. I was out of valley for one my brother Bhupal's wedding, and I was suffering all the way of trip as in every parties, as you have only option of picking pointed gourd and rice if you are a veg. Even in office lunches, friendly hangouts and dates, it's odd that you can't really let others dishes to share with you and you outcastedly have to order something different from the menu. 

Moreover, veg items in kathmandu restaurants are expensive if you compare them with commonly available non-veg snacks. Veg restaurants charge 70-80 Nrs for samosa chat, 120+ for Masala Dosa and other veg items are expensive too. So, being veg will hurt your pocket more if you are a veg around this city.

Another interesting stuff of being veg is that you get hard time to convince people why you don't eat or quit eating meat. It's harder if you have a bit thick body and will be hardest if you dont drink alcohol as well. People just love troubling these kinds of vege creatures continuously asking : why, when, never or sometimes, don't you feel like starting kind of questions.

The hardest thing I felt around for veges is "Dashain" festival. The biggest fest of Nepali people is considered a festival of meats and if you are a veg, if you don't play cards, if you don't take alcohols and if you don't like tika advebturesm, you literally have nothing to do there except being with your beloved family.

In the beginning, I used to feel like it's stupidity to restrict yourself from the available delicacies as your body is fit to eat anything, but in the later parts, I felt all good to not to eat non-veg. I used to gain 3-4 kg weight during a week of Dashain, which didnot happen this year. I am in all good shape with sleeping one week and feel myself more healthy after stopping the non-veg dishes. And I felt, it really works to maintain your weight if you avoid non-veg items. (It's not an expert say, it's my experience.)

I don't know upto when I will continue living like this, don't have any idea whether being veg is better or worse, don't know the details of non-veg items' troubles, but now I can really say veges can be proud of themselves for not eating non-veg. :)

प्रकृति सङ्गै थवाङ ((तस्वीरहरु)

November 30, 2013, 10:05 pm

≫ Next: War of Smartphones : A Close Look

≪ Previous: Being Vegetarian

$

0

0

६२सालमारोल्पाकोलिवाङजाँदासपनामापनिसोचिएकोथिएनकिकुनैदिनरोल्पाकोमाथिल्लोलेकहरुमाजुनेलीरातमा"गरुँकिमीठोभूल"सुसेल्दैथवाङजानेदिनआउला, त्योपनिआठबर्षमै।तरत्योदिनआयो।

संकटकालकाबखतरोल्पाजाँदालिवाङकुनैकिल्लाजस्तोथियो, चारैतिरबाटबेस्सरीतारबारलेघेरेरब्यारिकेडगरिएको।मानबअधिकारआयोगबाटगएकोभएपनिमैलेसदरमुकामपारीकागाउतिरसमेतजान्छुभनेरसोच्नेआँटगरिन, कोपङ्गालेओस्।

SunRise from MayaKharka, Thawang

थवाङका बारेधेरैमिथहरुथिएबजारमा।३६सालमैबहुदलनिर्दलचुनावमाएकभोट्पनिनखसेपछिसेनालेकार्वाहीगरेको, क्रान्तिकारीबर्मनबुढाकोगाउँ, पुरैगाउँमाओवादीकोहोलटाइमरभएकोआदिआदि। 

तरयस्पटकसंबिधानसभानिर्वाचनकोअनुगमनमापुन: रोल्पारप्युठानजिल्लामाखटीइनेभैयो, वीरबहादुरसररमेरोटोली।मनमनैसोचें, योपटकथवाङपुगिन्छजसरीभएपनि।नेपालगंजमाहरीग्यवालीदाईलेपुग्नसकिन्नजस्तोकुरागरे, तैपनीसोचियो, जसरीनिगैन्छ।कार्तिकको२८गतेप्युठानकोकामसकाएरलिवाङतिरलाग्दाबिजुवारबजारमैरातपरेकोथियो।एकदिनलिवाङमाकामसकेरथवाङहिंड्नेहुटहुटीलेअँध्यारोमापनिहिंडियोबोलेरोमा।सडकसुनसानररित्तोथियो।कतै-कतैनेकपामाओवादीकाजाँचकीहरुलेरोक्थेरजानदिन्थे।सुलीचौरमाथिकोमिझिङबजारबाटअलिकमाथिवनमागएपछिगाडीकसैलेबाटोमाराखिदिएकोकिलामापर्‍यो, अगाडिकोदुइटैटायर्स्वाहा।  रातिको९बजेआपतभो।गुरुजीलेबिहानबिरालोलेबाटोकाट्दामैलेजबर्जस्तीजाउँ, केहीहुन्नभनेकोथें।उन्कोबिरालोमिठासत्यभयो, त्यस्पछीतपुरैयात्राभरीउन्कोबिरालोपुराणजारीरह्यो।एउटातस्पेयरथियो, फेरीयो।लिवाङमनिरामथापालाईफोनगरेररेस्क्युगाडीमगाइयो।थापाजीकोटिमनपुगुन्जेलल्याप्टपमा'शोले'एकपटकफेरीहेरियो।१०बजेलिवाङपुगियोबल्ल-बल्ल।

Meet Merina BudhaMagar from Thawang

भोलीपल्टएकराउन्डभेटघाटसकेरथवाङहिंड्नेतयारीभयो।धेरैलेतिमीहरुथवाङतपुग्दैनौहोलाभने।

मङ्शीर१गतेबिहान७बजेतिरलिवाङबाटनिस्क्यौं, जाडोथियोतरमौसमखुलेकालेएकदमैरमाइलो।हिमालहरुमुडमादेखिन्थे।सुलीचौरपुगेरफेरीएकराउन्डभेटघाटपछिसवादस्तिरबल्लहाम्रोगाडीहिंड्यो।फुलीवनसम्मगाडीजानेभएकोलेत्यतालागियो।बाटोमाबाटोभुलिएरजेलवाङतिरकोबाटोअलिकपरपुगेपछिगाडीफर्काएरफेरीफुलीवनतिरलागियो।फुलीवनपुग्दानै१बजेकोथियो।निर्वाचनगराउनहिंडेकाटोलीहरुपनिभेटिएबाटोमा।फुलीवनमाखानाखाएरगाडीचाँहीफर्काइदियौं, रहिंडेरउवागाविसतिरलागियो।

Looks So much Communist

शहरकोजीवनशैलीलेहिंड्नेबेलामादिमागखराबगर्छ।खासैहिंड्नसकिएन।उवागाविसकोएउटागाउँमासंघीयसमाजवादीकाउम्मेद्वारनवीनरोकाभेटिए, उनिसङ्गैकाङ्ग्रेसकाप्रचारकरछेवैमानिर्वाचनप्रचाररउम्मेद्वारनिषेधितक्षेत्रकोब्यानरराखेरबसेकानेकपा-माओवादीकासाथीहरुपनिभेटिए।बाहिरजेपनिहामीचुनावगराउनेरछेक्नेमिलेरहिंडेकाछौंभनेररमाइलोपनिगरे।साथैतपाईंहरुथवाङपुग्नुहुन्नभनेरठोकुवासमेतगरिदिए।

मतपेटिका तोडफोडको ब्यानर बर्मन बुढाको घरमा

 त्यसपछिकोहिंडाइएकतमाशकोभयो।दुईजनासाथीहरुदेशकोसामाजिकराजनीतिकसामाजिकबिषयमागरमागरमबहशगर्दैथिए।मलाईराजनीतीसम्झिनसमेतमनथिएन।बाटोमासुन्दरपहाडहरुथिए, पानीबगिरहेकाखोला, हरियोवन, बेलाबेलाझुल्किनेढुङ्गालेछाएकाघरहरुभएकागाउँरउकालोतरराम्रोबाटो।हिंड्नमजाभैरहेकोथियो।रोल्पाकागाउँगाउँमालघुजलबिद्युतमार्फतबिजुलीपुगेछ।काठमान्डुमाजताफर्केरफोटोखिच्नखोजेपनिबिजुलीकोतारआउँछ, रोल्पाकागाउँहरुपनित्यस्तैहुनलागेछन्।नेपालकापहाडहरुघुम्नकोलागिसुन्दरहुन्छन्, जतागएपनिरमाइलो।बस्नकालागिचाँहीठाउँअनुसारकोसुखरदु:खहुन्छ।फुलीवनभन्दायतापट्टीकोभीरलेगर्दासडकलाननसकिएकोलेयस्गाउँकोदु:खचाँहीयातायातहोजस्तोदेखिन्थ्यो।खच्चरबाटयाभारीबोकेरसामानओसार्नुपर्नेबाध्यताअझैरहेछत्यहाँ।

Blessing memories of Rolpa

 हिंड्दाहिंड्दैरातपर्‍यो, हामीपहिलेथवाङनैपुग्नेभनेरबतासिएकाथियौं, उवाकोप्रहरीचौकीबाटअगाडिलागेपछिजोशआधाभयो।पछितभोकलागेरलखतरानभैयो।बाटोमाएउटापसलभेटियो, तरपसलेथिएनन्।अर्कोएउटाचियापसलमाचियाखाँदाखाँदैरातपर्‍यो।हामीचाँहीमाथिडाँडासम्मजसरीभएपनिपुग्नेभनेरहिंड्यौं।टर्चथिएन, मोबाइलकोउज्यालोमाहिंडियोखोंचजति।देख्नलाईयहींपल्लोपट्टीदेखिनेबाटोकताकताअंध्यारोखोंचमापस्थ्योरफेरीनिस्किन्थ्योजूनकोउजेलोमा।जूनकोउज्यालोमाहिंड्नचाँहीसाह्रैमज्जाआउने।चिसोहावाचलिरहेकोथियो।उभियोकिकामफोनझिकेरफोनमाटावरखोज्नेहुन्थ्यो।कहींकतैदेखापरेनटावर।

वालपेन्टिङ पो गर्न नपाईने, रोडपेन्टिङ नपाईने भन्ने छ ? :P

बल्लबल्लथवाङगाविस१मायाखर्कपुगियोराती८बजे।खासनाममागेखर्कभएपनीरिमिक्सभएरमायाखार्कभएकोरहेछ।खर्कमाथिभएपनीहोटेलचाँहीतलैरहेछधन्न।दीपनारायणसाहुजीभातखाइसकेरसुत्नैलागेकाथिए।हामीलेफेरीदु:खदियौं।उन्लेभात, तरकारीरदालपकाइदिए।तरकारीकेथियोमैलेचिनिन, भोकलागेकोलेबेस्सरीखाइयो।सुत्नेब्यबस्थामाथिल्लोतलामाथियो।सिरानीअप्ठेरो, चिसोलागेरदुखेकोघाँटीलेसकसतछँदैथ्यो, त्यसमाथिओढ्नेलेआपतगरायो।टाउकोछोपेखुट्टाबाहिरानिस्किने, खुट्टाछोपेटाउकोरित्तै।त्यसमाथिराम्ररीपसारेखुट्टाभर्र्याङ्माझुन्डिने।साह्रैकष्टलेरातकाटियो।मुस्किललेदुईपटकनिदाइयोहोला।

Way to Liwang, Rolpa

बिहानैछबजेसाहुजीलाईचियापकाउनलगाएरखाएरफेरीहिंडियो।नजिकैदेखिएकोडाँडोकोटुप्पोमापुग्नफेरीअर्कोडेढघण्टालाग्यो।डाँडोकटेपछिथवाङतिरकोचिसोहावालेस्पर्शगर्‍यो।क्याछिटोआइयोजस्तोलाग्यो।

थवाङपट्टीकोभागसाह्रैरमाइलोथियो।सुन्दरजङ्गल, खोलाहरु, मिलेकोबाटोरटाढादेखिनेसिस्नेहिमालकोलहर।बाटोमाबनाइएकास्मारकरदेखिनेगाउँहरु।हामीलेफेरीबाटोभुलेरफिन्टिवाङगाउँतिरछिरेछौं।थवाङआइपुग्यो, यहीहुनुपर्छभनेरसोचेको, केखाएरहुनु? जस्लासोधेपनिदुईघण्टाबाटघट्दैनन्।केहीनखाइहिंडेकोलेभोकलागेरफेरीरिङ्गटाचल्नथाल्यो।तलखोलामाझर्थ्यो, फेरीउक्लिन्थ्यो, फेरीझर्थ्यो ,बाटोलेपनिदिमागखराबगर्‍यो।दुईघण्टामाथवाङपुग्नजोसिएकोटिमलेफेरी४घण्टालगायो।

Way To Fuleewan and Jelwang, Rolpa

थवाङठुलोगाउँदेखिएपछिअलिकतीजोशआयो।एउटादाँयाबाँयारअगाडितिनैतिरखोलालेघेरिएकोटापूजस्तोगाउँअगाडिथ्यो।ढुङ्गालेछाएकागुजुमुज्जपरेकाघरहरुउत्तरकोरियाकोडकुमेन्ट्रीमादेखाइनेकम्युनजस्तादेखिन्थे।गाउँप्रवेशदेखिजताततैनिर्वाचनविरोधीब्यानररवालपेन्टिङहरुदेखिन्थे।एउटापसलभेटियो, मैलेएउटाहाअफलिटरकोकोकरएउटाबिस्कुटसिनित्तपारें।बल्लअलिसासआएजस्तोभयो।

बर्मनबुढाकोघरअगाडिहोटेलमाबसेर३जनामिलेर२०वटाजतिपुरीर१५वटाजतिजेरीसकाइयोरभातअर्डरगरियो।अनिगाउँघुम्ननिस्क्यौं।

फुलीवन छेउको भीर अगाडि

मैलेयोजत्तिकोब्यबस्थितगाउँदेखेकोथिइनअहिलेसम्म।पुरैगाउँभरीबाटोमाढुङ्गाछापिएकोथियो, ढलब्यबस्थागरिएकोथियो।गाउँमा IME कोशाखा, फाइनान्स, राम्रोस्वास्थ्यचौकी, हेलिप्याड, डिजिटलकलरल्याब, प्लसटुस्कुल, सभागर्नेस्थान, बिएडपढाईहुनेक्याम्पसरपुलिसचौकीपनिथिए।सबैकोघरमाराम्रोबिजुलीबत्तीरसोलारसमेतछ।केहीलेडिशहोमसमेतराखेकाछन्।फोनकोचाँहीसमस्या, स्काइसिडिएमएबाहेककुनैनचल्ने।सडकबाटचाँहीटाढारहेछथवाङ, रुकुमपट्टिबाटपनिटाढा, रोल्पापट्टिबाटपनिटाढा।त्यसैलेयहाँकोपनियातायातकोसाधनघोडाखच्चडहरुहुन्।हामीआएकोथाहापाएरपुलिसहरुहामीलाईभेट्नआए।पुलिसहरुथवाङकोपोस्टिङ्बाटखुशीदेखिन्थे।यहाँजतिसहयोगीजनताकहींछैनन्भनेरसुनाए।

Nepal looks so very beautiful

होटेलवाल्नीदिदीलेद्वन्द्वकोबारेमासुनाइन्, संकटकालकासमयमापुरैगाउँमाओवादीकोहोलटाइमरभएकोरसेनाआउँदासबैगाउँछोडेरभाग्नेगरेकोसुनाइन्।उन्काछोराछोरीदाङपढ्दारहेछन्।कुरैकुरामाप्रचन्डकोनामनिस्केपछिबेस्सरीरिसाइन्रप्रचन्डलाईएकलखलगाएरगालीगरिन्।युद्दकालमाथवाङलाईराजधानीबनाउछुभनेकारहेछन्प्रचन्डले, पछिसम्झाउँदायोगाउँअलिककुनामापर्छभन्दिएछन्।थवाङवासीहरुकानजरमाप्रचन्डसबैभन्दाठुलाभिलेनजस्तादेखिए।थवाङबासीहरुलेथवाङमैजन्मेरउपचुनाबमाप्रचन्डकोस्थानमारोल्पा२बाटसभासदभएकासन्तोषबुढामगरकोखुबप्रसंशागर्दारहेछन्।द्वन्द्वकालमासेनालेघरभत्काइदिएकासन्तोषकोसभासदहुँदासमेतआफ्नोघरछैन, उन्कोपरिवारअहिलेपनिस्थानीयपार्टीबाटथवाङमैसन्चालितकम्युनमाबस्छन्।होटेलवाल्नीदिदिलेप्रष्टशब्दमा"नेताभनेकोयस्तोहुनुपर्छ"भनिन्।  

Liwang Bazar, Rolpa

 थवाङकोएकआपसकोआत्मियतागजबलाग्यो।दिनमादशौंपटकभेटहुनेमान्छेसङ्गपनिहाँसेरबोल्नेरएकजनाबिरामीहुँदासबैमिलेरअस्पताललानेगर्दारहेछन्।शान्तस्वभाव, गीतगाएजस्तोमीठोबोल्नेशैलीरनहतारीकनकामगर्नेतरीकागजबलागे।अझदेशैभरीमतदानकर्मचारीरमतदानप्रकृयालाईअवरोधगरिएकोबेलाथवाङमातढिम्किननिदिएनन्होलाभन्नेहाम्रोअनुमानथियो, तरत्यहातमतदानकर्मचारीहरुकोखानेबस्नेब्यबस्थामिलाउनेमात्रहोइन, मतदानकेन्द्रबनाउनेकाममासमेतसघाएकालेमतदानकर्मचारीरसुरक्षाकर्मीहरुमक्खरहेछन्।योअचम्मकोबिरोधकोशैलीदेखेरदङ्गपरियो, सबैसहयोगगर्ने, मतदानकेन्द्रसमेतबनाइदिने, तरभोट्हाल्नचाँहीज्यानगएनजाने।थवाङमाकुनैउम्मेद्वारभोट्माग्नसमेतजानसक्नेनन्, एनेकपामाओवादीकीओनसरीघर्तीमगरलेबाहिरबाटलागेकाधेरैरकेहीवरिपरीकामान्छेराखेरकार्यक्रमगर्नखोज्दाझगडासमेतभयोरे।

Life in Rolpa

साथीहरुलेसुङ्गुरकोमासुरभातखाए, मशाकाहारीभएकोलेतरकारीरभातखाएँ।खानेबेलाजापानबाटआएरडेढमहिनादेखिथवाङमैबसिरहेकाजापानिजभेटभए।खानाखाएरहामीमतदानकेन्द्रतिरलाग्यौं।

गाउँकोछेउमाकम्युनिष्टहरुकोपरिचितशैलीमा"विश्वकामजदूरहरुएकहौं"भन्नेवालपेन्टिङबनाइएकोरहेछ, मार्क्सएङ्गेल्सलेनिनस्टालिनरमाओकोतश्वीरसहित।झोलुङ्गेपुलकोपारीपट्टीरुकुमबाटअम्बाबेच्नआएकीबहिनीसङ्गअंबाकिनेरखाइयो।योएरियाकोसेन्टरनैरहेछथवाङ।तलक्याम्पस, बीचमास्वास्थ्यचौकीरहेलिप्याडअनिमाथिस्कुलरसङ्गैहावाखानेठाउँहरु।सबैभन्दाअचम्मचाँहीत्योहावामहलवालापाखोमानेपालटेलिकमजिएसएमकोटावरटिप्नेरहेछ।यतारउतादगुर्दैघरफोनगरियो।३बजेतिरफेरीथवाङछोडेरहिंडियो।

सुनछहरि झरना

फर्किंदाखोलामाबाटोहराइयो।मगीतकोतालमापछिपछिसाथीहरुआइराखेकाहोलान्भनेरहिंडे, फर्केरहेर्छुतछैनन्।बिहानबाटोहराएकोलेजान्नेभएरअर्कोबाटोगएँ।मपनिहराएँ, साथीपनिभेटिन।जाँदाजाँदैसाह्रैदाँयागएसीएकजनादाईलाईसोधेकोमतबेस्सरीउल्टोपोआएछु।बारीबारीहाम्फाल्दैकुकुरलेखेदिंदैबल्लसहीबाटोमाआएँ।एउटाखोला, फेरीअर्कोखोला, फेरीअर्कोखोला, सबैउस्तै, घुम्दाघुम्दैबेस्सरीथाकियो।साथीहरुभेट्टाउनजोडलेकुदें।माथिटुप्पामापुगेपछिएकजनादिदिलाईसोधेकोगएकाछैनन्भनिन्।अनीकुर्दैकुर्दैरातपरेपछिबाटोमाभेटिएकापुर्वसभासदसन्तोषबुढालाईमगैसकेंभन्दिनुभनेरफेरीमायाखर्ककोहोटेलतिरकुदें।

एकघण्टापछिसाथीहरुआए, उनिहरुमलाईखोज्दैतल्तिरझरेछन्, अनिदुईजनाफेरीहराएछन्।फोनलेकामनगर्नेबोलाएनसुन्ने।त्योदिनमायाखर्ककैहोटेलमाफेरीबसेरभोलिपल्ट१बजेफुलीवनझरियो।

तीनदिनलगाएरथवाङघुमियो, घुमियोकेभन्नुभ्रमण्आगोमाग्नगएकोजस्तैभो।तरपनिफर्किंदानेपालकासबैगाउँहरुयस्तैबिकसित, यस्तैमिलेकारयस्तैएकजुटभएकस्तोहुन्थ्योभन्नेजोडदारइच्छारह्यो।यतिराम्रोगाउँमासडकपुगेकतिराम्रोहोलाजस्तोलाग्योतरसडकपुगेयोगाउँयत्तिकैसुन्दरनरहलाजस्तोलाग्यो।समग्रमारोल्पानैशान्तिप्रियभएकोछ, जम्माजम्मी१४००जनायुद्दकादौरानमागुमाएकोरोल्पामा"शहिद"नभएकागाविसरगाउँबिरलैभेटिन्छन्।तैपनीसबैराजनीतिकआस्थारपेशाकामान्छेफेरीमिलेरबस्नथालेकोदेखेरखुशीलागेकोछ।जेहोस्थवाङररोल्पालेराम्ररी'इम्प्रेस'गरेकोछ। 

(२०७० मङ्शीर १५ गतेको अन्नपूर्ण शनिबारमा प्रकासित !) 

Watching Hindi movie Sholay yet again and Waiting for Rescue

उवा गाउँ

Culture of Rolpa

I look like a filmstar! Ain't I? ;)

बत्ती आउने भएर होला, घाम लाग्दै बत्ती बालेर छोड्दिने ! :)

Cold! :)

Running down to thawang!

Corn Storage at Thawang

Phintiwang, Thawang

She looks like dancing! A girl from Thawang watches us! :)

A local fellow teaching his son to play Madal, Thawang

A local village at Thawang

छोरोलाई घोडामा राखेर घोडा चराउन जाँदै

थवाङको बहुचर्चित ठुलो गाउँ main village of Thawang

Entrance says " Election Campaign restricted Area"

IME agent at Thawang

Thawang looks well managed

It reads no election at Thawang

Finance of Thawang

Health post at Thawang

Helipad and college at Thawang

Sisne Mountain viewd from Thawang

Into the wood! Way on the go!!

Sunset! :)

Nature at the way, Rolpa

UCPN Maoist on tree, in funny way Nepali congress! :)

Rolpali kids watches us pass by!

---

War of Smartphones : A Close Look

September 20, 2012, 2:48 am

≫ Next: Casanova Mao Tse Tung : Mao's Cruel Love stories

≪ Previous: प्रकृति सङ्गै थवाङ ((तस्वीरहरु)

$

0

0

When HTC unveiled two models of windows phones yesterday, it has become the forth remarkable entry in the smartphone market in the recent days after Nokia introduced Lumia920 on September 5th, Apple introduced iPhone5 on 12th September and Motorola introduced razr i on 19th September in the smartphone sphere. It simply looks a kind of undeclared war going on among these companies along with already launched Samsung Galaxy sIII have created a chaos like scene in the mobile technology with lots of new features, designs, shapes, structures and marketing strategies.

There looks a all time peak competition to add features on the smartphones, increase screen size and display with thin and attractive models to attract the smartphone lovers.

Only Apple can do it, 'better's can't, Queue of People Outside Apple Store (Image :httpwww.dailymail.co.uksciencetecharticle-2202584iPhone-5-pre-orders-Experts-predict-unprecedented-demand-queues.html)

Apple got 2 million pre-orders of iPhone5 within the 24 hours of its announcement and medias are reporting the long queues in the istores to know the updates will certainly boost up the Apple furthermore as they are going to present iPhone5 in the market from this Friday. Furthermore, there share prices have crossed $700 marks with being most valuable smartphone company in the recent dates. In the other hand, Samsung has already sold 20 millions of its Galaxy s3 model and expected to sell 30 million of them within one year, which definitely is giving the apple tough competition on the go. In other news, after being bought by Google, Motorola has come up with The Razr i is not only Motorola’s first Intel powered phone, it’s the first handset that contains a 2Ghz Intel processor. Nokia and HTC have already collaborated with Microsoft and introduced there windows phone in the market.

The War : Apple vs Samsung

The war looks on very intense mood, doesn't it?

Undoubtedly, Samsung and Apple are fighting for the number one spot in the smartphone arena, they are quite ahead in the business than others. But Nokia, Motorola and HTC also look in the mood of giving tough time out to those big headed smartphone big heads.

A survey said, 70% customers of the smartphone know what to buy before they get into the store. And when the world is so used to with Apple ios or android OS of Samsung, is there any possibility for these comparatively less welcomed arrivals in the market?

Let's have a look in brief about what they really carry on the store to amuse u?

1) Apple iPhone 5 :-

Undoubtedly, the marketing strategies and hard works of late Steve Jobs has left Apple to their customers in the market with great curiosity and response with everytime they do something new or they bring something new. The same story was repeated with Apple's latest invention iPhone 5 as it was introduced in the market with "not so many new features", but still, Apple is Apple and the madness continues. 

The gadget geeks badged the new iPhone being 'boring' without any 'hietorical' or 'magical' changes and the hardest rival of apple, Samsung gave the adds on the print media about why S3 is better than iPhone5. But who cares, as it used to, Apple excited the lovers and got the two times better order than it's predecessor iPhone 4S within 24 hours. The geeks look to the layers and sub-layers of iPhone5 to prove it less effective, but a gadget lover doesn't do it. Interestingly Apple spends $933 million on effective marketing, way and times better than its competitors, which has been ending in the good node ever. This time also the public runs madly after the new born apple product not because of some 'amazing' things it carries, but because of 'enjoyable' way it provides. 

Here are some of the features that iPhone5 carries within : 

Apple iPhone 5 : being introduced ( image : httpappadvice.comappnn201209standing-in-line-for-the-iphone-5-might-not-be-the-best-idea

• New design with 18% thinner, 20% lighter and 12% less volume than previous (7.6mm thick, metal casing and non-removable battery)
• Screen- 4 inch ratina display, 1136 X 640 resolution
• Ultrafast Wireless
• Power- 1 GB RAM, A6 chip with double speed performance and graphics using less batteries, Power TBC
• All new ear pods
• isight 8 mp camera with panorama, HD and LED Flash
• Connectivity- the smaller, smarter and durable 8 pin connector, no micro SD, Micro Sim
• Self designed maps of google
• With new siri features, 8 hour Talk timed Battery
• new ios 6
• air print and air play
• improved iCloud

The main features of new iPhone5 appeared to be a larger and taller screen with thinner presentation and a superfast new processor and some slightly improved designs along with camera.

2) Samsung Galaxy s3 :-

After the success of iPhone5, Samsung is said to be preparing for the Lunch of its new generation smartphone named Samsung Galaxy s4 in the next february's Mobile World Congress in Barcelona. With 20 million hits sold so far around the globe, Galaxy S3 is undoubtedly a massive success and it is reported in Korea times daily that the next phone will come up with 5 inch display. With Android 4.1 Jelly Bean already on the floor, Samsung Galaxy S3 could be a better Choice as well.

The Koreans Published an add on the newspapers naming 'It Doesn't take a genius' to mock the iPhone5 features not to be revolutionary and magical. They compared the list of features and wrote themselves in the end to be 'The  Next Big Thing is Already Here' to be S3. The recent court order for Samsung to pay $ 1 Billion to apple for patent rights has also infuriated the war.

Features:- 

Samsung Galaxy S3, already a Success (Image  : httpcmvlive.comtechnologygadgetssamsung-galaxy-s3-deals-top-smartphone-charts-comparison-site

• design- 8.6mm thick, plastic casing and removable battery
• Screen- 4.8 super AMOLED display with 1280 X 720 resolution
• Power- 2 GB RAM, Exynos 4412, Quad-core 1.4 Ghz
• Connectivity- Micro USB, Micro SD, Micro Sim
• Camera- 8MP, LED Flash, Palm Swipe Captures
• Battery- 2100mAoh, 11.4 hrs talk time
• Android 4.0 OS
• Group Cast, Smart Alert and Direct Call
• S Voice

3) Motorola Razr i:-

After being bought by Google, Motorola has recently introduced its new smartphone which is the product of multi-year and multi-device agreement between Motorola and Intel in Las Vegas last year. The result of that agreement has now ended with a 2 Ghz Atom chip inside new Motorola handset with speedy operation and smart switching like switching between camera and apps. 

Not to forget, it was Motorola who had first presented the mobile phones in the market, but the dynamic time has changed everything. After introducing few models, Motorola was out of the scene for long. But with the new phone on the go, they think they have invented something special for the customers.

Features:-

Motorola Razr i (Image : httpwww.techradar.comnewsphone-and-communicationsmobile-phonesmotorola-razr-i-announced-with-intel-inside-1098097)

• 2 Ghz atom chip inside "Medfield" z2460 Single core processor
• 4.3in edge to edge screen with 540 X 960 HD resolution Display
• Aircraft Grade aluminium with DuPont Kevlar Back and Gorilla Glass Screen but with lightweight
• Improved 2000mAh Battery with 20 hours Multiple Usage
• 8MP camera with its ability to take a picture in less than a second, 1080P HD video
• Android 4.0 OS

4) Nokia Lumia 920 :-

Starting with Lumia 800 and Lumia 710, Nokia already have tried their best to snatch the attention in the world smartphone market, which more or less have turned into not great deal of success. They have included windows 8 operating system in collaboration with windows phone department of Microsoft replacing their own operating system Symbian. The Tech blog cNet.com has praised Nokia Lumia for "Innovative design" and "Gorgeous Screen" but complained especially about the camera and video quality of the handsets. Around all the buzz and craze for iPhone5, Nokia announced the release date of Nokia Lumia920 will be November this year. There's nothing like jaw-dropping 41mp camera in the previous version. :) 

Features :-

Nokia Lumia 920 (image : httpconversations.nokia.com20120905be-a-part-of-it-nokia-lumia-920-and-lumia-820-launched-in-new-york)

• Pure Motion HD+ 4.5in IPS LCD Display (1270 X 768 resolution)
• Dual-core 1.4 Ghz SnapDragon S4 Processor
• NFC Chip
• 2000 mAh Battery
• Qi Wireless Charging
• The Carl Zeiss Lensed pureview Camera 
• Windows 8 Operating System
• Spotify-Like service with unlimited Nokia Music Streaming
• Nokia Maps with live Traffic Data
• 32 GB Storage with no SD card Slut

5) HTC Windows Phone 8S and 8X:-

The Latest to unveil its new structure and feature, new HTC windows Phones were announced yesterday. With the boom magic of iPhone and Samsung around, it will definitely hard for HTC to catch up its part on the market, however, HTC has generated most of it's sales from Google Inc.'s Android software in recent years, will be able to count on Marketing Help from Microsoft. The smart thing these Nokia and HTC have done is, they have prepared their devices to look difference than the iPhones. HTC said the Verizon, AT&T and T-Mobile will sell the windows 8 Phones. These models will be available in the market in the Novermber.

Features for 8S :-

HTC windows 8X (image : httpwww.zdnet.comwindows-phone-8x-by-htc-full-specs-7000004504)

• 5 Megapixel Camera
• 4 Inch Super WVGA Display
• 1 Ghz Dual-core Processor
• 4 GB Space with 512 MB of RAM
• 1700 mAh smaller Battery
• inbuilt Beats audio technology

Features for 8X :-

• 8 MegaPixel Camera with Image chip
• 4.3 Inch HD Super LCD 2 Display
• 2 MP front facing camera
• 1800 aMh embedded battery
• 1.5 Ghz Qualcuamm SnapDragon dual-core Processor
• 16 GB Space with 1 GB RAM
• Inbuilt Beats Audio Technology

Casanova Mao Tse Tung : Mao's Cruel Love stories

October 4, 2012, 1:30 am

≫ Next: जगदीश घिमिरेको "सकस"भित्रका सकसहरु

≪ Previous: War of Smartphones : A Close Look

$

0

0

Mao's forth wife Jiang Qing (widely known as Mme Mao) was once found weeping by the lake in Zhongnanhai. She told to Mao's doctor who saw her crying :"Don't tell anyone, the chairman is someone no one can beat in political fighting, not even Stalin; nor can anyone beat him in having women either."

That tells the story, the glorifying and mythical communist leader Mao was very fond of Romance. Though, each of them had ended in a cruel node as Mao always was cruelty maniac.

If we see the life history of Mao, Mao formally married 4 women throughout his life. 

Mao surrounded with young Women

He married 'woman Luo' aged 18 when he was fourteen years old in 1908, who was family relative of his. It was done after he was expelled from his forth tutor, so his father set the term that he will be rejoined to study only after marrying. Mao never lived with his first wife, mentioned only once about his first marriage with American journalist Edgar Snow with no hint of her being alive or dead. In fact, she died in 1910, just after one and more year of their marriage.

This forceful marriage had made Mao very dedicated opponent of being married, he always advocated love-marriage of western society, rejecting the imposing marriage system based on parent's decision calling it "Indirect Rape".

Mao with his second wife Yang Kai Hui

2nd marriage of Mao was love marriage, the way he advocated, on his one choices. Around 1918-1919, he got involved with Yang Kai-Hui, daughter of his former teacher Yang Chanh Chi. She was 8 years junior than Mao, when Mao picked her to be viewed. But she also fell for him after her father died in 1920 when Mao gave much time to the family. They exchanged many letters, and became lover when Mao returned as the headmaster in a school at Changsha. She was not allowed to stay for nights but they used to date around the daytime. Being frustrated from the very closed society, he wrote to one of his friends on 26 november :"I think all men and women in the marriage system are nothing but are in 'rape league', I refuse to join the 'rape league'." He also came up with the idea of forming a 'resisting marriage alliance' saying :"Even if no one agrees with me, I am my own 'one man alliance'". :D

During those eras of love, he had written many poems longing his desire for love.

Yang Ki-Hui with Mao's 2 Sons

Using many of these poems, Mao cleverly persuaded Kai-Hui to stay overnight at school, then everything was owned by romance. No teachers' wives were allowed to sleep at school, but Mao changed the rule for himself for being the headmaster. Kai-Hui's diary included these extracts : "Let heaven collapse and let Earth sink down, let this be the end." She was so deeply in love with him but Mao didn't seem to have much feelings for her as he continued to see other girlfriends, one of them was Si-yung, a three year junior than Mao and a widowed teacher.

Mao married Kai-Hui around the end of 1920 although she knew about his playboy image. But Mao went on having two more relationships soon after the marriage, one of them was Kai-Hui's Cousin. One of Mao's friend from that era had called him bu-zhen(unfaithful). But Kai-Hui remained faithful to him, never created scenes though she hit her cousin once when she found out about the relation.

Mao soon traveled to Sanghai, as the delegate for the communist meeting under the Umbrella of Russians, for which he received 200 Yuan as travel costs. After the meeting ended, he again received 50 yuan as travel costs which dragged him again to see his girlfriend Si-yuan in Hangzhou and Nanjing once again. 

Mao left Kai-Hui when he got involved in the uprising against the nationalist government around 1927 but barely after 3 months, he was married again. His second wife Kai-Hui used to live in the outskirts of Changsha with their three young sons, when she was executed in 1930 by the nationalist troops, merely for being Mao's wife. She met the death in the age of 29, first taken around the market being tied in the rope and then shot dead. She never manifested any sign of fear and got executed although she didn't have any connection with the party. Mao used to move from the way closer to Changsha, but he never visited her even once after he left her.

Mao with his third wife Gui-Yuan

Mao got to involved with his third wife, a large-eyed, high chick boned and almond shaped face, Gui-Yuan just turning 18 when she met Mao. She used to work as an interpreter to Mao as Mao didn't know the local language when he started a red base in outlaw lands of Ruijin. Soon, he started courting her and they got married around the beginning of 1928, with no special ceremony. It was after almost 4 months he left Kai-Hui and their 3 children, he started dating Gui-Yuan, just wrote once to Kai-Hui mentioning the foot problem. As soon as he was with Gai-Yuan, he completely abandoned the family.

Gui-Yuan was with Mao all along with his ruling in the bandit land of Ruijin, his long March and the beginning part of his Yanan red state, where Mao stayed for almost a decade. They had their first child in June 1929, a baby girl who was lost as they were not allowed to pick children while they leave. Their Second child, a son was born in November 1932, named as little Mao was also left behind with Mao's brother Tse-tan and nurse, who was lost after Tse-tan died in the battle. Their 3rd child was dead within some days after being born.  Mao didn't even say good bye to little Mao and other kids, neither he ever tried to find them. Gui-Yuan fought hard to find her left behind kids after the communist came to power, partly succeeding to find look alikes in some moments but never could get back any of them.

Mao with Gui-Yuan

Gui-Yuan gave birth to their 4th child, a baby girl during long march on 15 February 1935. She was shown the baby being wrapped up in a jacket, to whom she rejected to give the name. She left her behind with an old lady with handful of silver coins and some opium, where the baby died after three months. Mao was in the same town but didn't come to see the baby and wife, when she described him, he bluntly said :"we have to do this." Mao often cracked jokes on his wife, once he said :"Why other women are so afraid of giving birth to children, Look at Gui-Yuan, giving birth for her is as easy as a hen dropping an egg." 2 months after the birth of 4th child, Gui-Yuan was bombed and was unconscious and wounded for a long time, Mao never came to see her though he was informed. Their fifth baby, a girl named Chiao Chiao was born on 1936 in Baoan. Mao was brutally indifferent to his children, but he kept making his wife pregnant. Within one year of fifth child born, she was pregnant again.

After establishing the new red base in Ya'nan, Mao more or less started womanizing openly. Yanan was a culture centre which provided Mao an opportunity to get a new life with luxury. Once Mao told his fellow-Philander that he could only go without sex "for forty days at the most." The first woman to come into the scene being with Mao was a 26 year old married actress Lily wu who appeared in the scene in early 1937 with fantastic physique and dress-ups. Then slowly, Mao started taking part in the dance parties(square dancing), with a privilege of picking the liked woman. An American Journalist Smedley, who was also one of the organizers, had described Mao for having no sense of dancing as he used to walk on the floor.

Mao on the Dance Floor

Mao's wife refused to take part on these dance programmes. She found Mao's womanizing being intolerable. On one night of June, Smedley heard Gui-yuan screaming :"Son of a pig, Turtle's egg, whoremongering no good! How dare you sneak in here to sleep with the little bourgeois bitch?" Smedley went to the scene where she saw Gui-Yuan lashing out to Mao with the Flashlight. Mao and his bodyguard were just staring at the scene as Mao was only talking to Lily. Then Gui-Yuan started scratching Lily's face and pulled her hair where Mao kept standing by. Then Gui-Yuan hit Smedley saying her to be the cause of all these wrongdoings who hit her back and Gui-Yuan fell in her knees. She then screamed to Mao :"Wht kind of man are you, what kind of husband and communist? You let an imperialist whore to beat me up in front of your eyes?" Then Mao signaled his bodyguard to carry her out who was knocked off by Gui-Yuan, then it took three bodyguards to carry her out trailed by silent Mao. Then Smedley went on packing to return and Lily just banished from the scene forever.

Mao didn't stop flirting, One of which were the boyish looking writer Ding Ling. Mao used to send her very sensitive poems and after years Ding Ling recalled how she used to visit Mao every often with romantic talks like naming the states(He used to request her to give state the name she likes and to pick the name for provinces as well, romantically). 

In October 1937, Gui-Yuan left for Russia for the treatment with frustration and dumped body, where she again gave birth to a baby boy, whom she gave the Russian name Lyova, as her one year old baby girl stayed in Yanan. Lyova died after six months because of pneumonia. She was very lonely to suffer as Mao neither replied for the letter she notified him the birth of his look alike son, nor the death. After two years in Russia, she learned Mao had married again, when Mao sent a brief letter claiming they are only comrades from now on and he wants Gui-Yuan to progress politically. Mao insisted to keep Gui-Yuan in Russia so that he can have married life with his new wife.

Mao with his forth wife Jiang Qing

It was in 1937, before Gui-Yuan left for Russia, Mao had already started spotting the actress Jiang Qing, an opera dancer recently came to Yanan. She was a woman with bad past, but she tried everything to get noticed like sitting in the front row during Mao lectures. One night, when Mao went on watching opera, where Qing was starring, Mao went back stage and covered her with his coat and left. The very next day she went to Mao's place to return the coat and stayed there overnight.

They started appearing in Public together, which caused a small upheaval as she was already married with four man and was best gossip topic around Sanghai, even with her connections with nationalists and many other government officials including Jailer. As almost everyone stood against the marriage between them, Mao stood against all like a movie hero, notified everyone to come to their marriage and tied her knots with her.

Mao with his son

She had some good time with Mao, but the best thing was being Mme Mao as Mao no longer felt sexual interest in his wife after getting absolute control over China but he went on womanizing. After 1940, they were often seen quarreling. While marrying, she was signed with a contract with not coming to public with Mao for 30 years, so she was not seen public almost before cultural revolution in 1966. The had only daughter together named Li Na. In 1949, Russian doctor Orlov cabled Stalin about the sexual problems with Mao. Furthermore, Mme Mao suffered many gynecological problems, for which she was treated in Russia in pseudo names. But those illnesses dragged Mao further off to her, be began deserting her as well. The reports around the cultural revolution era suggest that the hysteric behavior of Qing led her to be so rude towards culture.

Apart from all these shown records, Mao was non stop in the path of womanizing. As everything personal about him kept as huge secrets, nothing was allowed to tell outside but Mao was very much woman maniac. He used to have villas around almost every provinces during his era, as he was the only millionaire in his regime. He used to watch opera quite often and chose the women he liked. He rarely used to take bath, sometimes not even once a year, but used to get wiped with hot towels from women servants. 

Mao's sex drive seem to increase as he got older. In the 1960s, Li said, he often went to bed with three, four or five women simultaneously. When Mao was told he was infertile, he responded, "'So I've become a eunuch, have I?,'" Li wrote, “not understanding that it meant his sperm was abnormal not that his sexual desires were reduced." [Source: "The Private Life of Chairman Mao" by Dr. Li Zhisui, excerpts reprinted U.S. News and World Report, October 10, 1994]

Mao on the Dance floor again!

"Mao's sexual activity was not confined to women," Li claimed. "The young men who served as attendants were invariably handsome and strong, and one of their responsibilities was to administer a nightly massage as an aid to sleep. Mao insisted that his groin be massaged. In 1964, I saw Mao, naked, grab a young guard and begin fondling him. At first I took such behavior as evidence of a homosexual strain, but later I concluded that it was more an insatiable appetite for any form of sex." [Source: "The Private Life of Chairman Mao" by Dr. Li Zhisui, excerpts reprinted U.S. News and World Report, October 10, 1994]

Mao was always cruel towards everyone, his mentor and godfather Stalin, his wives, his father, his children and his colleagues, everybody of them. That might have been the reason he could went on ruling china for almost 3 decades beating Chiang-Kai-Shek who was always bound with family relations and inner circle. When his children were studying in Moscow, he just wrote to them once when he was too frustrated with power struggles inside the party. His eldest son, An-Ming died in the Korean War, but he took 1 and half year to reveal it to his just married daughter-in-law. He had no sign of grief for losing his son. 

For me, he was the cruelest ruler of human history, towards his own and others' lives, started his career from purging and ending with the same.   

Disclaimer : Many of the Ideas presented in the blog has been taken from Jung Chang and Jon Halliday's book "Mao, The Unknown Story". If you have confusions about the mythical and legendary figure of Mao, that book may help clearing! 

Image Sources :

1)http://www.chinatopfamily.com/portfolio/yang-kaihui-second-wife-of-mao-zedong

 2) http://www.newsgd.com/culture/culturenews/200703260009.htm

3) http://factsanddetails.com/china.php?itemid=71&catid=2&subcatid=6

4) http://en.wikipedia.org/wiki/File:1928_Mao_and_third_wife_He_Jijen.jpg

5) http://www.telegraph.co.uk/news/picturegalleries/worldnews/6247683/Chinas-60th-anniversary-Chairman-Mao-and-the-Communist-Party.html?image=8

6) http://www.corbisimages.com/stock-photo/rights-managed/42-15131661/mao-dancing

7) http://www.arcadja.com/auctions/en/xinning_shi/artist/318761/

    

Exerpt from Dr. Li Zhisui's book "The Private Life of Chairman Mao" was takne from "http://factsanddetails.com/china.php?itemid=71&catid=2&subcatid=6"named "Mao's Private Life."

जगदीश घिमिरेको "सकस"भित्रका सकसहरु

October 11, 2012, 3:52 am

≫ Next: शोले, जय-बीरु र हिरो

≪ Previous: Casanova Mao Tse Tung : Mao's Cruel Love stories

$

0

0

जगदीश घिमिरे दाजुको "सकस"फेला परेको थियो अस्ति साँझ, आज पढेर सिध्याएँ । 

पुस्तक पढ्नु अघि उत्सुकता थियो, मैले जगदीश दाजुको "अन्तर्मनको यात्रा"पढेको हुँ यसअघि, अत्यन्तै उत्कृष्ट लागेको थियो । त्यही भएर "सकस"बाट पनि मलाई राम्रो कृति पढ्नपाउने आशा थियो । समग्रमा "सकस"राम्रै छ, नेपाली इतिहाँस र बर्तमानका धेरै कुरा बोकेको छ । पुस्तकले लामो कालखन्ड बोक्छ, प्रताप मल्ल र नरभूपाल शाहहरुदेखि पृथ्वीनारायण शाह, उनका सन्तान, राणा शासन, प्रजातन्त्र स्थापना, पञ्चायत, बहुदल, गणतन्त्र र नयाँ नेपाल समेत । ईतिहाँस र राजनीतिमा रुची भएकाको लागि संग्रहरणीय कृति हो, माया प्रेम र थ्रिलर कथा अनि आख्यान पढ्नेलाई झ्याउ लाग्न पनि सक्छ । त्यसो त नेपालको इतिहाँस र बर्तमान दुबै झ्याउलाग्दो छ । 

Jagadish Ghimire's Sakas

"सकस"एकनास बगेको छ, बिकासक्रम सँगै, नेपाली राजनीति र इतिहाँस र कालखन्ड यस्का मोडहरु हुन् ।

कुमारी, शरद, जीबा, बोधदादा, देबीजी, बा, कोइराला बाजे, बद्रीलाल, नरेश, कर्मलाल, मुक्तात्मा, रामेस्वर् सर, आकाश, बारुद, पत्रकार, कमरेड ज्वाला, टेकबहादुर, मदन, धनन्जय दास र अन्य पात्रहरु आफ्न कथा सँगै इतिहाँस र वास्तविकता बताउँछन् । तिनमा रक्तरन्जित नेपाली इतिहाँस, शोषण र उत्पीडनका साथ साथै द्वन्दका भोगाइहरु छन्, सर्बसाधारणका पीडाका गाथा छन्, दोहोरो चेपुवामा पर्दाको उकुस मुकुस र सकस छ । पढ्न बस्दा तपाईंलाई आनन्द आउँदैन बरु इतिहाँस र बर्तमानको अमिल्दो "फ्युजन"प्रति ऐंठन हुन्छ । नामअनुसारकै बिषय वरीपरी कृति घुम्छ, र सर्बसाधारण भएर जीउनुपर्दाको सकस देखाउँछ ।   

सकसमा पढिएका धेरै एतिहासिक कुराहरु मेरा लागि नयाँ थिए, जयजयकार गरेर लेखिएका महेन्द्रमाला पढेर हुर्केको मलाई यी गजब लागे । जस्तै पेज ११५ मा रणबहादुर शाहको यो प्रसङ्ग :

"भारदारहरुलाई अपराधको निहुँमा मारिन्थ्यो । तिनका दुईबर्षसम्मका छोरा, नाति, पनाति पनि काटिएका लिखत छन् । मारिनेका पत्नीलाई मात्रै होइन, तिनका बुहारी, कमारी, सुसारेलाई पनि घिस्याउन लगाउँथे । यो काम सबभन्दा बढी रणबहादुर, भीमसेन थापा, माथबरसिंहहरुले गरे, गराए । भारदारहरु सैयौंसय काटिएका लगत छन्, तिनका जहान र नोकर्नीहरु त हजारौं पुगे होलान् ।"

मान्छे काटेर मज्जा लिने रणबहादुर शाहको प्रबृत्तीका बारेपेज ११७ मा लेखिएको छ :

"मैले एकरत्ती नडराइकन चटाचट गिंडेको देखेर काजीलाई भनिबक्स्यो,'यो लायक रैछ पोडे । हेर् भ्युँसिने, कति मजासँग काट्छ ! कति पोडे त रोएर भाग्छन् नि हैन?' 

Jagadish Ghimire (image source : http://dhaiba.blogspot.com/2008/09/blog-post_6353.html)

त्यस्तै, पेज १२०मा लेखिएको यो प्रसँग :

"डोरबहादुर बिष्ट, हृषिकेश शाह र प्रदीप थापा मगर जस्ता विद्वानहरुले शोधखोजका आधारमा नेपालका पुराना र नयाँ शासकहरु शाह, राणा, मल्ल, सेन लगायत सबै खस छेत्री ठकुरीहरु मगरका बंशज हुन् भन्ने सिद्द गरेका छन् । पृथ्वीनारायण शाहकै बेला बनेको ढलौटे सालिकमा जुँगा छैन । त्यो सालिक नुवाकोट दरबारमा राखिएको छ ।"

त्यस्तै, कम्युनिज्मका बारेमा मलाई रमाइलो लागेको बहश, पेज नं १३७ मा :

"मैले भनें,"रिभोल्युशनरी इन्टरनेसनल मुभमेन्ट, रिमको केन्द्रीय कार्यालय लंडनमा छ । मंगल ग्रहमा केके छ भनेर पत्ता लगाउने अमेरिकाले रिमको कार्यालय र नेता किन पत्ता लगाउन सक्दैन ? किन भने रिमलाई सोआइए ले संचालन गरेको छ ।"

गिरिजा कोइरालाहरुसँग "जीबा"पात्र जेल बस्दाको यो अनुभब :

"यौटा सन्ड-मुसन्ड मधेशी कैदी थियो । उसले "ठूला नेता"मानेकाहरुको गोडा मिच्थ्यो । मैले सोधें, "तपाइ के काम गर्नुहुन्थ्यो ?"

उसले भन्यो, "डकैती"। 

म तर्सिएँ । राजनीतिक बन्दीका रूपमा उ पनि गिरिजाहरुसँग छुट्यो ।"

इतिहाँसका धेरै जालझेलहरु अघि सरेका छन् लेखकले, कसरी चल्थ्यो देशको शासन भन्ने सन्दर्भमा पेज १६७को यो प्रसंग :

"भीमसेन थापा रणसँग काशी जाँदा स्वामीका सामान्य आठपहरीया सुबेदार थिए, फर्कँदा ठूला सरदार भएर आए । चारपाटा मुडेर देशनिकाला भएका बज्रनाथ पौडेलका छोरा रङ्गनाथलाई काशीमा स्वामी महाराजले उनको उपाध्याय बाहुनको जात थमौती गरेर राजगुरु बनाएका थिए । जात पतित भएका बेला उनको परिवार 'अछूत'थियो । राजगुरु भएपछि त्यही परिवार अति छूत भयो ।"

रणबहादुर शाहकै अर्को प्रसंग, जस्मा राज्यकोष अनाबस्यक खर्च गरेको भन्ने सुनुवाईमा उन्को कसरी हत्या भयो भन्ने बर्णन छ, पेज १६९मा लेखिएको :

"उ अत्तालिएको देखेर रस लिंदै स्वामी(रण)ले राजगुरु रंगनाथपट्टि फर्केर खिसी गरे, "अब त नानीको मुख सुक्यो । हाSहाSहाS!"

शेरबहादुरलाई यो खिसी असह्य भयो । उसले म्यानबाट तरबार थुत्त थुत्यो र बिजुली चम्केझैं तेरी माच्चि ... तेरी माच्चि ... भन्दै स्वामीलाई झ्याम्म झ्याम्म हान्यो । स्वामीले यतिमात्र बोल्न भ्याए, "ए बाले, लौन शेरेले मलाई मार्यो ।"       

राजा बीरेन्द्रको रामेछाप बजार भ्रमणको प्रसंग पनि रमाइलो छ । राजालाई देखाउन फलेका जुनारका रुख सिङ्गै ल्याएर गाडीएको थियो रे । पेज १९५ :

"राजाको हेलिकप्टर उड्यो । रामेछापका प्रजाले राजारानीलाई देखाउन चिलाउनेका रुखहरुमा झुन्ड्याएका जुनार बाँदरले जस्तो हारालुछ गरेर टिपे । गाडेका जुनारका बोट, हाँगा, पात फल सबै धुस्नु पारे ।"

सकस इतिहाँस हुँदै माओबादी द्वन्दसम्मको बेलीबिस्तार लगाउँछ । मन्थलीको सन्दर्भ राखेर पेज २०२मा लेखिएको छ :

"माओबादी राति भयंकर आवाज आउने बम पड्काउँथे । वरीपरीका पहाडमा ठोक्किएर त्यो कैयौं गुणा ठुलो हुन्थ्यो । जवाफमा सेनाले उपत्यका थर्काउने अनेक किसिमका गोली र गोला पड्काउँथे । कहिले केही सेकेन्ड थामेर गर्ने भली फायर गर्थे कहिले लहरे फायर । एक मिनेटमा भटटट्ट हजारौं गोली चले जस्तो पनि सुनिन्थ्यो । कहिलेकाही रातभरी पनि गोली चलीरहन्थ्यो । निदाउन सकिंदैनथ्यो । सेनाले मन्थली वरीपरी निगरानी गरिरहेको हुन्थ्यो, कतैतिर पिलिक्क सानो लाइट बलेको देखे भने रातभरी फायरिङ्ग गर्थे । लाग्थ्यो, मान्थली उपत्यका घेर्ने डाँडाभरी युद्द नै युद्द छ, आक्रमण नै आक्रमण छ, सर्बत्र दोहोरो भिडन्त बाहेक केही छैन ।"

जगदीश घिमिरेसँगको अन्तर्वाता ( श्रोत : http://vimeo.com/49575926)

द्वन्दका दु:ख र सकस यसरी निस्कन्छन् :

"उनको निधनको खबर सुनेर मैले उनले भनेको सम्झें, "यो मुलुकमा जो गोली लागेर ठहरै मर्छ, त्यै भाग्यमानी हो।"

सोचें, 'को भाग्यमानी? छोटो यातनापछि मारिने मुक्तिनाथ कि बिजोगसँग बर्षौं बाँचिरहने रामेस्वर । बाँदरमुढेमा ठहरै हुनेहरु कि बिजोकसँग बाँच्नेहरु?"

सकस क्रमबद्द मिलेको र चिटिक्क छैन, सिन्धुलीगढीमा फिरङ्गीहरुसँग भिड्दाका कथादेखि दरबारमा तन्त्र साधना र गेरुबस्त्रका आडमा गरिने बकवासहरु छन् । राजदरबार हत्याकान्डदेखि काँग्रेसको मुक्तियुद्द र आन्दोलनका पीडा छन् । भैरबनाथ गणका यातनादेखि दोरम्बा र जनसरकारका उर्दीहरु छन् । मधेश आन्दोलनका पीडा देखि एकल महिला र बुढेशकालका तिरस्कार छन् । समग्रमा सकसले देशले बोकेको युगौंदेखिको सकसलाई लेखनमा उतारेको छ । पहिले स्तम्भ लेखक हुँदाकै आक्रामक शैली आउँछ बेला बेला !

गजब लेखनशैली र अति गम्भीर बिषयका बाबजुद केही कमजोरीहरु छन् सकसमा । कथाको पत्रै-पत्रले ठाउँ-ठाउँमा क्रम टुटेर लठपत्र भएको छ । सबैकुराको खीचडी बनाउने जस्तो कल्ले के भन्न खोजेको भन्ने कुनै कुनै बेला स्पष्ट छैन । कुनै कुनै ठाउँमा लेखक भाबुक हुँदा दर्शन अलिक लामो गैदिन्छ । द्वन्दका कुनै कुनै घटनाहरुलाई अलिक फिल्मी रंग दिइएको छ, जस्ले गर्दा ती अलिक फिका लाग्छन् । सबैलाई खराब देखाउन खोज्दा लेखक र सुत्राधारको दृष्‍टिकोण समेत अल्झिएको देखिन्छ । नेपाल एकीकरणका क्रममा देखाइएको बीरता र देशभक्तिको पाटो छोडिएको छ । कथानक जोड्ने घटनाहरु कतै कतै धेरै तन्किएका र कतै धेरै खुम्चिएको छ, अलिक सम्पादन गर्देको भए हुने जस्तो लाग्छ । 

सन्दर्भ र श्रोतहरु पनि खुलाएको भए ऐतीहासिक घटनाक्रमहरु अझै पत्यारिला हुनसक्थे । आख्यान हो, तैपनी ऐतिहासिक पात्रहरु काल्पनिक थिएनन् । सन्दर्भ र श्रोत उल्लेख गरिदिंदा ती विश्वशनीय हुन्छन् । 

समग्रमा एउटा पठनीय कृति हो "सकस", एक-दुइजना मित्रहरुले नपढ्नु भनेर "बोरिङ्ग"भएको सिफारिश गर्दा गर्दै पनि पढियो "सकस"! पढ्दा कृतिका कारणले होइन हाम्रा वास्तबिकताले दिने पीडाबोधले सकस हुन्छ । सरल र शुद्द नेपाली भाषा आकर्षक र लोभलाग्दो छ । इतिहाँसमा चासो राख्नेका लागि धेरै कुरा छन् "सकस"भित्र । अन्त्यमा जीबाको यो प्रेम दर्शन :

"उनीहरु दुबैलाई थाहा थियो, यो अनाबस्यक प्रश्न थियो । अनाबस्यक कुरामा रस लिनु यौनिक आकर्षणको पहिलो पहिचान हो ।" 

मलाई मन परेको जोतारे धाइबाको जगदीश घिमिरे सम्बन्धी लेख :"जगदीश अवतार : संक्षिप्त आराधना"

शोले, जय-बीरु र हिरो

October 15, 2012, 12:02 am

≫ Next: Wish we had an Aamir Khan!

≪ Previous: जगदीश घिमिरेको "सकस"भित्रका सकसहरु

$

0

0

मलाई हिरो नबनी भा'थेन, मैले जसरी भए नि हिरो बनेरै छोड्ने अठोट गरें । 

सोमराज मामाका घरमा इन्डिया लाहुर गएको छोरोले ल्याएको नयाँ डेकमा "शोले"हेरेदेखि मलाई हिरो बन्ने बिचार पलायो । त्यसभन्दा पहिले म जल्ले के बन्ने भनेर सोधे पनि राइम मिलाएर 'डाक्टर'भन्थें, शोले हेरेदेखि डाक्टरलाई हिरोले जित्यो । 

मैले आफ्नो बिचार धनराजलाई सुनाएँ, उस्ले हाँसेर भन्यो : "हिरो तँ जस्तो हुन्न, तेरा जुल्फी हिरोका जस्ता छैन, पएँट पनि हिरोका जस्ता छैनन् अनी झोला र जुत्ता पनि हिरोका जस्ता छैनन्, कसरी बन्छस् हिरो?"म खिस्स परें । 

मलाई आफ्नो झोला र जुत्ता फ्याँक्दिउँ जस्तो झोक चल्यो, "यस्ता ताइ न तुइको बोक्दैन हिरोले!"मैले अठोट गरें । 

म खिस्सीको रिसले झन्झनाउँदै घर पुगें, बा आइपुगेका रहेछन् अफिसबाट, साइकल अड्याउँदै थिए आँगन मा, मलाई हेरेर फिस्स हाँसे । मलाई रिस उठिराको थियो, हाँसिन । म भित्र जान ला'थें, बा'ले बोलाए "एइ, एता आइज त ।"

म गएँ कपाल कन्याउँदै, मेरो प्यान्टमा लागेको धुलो झार्दै बा'ले भने "कहाँबाट लुगा मैल्याइस यस्तरी, पढ्न गाको कि कुल्ली काममा?"

मैले फर्किँदा बाटोमा लडें भनेर ढाँटें, शोलेको जस्तै उडेर हान्ने ट्राइ मार्दा धुलोमा लट्पटिएको भन्यो भने झापड भेट्ने सम्भाबना थियो । दिदी आइ कुदेर कुरा लगाउन, मैले तल हेरेर धुलो झार्दै गरेका बाको ढाडमा मुख लुकाएर कुरा लगाइस भने गइस भन्ने ईशारा गरें फिल्मी इस्ट्यालमा, उ गै । आजलाई बचियो । 

Jay and Veeru in Sholay

बाले इस्टकोटका गोजिबाट एक मुठी सुका जाने सुन्तला कलरको चकलेट निकाले, अनी मलाई दिए । मैले लिएं अनि भित्र दगुरें । भित्र पुगेसी याद आयो, हिरोले यस्ता जाबो सुका खाले चकलेट खाँदैन, छड्के हेर्दै बीडी खान्छ । मुख रसायो तर खाइन, हिरो जो बन्नु थियो ।

दिदी आफ्नो स्कुले सर्ट धुँदै थिइ, म उस्का छेउ गएँ । "गोथे, मेरो चकलेट चोर्न आएको होलास्, म बालाई भन्दिन्छु, बाअाअाआ !"मैले मेरो भाग चकलेट उस्का छेउमा राखिदिएँ र भनें, "तैं खा, हिरोले यस्ता नाथे चकलेट खाँदैन ।"

बेलुका खाना खाइसकेपछि आमा बा दिउँसो बाले ल्याएको पोको खोतल्न थाल्नुभो । त्यस्मा दसैंका लुगा र अरु किनमेल थिए । बाले मलाई र दिदिलाई नयाँ स्कुल ड्रेस ल्याइदिनुभएछ । त्यो सँगै दिदिको नयाँ जामा र मेरो मामाघर जाँदा लाउने सर्ट पएँट थियो । सँगै पहेँलो टल्किने बुट्टा भएको जुत्ता पनि । "यस्पालीको दसैं गजप हुने भो ।"मैले मन मनै सोचें । 

तर झल्याँस्स याद आयो, हिरोले त्यस्तो लुगा लाउँदैन । यस्ता गए गुज्रेको लुगा लगाएर हिरो बन्नी चानस थेन । बाले बर्षैपिच्छे अलिक ठुलो पएँट ल्याइदिनुहुन्थ्यो, अर्को साल पनि लगाउन मिल्नेगरी । पएँट खस्ने समस्या टार्न पछाडि बाट लगेर कुमनिर टाँक लगाउने ब्यबस्था हुन्थ्यो । त्यस्ता लुगा फिलिममा हिरुनीले लगाउँथे । हिरोको त घुँडाबाट उँधो फिंजारिएको पएँट हुन्थ्यो, आफ्ना बाले ल्याइदेको जुत्ता पनि सुरमा भोपालीको जस्तो थियो । मैले जयको शोलेवाला झोला सम्झें, त्यस्तो पो झोला, "यस्ता नाथे टाँक लगाउने झोला बोकेर हिरो भा भाई हो"म रिसले आगो भएं । यी झुसे बुढालाई हिरो के था ? खाली लुगै नलाउने देउताको कथा भन्या भन्यै । 

Amitabh Bachchan and his style

"हिरोले यस्ता लुगा लगाउन्न, म लाउँदिन के यो!"मैले घोषणा गरें । बा वाल्ल पर्नुभो । "के भन्छ यो ? ओइ कस्ले सिकायो तलाइ ?"

"मैले फिलिममा हेरेको, म लगाउन्न ।"म रुन थालें । आमा म नजिक आएर भन्नुभो, "भोली यसैलाई लगेर साट्दिनु न त, कस्तो भन्छ त्यस्तै, दसैंका केटाकेटी रुवाएर।"मैले सोचे "आमालाई मलाई हिरो बनाउन मन रेछ बरु, यी बा के भा'का ? आफ्नो छोरो हिरो भा देखी सहन्नन् ।"

भोली म लुगा हेर्न जाने भएं, यसै नि शोलेको किक ट्राइ गरेर होमवर्क गर्याथेन । खुरु खुरु गएर दिदिलाई जिस्काउँदै सुतें, दिदी होमवर्क गर्दै थिइ, उस्लाई यसरी जिस्काउँदै सुत्न कम्ता मज्जा आउन्न । 

भोलीपल्ट बा रेडी हुनुभो, म पनि भएँ । मैले सकेसम्म कपाल जयको जस्तै बनाउने कोशीश गरें, तर कहाँ उस्को उड्ने जुल्फी कहाँ मेरो नाथे ठुटे कपाल, कतै फर्किएन । 

बाले साइकलको चाबी खोल्नु'भो, बा जहिले पनि मलाई अगाडि डन्डीमा बसाउनुहुन्थ्यो हेन्डिल समातेर । मलाई साइकलको घन्टी ट्रिङ्ग ट्रिङ्ग पार्न खुब मज्जा लाग्ने, त्यत्तिकै बजाइदिन्थें । बा सरकारी अपिसा खरदार थिए, म चाँही गाउँभरी 'साना हाकिम'। मैले आज डन्डिमा नबस्ने निर्णय गरें, हिरो कतै डन्डीमा बस्छ । हिरोले त उठेर चलाऊछ यस्ता नाथे साइकल । मैले बाको पछाडि क्यारियरमा बस्ने अड्डी लिएँ, झुसे बा'ले नयाँ हिरोलाई के सक्थे । म बाको पेटी समातेर पछाडि बसें । 

साइकल हिंड्यो, म गद्गद भएँ, स्कुल जानलागेकाहरु इर्श्याहाले मलाई हेर्थे, धने पनि । मलाई खुप मजा भइराखेको थियो । म कहिलेकाही बाको साइकल कैची परेर चलाऊँथे, सिधै चलाऊन सक्दैनथें, तर जसो तसो चलाऊथें । हिरोको जस्तो उठेर चलाऊन सिक्नु बाँकी नै थियो ।  

अचानक याद आयो, यसरी चुप्प लागेर बस्ने हिरो हुन सक्दैन । शोलेको हिरोले मटरसाइकल पनि उठेर चलाऊँथ्यो, म यहाँ बा'को पछाडि धुम्म परेर बसेको छु, मेरो हिरो हुने छाँट छैन । मैले उठ्ने निर्णय गरें । बल्ल तल्ल उठेको के थें, खसेर छेउको तीतेपाती झ्याँगमा खसें । बा साइकल छोडेर कुद्दै आउनुभो "कसरी खसिस् ? कसो ढन्डेसो भाँचिएन? अगाडि बस् भन्दा टेरिनस्, दसैंका बेलाँ क्यै भा भए।"बा मेरो दर्फर्याएको घुँडो सुम्सुम्याउन थाल्नुभो । मैले सोचें "अलेली घाऊ नलागी त के हिरो बनिएला ? फिलिममा गब्बरको गोली जो खानुछ, यी बा त्यसै डराउँछन्।" 

त्यस दिनलाई मेरो हिरोगिरी त्यसै सकियो, म फेरी बाको हेन्डिलमा बसें, म शोलेको जयबाट एकैपटक सुरमा भोपाली जस्तो लुत्रुक्क परेर साइकलको डन्डीमा बसेको थिएं ।

*********************************************************************************

दसैंको बिदा शुरु भयो, बाले नलगा मामाघर जाँदा लगाउनु पर्छ भने पनि कस्ले टेर्ने ? बा अफिस जाने बित्तिकै म अस्ती बजार गएर ल्याएको घुँडा तल फिंजारिएको पएँट र चुच्चे जुत्ता लगाउन पुग्थें, ऐरे गैरे लुगा लगाएर हिरो बनिने चानस थेन । आमालाई र दिदिलाई कल्ले टेरोस् ?

म हिरो बनेर गाउँतिर निस्कें, केटाहरु चौतारामा बाघचाल खेल्दै थिए, म छेउमा गएर टुक्रुक्क बसें । धने आयो । 

Amitabh and Dharmendra in Sholay

"तँ अब हल्का हिरो देखिइस्, तर तँ जय जस्तो अग्लो छैनस्, मिलेन ।"उस्ले ठम्म्यायो । "बीरु पनि त अग्लो छैन नि, कुरा गर्छ ।"मैले जवाफ फर्काएँ । हुन त मलाई जय मन पर्थ्यो, बीरु मन पर्दैनथ्यो । त्यस्ले फिलिममा जयलाई सधैं दु:ख दिन्थ्यो, रक्सी खान्थ्यो अनि खाली केटीका पछि लाग्थ्यो। अनी ट्याँकीमा चढेर "सुसाइड सुसाइड"भन्थ्यो । मलाई जय जस्तै खत्रा बन्नु थियो, तर धनेले भनेपछी त्यल्लाई ठीक लगाउन म बीरु बन्न रेडी भएँ ।

केटाहरुमा गाई गुइं शुरु भयो, सोमराजका छोराले त अनेक जादु गर्छन् रे, लाहुरबाट सिकेर आ'का भन्ने हल्ला भयो । हो त, अस्ति शोले पनि तिन्कै डेकमा हेरेको । हाम्रो डफ्फा तयार भो, म अघि लागें, हिरो के पछि लाग्दो हो । हाम्रो डफ्फामा सानाठुला गरी १२-१५ केटाकेटी थिए । २-४ हामीभन्दा ठुला पनि थिए । 

सोमराजको छोरो उपरखुट्टी लगाएर पीँढीमा बसेको थियो, हामी गएको देखेपछि उस्ले आफ्नी बहिनिलाई बोलाएर "माचिस दे"भन्यो । उ फिलिमको हिरोजस्तै बीडी पिउन थाल्यो । यो पो हो त काइदा । जुल्फी पनि हिरो जस्तै छ, तर जयको जस्तो थिएन । पएँट पनि अर्कै थियो ।    

   

उस्ले सारा केटाकेटिलाई चक्लेट बाँड्यो, मैले खाइन तर हातमा लिएर धनेलाई दिएँ । उस्ले भाईलाई दिन भनेर गोजीमा हाल्यो । 

उस्का बम्बै गफ शुरु भए, बाटोका कुरा, रेलका कुरा, बडापाव र चट्पटका कुरा, गाडीका कुरा, समुद्रका कुरा । धने र मैले धेरै बुझेनौं, तर हामीलाई लाग्यो, यी सबै खत्रा चीज हुनुपर्छ । 

उ बल्ल फिलिमका कुरामा आयो, फिलिम त्यहीं बन्ने, बाटो बाटोमा फिलिम शुटिङ हुने, हिरो हिरुनिलाई भेट्न र हात मिलाउन पाइने, फिलिम पनि सिनेमा हलमा मात्र हेर्ने, हिरोको घर अगाडि गएर उभेसी हिरोले हात हल्लाउने, मलाई सपना जस्ता लागे । नयाँ नयाँ हिरो आएका, कुन्नी के शारुखान, सञ्जय दत्त, के के के के । हाम्रा गाउँमा जय बाहेक अरु हिरो थिएन । यत्रा धेरै हिरो पक्का नि यी सोमराजका छोरा जस्तै हुनुपर्छ । सबैभन्दा अचम्म जयको घर पनि त्यतै हो रे । 

गफ गर्दा गर्दै सोमराजको छोराले हाम्रो डफ्फामा भएका ४-५ जना १३-१४ बर्षका दाइहरुलाई पनि बम्बै लैजाने सल्लाह गर्‍यो, उनिहरु दसैंको टीका थापेसी हिंड्ने भए । हामीतिर फर्केरै हेरेन । हामी लुरु लुरु फर्क्यौं, जान पाउनेहरु नाच्दै फर्के । मलाई लाग्यो, हिरोको जस्तो लुगा र जुत्ता भएकोलाई चाँही वास्तै गरेन त्यल्ले । मैले बासँग सोध्ने बिचार गरें । बालाई साइकलमा पुर्याइदिनु भन्नुपरो भन्ने बिचार गरें, यिनेरु भन्दा अगाडि जयको घर अगाडि गएर नउभ्भे त के । 

घर गएं, अनी किताप समाएँ । बा आउने बेला भएको थियो । 

बा सधैंझैं आउनुभो र हातखुट्टा धोएर पीँढिमा बसेर हुक्का तान्न थालनुभो, म छेउमा गएर गुँडुल्किएं । बा'ले काखमा लिएर म्वाइँ खानुभो, म तर्कें, हिरुनीले पो म्वाइँ खान्छन्, बाले हो । हाम्रा बालाई केही थाहा छैन । झन बिझाउने दारीले आपत पार्थ्यो । 

"बा'म हिरो बन्छु ।"मेरा मुखबाट निस्क्यो । बाले गोरखापत्र हेर्दै भन्नुभो, "पहिले पढ् अनि बन्लास् ।"

म खिस्रिक्क परेर भित्र लागें, यो पढ्ने भन्ने कहाँबाट आयो ? हिरोले घोडा चढ्छ, गोली पड्काउँछ, डाँकालाई गोद्छ, बीडी पिउँछ, नाच्छ । ती सबैसँग मलाई भनिएको पढाईको कुनै साईनो देखिंदैनथ्यो । हिरोले पनि पढ्छ कतै ? पढ्नेहरु मास्टर हुन्छन्, हिरो त भा-भाइ हो ।   

मलाई राती फिटिक्क निद्रा परेन, ती दाइहरु म भन्दा पहिले बम्बै पुगेर हिरो बन्ने भए । अर्को साल दसैंमा आउँदा ती सोमराजका छोरा जस्तै बीडी पिउँदै आउछन् । त्यस्तै डेक ल्याउँछन्, अनी चकलेट बाँड्दै हिरो हिरुनिका कथा हाल्छन् । आफ्ना बा'ले बुझे पो । 

भोलिपल्ट बिहानै धने सँग भेट भो, उ पनि निम्म परेको थियो, बम्बै जाने टिममा नपरेर । हामी 'भुरा'भनेर छोडिएका थियौं । 

धने म भन्दा बलियो थियो, उस्ले मलाई गिज्यायो, "म त हिरुनिलाई जसरी पनि उचालौंला, तं के गर्छस रमेश ?"हो त, म हिरुनी उचाल्न सक्ने जत्रो थिइन, बसन्तीलाई नउचाली बीरु बन्ने चानस थिएन । 

म फेरी खिस्रिक्क परें, यो जुनीलाइ हिरो बनिएला जस्तो छैन । उस्ले उपायो निकाल्यो, "यसो गरौं, हामी हिरो भयौं भने तैले उचाल्न सक्नेलाई हिरुनी बनाम्ला ।"मलाई उपाय ठीकै लाग्यो, मलाई यसै नि बसन्ती मन पर्दैनथिन्, धने अग्लो भएर मात्र हो, नत्र म जय बन्न छोड्नेवाला थिइन । 

हामीले धेरै नाम छान्यौं हिरुनी बनाउन, तर कोही पोक्ची,कोही काली कोही डल्ली र कोही मोटी निस्के, बसन्ती जस्तो कोही थिएन । जय र बीरु मात्र भएर सोले बन्नेवाला थिएन । हामीले पल्लो गाउँको दीपकेलाई गब्बर बनाउने भयौं, त्यो कहिले दाँत माझ्दैनथ्यो ।

धनेले र मैले जय र बीरुले हाने जस्तो किक ट्राइ मार्दा धनेको हाल्फ प्यान्ट फाटेको थियो । हामीले जम्प गर्ने भनेर दिन भरी धुलोमा पछारिएका थियौं । घोडा चढ्न र बन्दुक चलाउन धनेले सिकाइदिने भयो, मैले भन्दा उस्ले धरै फिलिम हेरेको थियो ।   

अन्त्यमा जय र बीरुको टिमले टीकाकै दिन मामाघर जाने भन्दै भाग्ने प्लान बनायो, हिरुनी उहीं खोज्ने सल्लाह भो । 

*********************************************************************************

बम्बै जाने दिन आयो, म चाँडै उठें अनि हातमुख धोएँ । आमा गोठमैं हुनुहुन्थ्यो, बा सुतीरहनु भएको थियो, दिदी पँधेरा गएको थिइ । म झोला बोकेर फुत्त निस्कें । बा'को गोजीबाट १५० निकालें, दसैंलाई दक्षिणा दिन ल्याएका नोठ । बम्बै पुगेसी हिरो बनेर फिर्ता गर्दिन्छु यी झुसे बुढाको, मन मनै सोचें । 

The epic ride of Jay and Veeru in Sholay

धने पँधेरातलको ढुङ्गामा कुरिरहेको थियो । मलाई देखेपछि लुसुक्क आयो, दुई भाई बित्तातोडले ओरालो झर्यौं । अब हामीलाई छेक्ने कोही थिएन, हामीलाई बम्बै पुगेर जय र बीरुको जस्तो मटर साइकल चढिहाल्नु थियो, धनेले गफ देको थ्यो "साइकल जस्तो होइन बाबु पाइडल चाल्न पर्नी, मटर साइकल त आँफै कुद्छ।"अब धनेले भनेसी होला त, जय जो पर्‍यो उ । 

हामी चार घण्टा जति हिंडेसी थाक्यौं, टीकाको दिन भएकाले गाडी चलेको थिएन । तर गाडी चलेन भनेर घर फर्किने र भोली सोमराजका छोराहरुभन्दा ढिलो हिरो हुने त कुरै थेन, हामी ४ घण्टा हिंडेर हाइवेमा निस्केम । फाट्टफुट्ट गाडी चलेका थिए, तर धने र मलाई देखेर कुनै गाडी रोकेनन् । धनेको गोजिमा चकलेट रेछ, बेस्सरी भोक लागेको थियो, हुन त हिरोले नखानुपर्ने हो, तर उपाय थेन, दाजुभाइले त्यही खाइयो । उस्ले पनि अब चकलेट नखाने र यो लास्ट भएको घोषणा गर्‍यो ।   

धेरै बेर गाडी आएनन्, टीका लगाउन गए होलान्, हामी पर्खीरहेम् । 

थप २ घण्टा जति कुरेपछि एउटा गाडी आयो, धने र म घुसिहाल्यौँ र बर्नेटमाथि धुमधुम्ती बस्यौं । गाडी स्टार्ट के हुन लागेथ्यो, बा आइपुगे साइकलमा । बा सोध्दै सोध्दै आइपुगिहाल्नुभेछ ।  

जय र बीरुलाई तानेर ओराले सबै मिलेर । बाले धनेलाई पछाडि र मलाई डन्डिमा राख्नुभो र साइकल हाँक्नुभो । आज गोदाइ खाइनेभो भनेर म चुपचाप बसेको थें, पिटाइ खाइएन । पल्लो बजार पुगेसी ओरालेर बा'ले केरा र चकलेट किनिदिनुभो र आफुले चिया खानुभो, हुनत हिरोले त्यस्ता नाथे केरा र चकलेट खान्थेन, तैपनी भोकले मर्ने बेला भएकोले कुपु कुपु खाइयो । धनेले उस्को अब चकलेट नखाने घोषणा अघि बिर्सिसकेको थ्यो । 

हामी साइकलमै घर पुगेम्, मान्छेहरु हामीलाई हेरेर हाँस्तै थिए । जय र बीरु एकै रन्कोमा सुरमा भोपाली भएका थिए । घर गएसी दिदिले गिज्याइ, "हिरो आयो,अमिताभ बच्चन।"हाम्रा कुरा सुन्ने गाउँका केटाकेटीले हाम्रो प्लान अघि गाउँभरी छरेछन् । आमाले केही भन्नुभएन, रुनुभो, मलाई दिक्क लाग्यो आमालाई रुवाएकोमा । 

धने बेलुकासम्म हाम्रै घरमा बस्यो, बाले टीका लगाइदिएपछि दिनभरी सम्झाउनुभो, सोमराजका छोराले चौकिदारी गर्ने कुरा, उसँग जाने केटाले भाँडा माझ्ने कुरा अनि बम्बै जान ३ दिन लाग्ने कुरा, धने र मैले कसम खायौं अब देखि नभाग्ने । बेलुका बा'ले उस्लाई पुर्याइदिनुभो । 

स्कुल खुलेसी हामी स्कुलमा जय बीरु भनेर कहलियौं, तर मैले हिरोगीरी छोडिसक्याथें । यसरी म हिरो नबन्दै सन्यास लिएं ।    

image1) http://www.oocities.org/kbn123/Sholay.html

image3) http://www.bollywood-hub.com/classic-sholay-movie-to-release-in-new-4-version-sequels/

image 4) http://www.planetbt.com/royalenfield/romance/indianromance.htm

Wish we had an Aamir Khan!

November 2, 2012, 12:07 am

≫ Next: Fragile City

≪ Previous: शोले, जय-बीरु र हिरो

$

0

0

Sometimes, I seriously wish, we had an Aamir Khan.

Reportedly, Indian cine-superstar Aamir Khan sacrificed a 150 crore advertisement deal with a company in India, just to concentrate on his 2nd season for overwhelmingly praised social cause show 'Satyamev Jayte.'

Astonishing, ain't it? 

Aamir Khan and Satyamev Jayate, image : http://www.satyamevjayate.in/

As -James Baldwin once said, "The world changes according to the way people see it, and if you can alter, even by a millimeter, the way people look at reality, then you can change the world." Those efforts, which are made to reduce the calamities of social and professional ills and evils we have in the so-called modern society, make huge difference above than doing nothing.

It certainly does.

Leaving aside the political boil-ups for a moment, if we think about society and its positive reformation, I think we are in miserable condition. Our society is in the process of transferring itself into a new shape, and where we need a well-to-do political stability, there we have a pile of dead political ideologies and outdated misguidance towards the political vacuum. Fine enough, Politics has always been like that, though we are having the taste of more bitter one, We should have some activists and social leaders to guide the society, to speak up against the hypocrisies, injustice, social ills and evils and to raise themselves above the fucking narrow boundaries of dirty party politics and businesslike NGOS. And the latest update is we couldn't have it, Society is in the state of theoretical Pendulum, with abruptly accepting whatever way it is being fucked. 

Satyamev Jayate Episode 1

Let's take an example of the television show "Satyamev Jayate" in Indian television channel star plus presented by the best-seller of Bollywood Aamir Khan. There may be long discussions about the legitimacy, TRP, profit-loss and other aspects of the program but the best thing about the program is the social buzz it is created. Producers are paying Aamir 3 crores per episode, this is a totally commercial program to fight for the TRPs and all that but this program has forced people to notice those things which they usually leave for others, especially NGOs. Aamir stood up to speak aloud about some conventional social ills and evils like gender feticide, honor killing, child sex abuses, domestic violence, differently able people and others. He could have easily earned more money dancing with some bumpy and cleavaged heroine or kicking some villains or even playing role as a college boy at the age of late 40s, but there he is, he gave an attempt to raise voice on those forcefully hidden evils of the society. And the impacts can bee seen well around whole India, state governments amending the laws, IMA standing against Aamir Khan, many governmental and non-governmental organizations are awake from their deep sleep and the well earned buzz.

Arvind Kejriwal

We can take another example of Anna Hazaare anti-corruption in India, that compelled government to draft and prepare "Janalokpal bill" against the corruption, many celebrities went on stages and rallies to support the cause. The hidden motive of the movement may be political, there may be hidden interests of RSS or BJP or the team Anna itself as Congress(I) general secretary Digvijaya Singh keeps claiming, but it has unified the people against the social ills and evils of corruption that India is bearing. In new made-ups, there raised Arvind Kejriwal, the supremo of IAC, giving deadly hiccups to the corrupted Indian government, political parties and many mega-commercial families. I again say, I nowhere mean to support them altogether, there may be questions on their motives, fundings, transparencies, legitimacy and all, but they have stood tall to evoke the people to search what actually is happening, inside big white chambered offices. 

Nepal and India share many common basic social and political characteristics, positive and negative both. We also have a "Civil society" and big brand celebrities who doesn't suppose themselves less than any Hollywood superstars. But our civil society only speaks for(3 "P"s) politics, profit and part, nothing more. They come to the road to help some political parties but they don't have any problem with all these impunity, corruption, black marketing, domestic violence and everyday joke of human rights of the civilians. Lets not talk about the celebrities, they look totally unaware of what is actually happening inside the country and the society.

Pushpa Basnet, Nominee for CNN hero of the year! image : CNN Heroes

We have some remarkable people to fight against social inequalities and unjust sufferings being imposed upon ignorant people, their efforts are always praiseworthy. Naming some of them may go like this : Pushpa Basnet, Anuradha Koirala, Dilshobha Shrestha, Dr. Gobinda KC Mahabir Pun, Dr. Bhagawan Koirala, Dr. Sanduk Ruit and manymore. I nowhere mean to demoralize their golden efforts to stand against ill-mindset of wrongly literate society, but we don't have enough buzz and awareness here on. The impunity by state or non state level is on it's all time peak, tax rubbery and black-marketing with brokers leading the economy, society heading towards being fragmented and divided for nothing, corrupted bureaucracy with all dirty-excuses and on the top of everything, the public either rushing abroad or accepting every fiasco as it comes, no resistance. 

Dr. Gobinda Kc Image : http://jiwankshetri.blogspot.com/2012/07/second-day-of-fast-at-tuth-dangerous.html

'Satyamev Jayate', in its duration of being on-air, created 1,249,440,319 connections on internet, 14,972,514 responses, 8,115,739 community members joining hands and sharing hopes and others. It certainly is above than any other TRP clashes or serial sobbings a TV channel can create. After those programmes, Maharashtra government flagged off generic medicine stores across the state, marches against female-child foeticide, child protection bills passed and manymore. We are in Nepal, there can't be any comparisions between resources and audiences that 'Satyamev Jayate' and Aamir Khan had with whatever we have, but there are comparable things : the social problems, the hightiding impunity, the hypocrisy, the marketization of services and state facilities and many more. But we have noone to speak aloud, to resist or to submit dissatisfactions on the effective ways, to make a move creating differences though we proudly have a huge mass of leg-pullers making sure no any activist will be there free of party memberships.

Gudpaak Reporting

The all-Nepal famous Newroad Gudpaak criminals ManendraLal Maskey and MadanBabu Maskey were released by the district court kathmandu jus fining 15 and 25 thousand(see Mysansar archives) or Nagariknews report, for their crime of selling dumping sites on the pack of Gudpaaks. Others, who were under investigation for selling date-expired medicines, rotten foods and manymore were untouched. Tax-rubbers decide economic policies and government protects the professional criminals for just being party cadres. Altogether, we common people, have no strong voice to protect our humanity as bureaucracy is busy in corruption, political leadership in 'consensus' and "NGO"s in creating dollar floods.

Can't we try sorting out some social problems without political involvement or influence.... Shall we ever get that voice that will advocate for the greater common good? Will someone ever leave political and professional ambitions aside and stand tall and speak up? May be someday...

 

Fragile City

November 9, 2012, 12:50 am

≫ Next: "सभ्य"काठमान्डुका "खतरनाक"सिद्दान्त

≪ Previous: Wish we had an Aamir Khan!

$

0

0

By Suprina Shrestha,

Human Rights Officer, NHRC

On Twitter : follow @Apocalyptyst

It’s been several years I have lived with this noise. The noise that goes on at least for an hour once it begins. It leaves me little unnerved every time I hear it. My usually unfriendly next house neighbor uses this loud booster electric pump to suck out the underground water that serves her horde of tenants and herself. The sound of her pump is amazingly irritating and alarming. Alarming because the way they are extracting groundwater 2-3 times a day in such manner terrifies me that my house might actually start sinking someday.

In Kathmandu, what my neighbor does is a pretty common sight and most of you must be viewing this matter with a sense of normalcy. But, trust me, unsustainable groundwater extraction does cause serious consequences and it deserves immediate attention. Here’s how.

KUKL has its piped water connection grid to most parts of Kathmandu but the supply is minimal. Currently, the demand of potable water in Kathmandu shows to be 320 million litre per day while KUKL only supplies 160 million liter water per day. Rest of the water need is fulfilled through the unspecified numbers of dug wells, hand pumps and boring water. Besides, 50% of total water supply by KUKL during wet season and 60-70% during dry season is received from groundwater alone and only 30-40% of the remaining from the surface sources. This shows how heavily we are dependent upon the underground aquifers (a porous deposit of rock, such as a sandstone, containing water that can be used to supply wells) to meet our water needs. 

Rising demand to fulfill the needs of growing population, the urban sprawl and the wrong water usage habit is causing extraction of water from these aquifers faster than it is recharged causing the water table to lower. And constructions of new high rise building, apartments, and house colonies are only accelerating the demand of more of the underlying fresh water.

The worse part, the water that is pumped up from the ground hardly returns to the aquifer. Much of the extracted water turns to the liquid waste and mix up with sewage to end up untreated to the rivers. The aquifers are generally replenished over time by rain and land water but since most of the land (apparently almost 83%) in Kathmanduhave been covered by concrete and pitched surface, infiltration of rain water to the underground is difficult. The rain water directly runs off to the rivers. The annual recharge of ground water in Kathmanduis about 14.6 million cubic meters only, hydrogeological studies reveal. This quantity is far less than what is extracted.

The water beneath the soil is responsible to hold up the ground and when this water is removed, the earth balance is disturbed and causes the land to sink. If the process continues over a long period of time, even large cities can subside. Such land subsidences are actually occurring in Kathmandu valley in Shantibasti area, Hyumat tole and Imadole. Moreover, Sinamangal, Sanepa, Naradevi, Gwarko, Lainchour, New Road, Tahachal, Swoyambhu, Naxal, Tripureshwor, Thimi and Teku are at high risk of subsidence. No wonder Kathmandu is being compared to the sinking Mexico Citywith similar geological conditions. 

Picture of the colonial cathedral of the sinking Mexico City. Apartments have started to tilt; roads have started looking like a roller coaster there. Kathmandu might face the same situation. image source : http://bit.ly/Zbb2RK

The story doesn’t end here. When the water is extracted from the ground, the nearby river water gradually flows to replace this vacant space, soil acting as a huge sponge. This causes the sewage and chemical pollutants mixed river water to travel to the fresh groundwater and contaminate it making it completely unusable to drink. Unplanned dumping of domestic and industrial waste in nearest river or any vacant land is a common sight in Kathmandu. So next time you come across disturbing sight of the local river in Kathmandu, have a look at the murky, stench water in it and imagine, a part of that water can travel all the way through your ground water to reach the glass of water you drink. Sounds gross, doesn’t it? 

Water flows or the sewage in Bagmati? image source : A BRUTAL RAPE : 'Rainbow City' People civilized Bagmati!

It’s sad but true. Water quality parameters in most parts of Kathmandu exceeds WHO guidelines for drinking water including arsenic contamination and presence of E. coli.

Yes! We dump waste like this. Image : Jaw Knock Raazaa

Over the time, the contaminated ground water cleanses itself naturally. However, this time might be hundred to thousand years, more so because ground water is stagnant. We humans, who can fix it, are not making much effort. Artificial recharging(spreading water over the land in pits, furrows, or ditches, or to erect small dams in stream channels or constructing recharge wells and injecting water directly into an aquifer) is a miraculous solution to restore the quality and quantity of water but not much have been practiced in Kathmandu. The next option is even more effective in a long run. Rainwater harvesting! A simple process of collecting rain water in soak-pits or collection tanks built on the terrace of the houses and sending the water to bore well through a pipeline to recharge the groundwater instead of running it off into drainage such that it ends up to meet the sewage in the river. Owing to the average annual rainfall it receives and the suitable geology of the sub-surface ground of the city, rainwater harvest for the recharge is a very nice option. The good thing about rain water harvesting is that it can be practiced at local levels. And the bad thing is it uses the little bit of space. Growing Kathmandu city where every inch of available land is converted into rooms, however small or uncomfortable it might be, this idea is still a bit unwelcoming. I don’t have many hopes from government. We don’t even have sufficient and efficient water laws in Nepalyet. They haven’t even succeeded in banning plastic bags in Kathmanduyet.

People in general do not take these issues seriously until it starts taking a heavy toll in their lives. It’s underground. You can not see it doesn’t mean it’s not happening. It is.

And my exasperation continues as my water extravagant neighbor doesn’t even bother to 

switch off the machine even after the water from her tank overflows for hours and the water keep on flowing down her terrace like a small stream. Some people should really learn some water etiquette, no?

Also Watch out : 

A BRUTAL RAPE : 'Rainbow City' People civilized Bagmati!

More from Suprina Herself :-

In Search of Mount Everest and Snow Leopard

For a greener Planet

(The writer has done M.Sc. in environmental science from Tribhuwan Univeristy, Kirtipur, Nepal.)

References:

1. KathmanduValley Groundwater Outlook
2. Kathmandu junsukai bela bhasine khatara by Pramod Tondon published in Naya Partika, 1^st August, 2011.
3. Water, Water Everywhere: Rainwater Potentials of Kathmandu http://www.nepalmonitor.com/2010/03/water_water_everywhere_rainwater_potentials_of_kathmandu.html

"सभ्य"काठमान्डुका "खतरनाक"सिद्दान्त

November 22, 2012, 1:50 am

≫ Next: CNN Hero of The year 2012 : Pushpa Basnet did it!

≪ Previous: Fragile City

$

0

0

काठमान्डुका राम्रा न नराम्रा पक्षका बिषयमा लामै बहस होला, त्यो मेरो काम होइन, विद्वानहरुले गर्नुहुन्छ । यहाँ भनिएको काठमान्डौ काठमान्डौ उपत्यकाको खाल्डो हो, जस्मा आजसम्मको भोगाइमा मैले देखेका अन्त नपाईने या कम पाइने 'युनिक'सिद्दान्त र नियमहरु छन् । कसैलाई घोच्नु या ठुलो मान्छे बन्नु मेरो उद्देश्य होइन, जे देखें, त्यही लेखेर पोस्ट गर्देको मात्रै । 

काठमान्डुमा भेटिने केही "डेड्ली"नियम र सिद्दान्तहरु :-

Footpath sale supermarket image : httpallysonjohnson.comtagkathmandu

१) सडकपेटी बटुवाको लागि होइन । यो त निर्माण सामाग्री थुपार्ने र सिमेन्ट रड घोल्ने ठाउँ हो । त्यस्बाट बचेँका ठाउँहरु सधैं हतार भैरहने मटरसाइकल कुदाउनका लागि हो । सडकपेटी नाथेमा यसै पनि मान्छे हिंड्न हुन्न, सडक हुँदा हुँदै को हिंडोस् ?

२) आकाशेपुल बाटो पार गर्न बनाइएको होइन, यो त त्यहाँ बसेर शहर हेर्न र पानी जमेको बेला हिंड्न बनाइएको हो, अरुबेला त्यस्को कुनै काम छैन, चिल्लो सडक (भएदेखि) बाटै हिंड्नपर्च । 

३) सडकपेटिमा पसल थाप्नु हरेक नेपालीको नैसर्गिक अधिकार हो, यो कसैले खोस्न सक्दैन । नगरपालिकाको "खैरे"पुलिस आएसी कुम्ला टिपेर भागन सक्ने हुनु बाहेक कुनै योग्यता चाहिन्न यो कामको लागि । 

४) सवारीको हर्न बजाइरहने चीज हो, अझ अस्पताल या स्कुल, कलेज, अफिस अगाडि पुगेपछी बेस्सरी हर्न थिच्यो भने ठुलो मान्छे भैन्छ र भित्र रहनेलाई फोकटको मनोरन्जन हुन्छ । साथै, अगाडिको गाडी नै गाडी या ठुलै जाम भए पनि हर्न थिचेसी गाडी उड्न थाल्छ र बाटो खाली हुन्छ । 

५) सडक विद्यार्थी संगठन र अरु भुस्तिघ्रेका साथै डलर खेती किसानी गर्नेहरुको 'बापका माल'हो, उनीहरुको निगाह भएका दिनमात्र खुल्नेगरी 'लिज'मा दिइएको, जहाँ उनीहरु चाहिएको बेला निस्केर रमिता गर्न सकुन् । 

६) पुलिसको काम वाल्ल परेर घाममा बस्ने, सवारीका बेक्ला मान्छेहरुलाई अपशब्द बोल्दै घोक्राउने र जस्ले जुलुस निकाले पनि "स्कर्टिङ"गर्ने हो । साथै बन्द गर्न सहयोग गर्ने काममा पनि पुलिस दाजुभाइको 'खतरनाक'भूमिका हुन्छ । जनताको शान्ति सुरक्षा आँफैं गर्नपर्छ, त्यस्ता नाथे काम गर्ने फुर्सद पुलिसलाई छैन । 

Micro Trips at kathmandu : source :( httpchandledevor.blogspot.com2007_07_01_archive.html)

७) मोटरसाइकल भन्ने जिनिस शहरका सबैभन्दा "भीभीआइपी"जिनिस हुन्, जताबाट जुन गतिमा लगेपनि हुन्छ, जाममा रोक्ने फुर्सद हुन्न । कसैले केही भन्यो भने यस्सो छड्के परेर 'ड्यासिङ'लुक दिए भैहाल्यो ।   

८) कपडाको लम्बाइ बढाउने, मोबाइल चेक् गर्ने या कार्ड चेक् गर्ने गरेपछि स्कुल कलेजमा "खत्रा"पढाई हुन्छ, गतिलो पढाउने मास्टर खोज्नु, या पाठ्यक्रम सुधार गर्ने लगायतका काम बेकार हुन् । 

९) कालोबर्णका र तराइमुलका सबै "इन्डिएन", "धोती"या "भैया"हुन्, दोश्रो श्रेणीका नागरिक, तिनिहरु इन्डियाबाट ठग्न नेपाल आएका हुन्, तिन्लाई जे भनेनी हुन्छ । तिनिहरुसँग "हे'लगाइ लगाइ सकी नसकी हिन्दी बोल्नुपर्छ । 

१०) बिहान दिउँसो बेलुका हिन्दी गीत सुन्ने, फिल्म हेर्ने र सबैथोक उतैको खाइपीइ गरेर चर्का स्वरमा भारतलाई गाली गरेसी"राष्ट्रबादी"भैन्छ, नत्र "नो चान्स"। 

११) कर जनताको लागि हो, त्यही भएर काठमान्डुमा कर तिर्नु खासै पर्दैन, यसै नि जनताले नै पाउने हो, आँफैं राख्न पर्छ । तर चर्को स्वरमा देश किन बिकास हुन्न भनेर प्रबचन दिन पाईन्छ, कसैले छेक्न सक्दैन । 

१२) ५-७ वटा पसल या ब्यापार अथवा ५-७ ठाउँबाट तलब खाएपनी एक ठाउँको आम्दानी देखाएर कर तिर्ने हो । "बेसिकल्ली"कर भनेको तिर्ने चीज नै होइन, छल्ने जिनिस हो । 

१३) नगरपालिकालाई गाली गर्दै फोहोर जहाँ फालेपनि हुन्छ । पान खाएर सडकमै थुक्नुपर्छ अनि बल्ल आनन्द आउँछ । जंक फुडका बोक्रा लगायतका फोहोर सडकमै फाल्दिने हो, डस्ट बिनहरु देखाउनका लागि राखिएका हुन् । अझ लुसुक्क नदेख्नेगरी गएर अर्काको शटर अगाडि फोहोर थुपार्दिन सक्नेहरुलाई त स्वर्गानुभुति हुन्छ, कुरै छैन । 

Cows on the road of Kathmandu, image : httpwww.ekantipur.comthe-kathmandu-post20120828related_articlesanimal-deaths-on-road-who-is-to-blame238937.html

१४) चाडबाड भनेको सडकमा मनाउने चीज हुन्, चाडबाड मनाउन जुलुस निकाल्न पर्छ । 

१५) अर्कालाई सकस दिनेगरी पब्लिकमा चुरोट नखाए "कूल ड्युड"या नेपाली नागरिक भैन्न । फिटिक्कै । 

१६) माइक्रो भन्ने डब्बामा जति पनि मान्छे हाल्न पाईन्छ, जता फर्काएर जसरी कोचे पनि पाईन्छ, ति सबै 'सिट'हरु हुन् । 

१७) सडकका खाल्डाखुल्डी अरुलाई हिलो छ्याप्न बनाइएको हो, त्यसै पनि हिलो छ्याप्नु हाम्रो मुख्य पेशा हो । 

१८) सरकारी कर्मचारी सबै कामचोर र घुष्याहा हुन्, करोडौं कमाउछन् । बाँकी सप्पै ज्ञानी हुन्, फटाफट काम गर्छन् । 

१९) कसैको गलत कुरा देखाउनु नकारात्मक हुनु हो, त्यसले कनेर भएपनि उल्टापाल्टा कामलाई सकारात्मक भन्नु पर्छ, त्यसो भएसी देश 'नाथे'त्यसै बिकास हुन्छ र बुद्धिजीबी बर्गमा गनिन त यो क्वालिटी नभै हुन्न । 

२०) शहरीया हुन कनेर घाँटिको किल्किले नचाएर "आँच"गर्दै मोडर्न बोल्नुपर्छ, कब्जीयत भएर गोटा परेको बेला जस्तो कन्दै पुराना स्रस्टाका गीतको "माँ बेहेन"गर्नु नयाँ पुस्ताको कर्तब्य हो । 

२१) मोबाइल अफ गर्नु भनेको ठाउँमा ठुलो स्वर "मुन्नी बदनाम हुइ"या "शिलाकी जवानी"को रिङ्गटोन बजेपछि ठुलो मान्छे भैन्छ । 

२२) शहरमा पुरुषले महिलालाई केही भन्यो भने मात्रै भेदभाब हुन्छ, महिलाले चिच्याइ चिच्याइ पुरुषलाई सरापे पनि भेदभाब हुन्न । त्यस्तै बाहुन या कथित माथिल्लो जातले जातभातका कुरा गर्नु छुवाछुत हो, कथित तल्लो जातले त "टपरी"आदि इत्यादी भनेर सराप्दा नि जातीय भेदभाब फिटिक्कै हुन्न । 

२२) कुनै दुकानदारले पनि मूल्यसूची टाँस्नु पर्दैन, यो सरकारको काम हो । सामान आफुलाई मन लागेको लेबल टाँसेर बेच्दा भयो । 

२३) सरकारी अफिस एक दिन बढी बन्द गरेर सबै आफ्ना भरौटेहरुलाई लाइसेन्स दिएपछि देशको लोडसेडिङ घटेर स्वाहा हुन्छ ।

२४) बैकबाट सक्दो लोन लिएर टाइसुट लाएर बिदेसी सामानको दलाली गरेपछि उध्योगपति भैन्छ, लोन तिर्नु पर्दैन के भो र ?

२५) टोल टोलका बेकामेहरु सब 'डन'हुन्, सिधै 'माथि'कनेक्सन भएका, सर्बसाधारण हरुले उनिहरुको नियम मान्नुपर्छ । 

२६) पत्रकारहरुलाई केही भन्न हुन्न, दुर्व्यबहार हुन्छ । पत्रकारले जे लेख्दे नि हुन्छ, त्यो 'प्रेस स्वतन्त्रता'हो । 

२७) बिहा गर्दा सबैलाई डिस्टर्ब गर्नुपर्छ, जेनेरेटर चलाएर भएपनि रात बिरात हुलदंगा गर्नुपर्छ, अनि पो शहरीया भैन्छ । 

२८) ताइ न तुइका बाङ्गाटिङ्गा धेरै जसो कहिले कर नतिर्ने साइनबोर्ड राखेर बचेँको जति ठाउँ अनाबस्यक नेपाली फिल्मका पोस्टर टाँस्न र कहिले पुरा नहुने नारा लेख्न हो, यस्मा तिन्कै 'कपीराइट"छ । पोस्टर जता फर्काएर जसरी टाँसे नि हुन्छ । 

२९) सहरमा भएका सबैजसो तन्दूरी रोटी पसल "लुम्बिनी"हुन्, भट्टी चाँही आमाको, दाजुको, दिदिको, फलानाको हुन्छन् । 

३०) शहरमा भएका बस बिसौनीहरु पोस्टर टाँस्न, पानी परेका बेला मान्छे ओत् बस्न र सडक बालकहरु सुत्न बनाइएका हुन्, मान्छेहरु त्यहाँ चढ्नु र ओर्लिनु हुन्न । ढोका अगाडिबाट चढेर भनेकै ठाउँमा ओर्लिनुपर्छ !

३१) सरकारी क्याम्पसहरु फिरिमा कबिता सम्मेलन र पार्टिका भातृ संगठनको भेट्घाट गर्ने ठाउँ हुन्, बिदाका दिन त त्यस्ताको भीड हुन्छ त्यता । पढाई नभए पनि बाल हो । 

३२) काठमान्डु बन्द गर्न सबैभन्दा सजिलो शहर हो, जस्ले गर्दिए नि बन्द हुन्छ । आजकाल त १ घण्टे, २ घण्टे, ४ घण्टे फेसन छ यतातिर । 

Movie posters on wall of Kathmandu (image by : httpwww.maxdrukpa.com201203photo-leftovers-from-nepal )

३२) बाटो काट्नेहरु सब "स्पाइडरम्यान"हुन्, उनीहरुले ट्याँस्स हात तेर्साइदेसी गाडी रोकिनुपर्छ !

३३) पिसाब जता फेर्दे नि हुन्छ, मान्छे बेस्सरी जम्मा हुने ठाउँबाहेक कुनाकाप्चा सब यी "खुली हवा"वालाहरुबाट अतिक्रमित छ । 

३४) पसलमा गयो भने भन्ने र दिने मुल्य आकाश पाताल् हुन्छ । २०% डिस्काउन्ट त सिधै मिल्काउँछन् धेरैजसोले । जसरी नि बेच्न पाइनु यस्ता ब्यापारीहरुको संबैधानिक अधिकार हो ।

तपाईं सक्नुहुन्छ भने थप्नुस् कमेन्टमा, बादबिबाद र गाली गलौज मेरो अभिप्राय होइन ! सभ्य बन्नु जरुरी छ, साना कुराबाट संसार परिवर्तन हुने हो !   

---

CNN Hero of The year 2012 : Pushpa Basnet did it!

December 3, 2012, 5:20 am

≫ Next: PSY's Gangnam Style hits One billionth View on Youtube

≪ Previous: "सभ्य"काठमान्डुका "खतरनाक"सिद्दान्त

$

0

0

After accepting the award for being named CNN Hero of the Year 2012, Pushpa Basnet, A Nepali lady aged 29, dedicated for saving and educating those children whose parents are behind the bars announced : "This is for my children, and this is for my country Nepal. Thank you so much everybody who voted for me and who believed in my dream." 

Pushpa Basnet Accepting the award for CNN Hero of the Year 2012 (image source : CNN)

That was true, when we started the nominating campaign for her, it was a dream, when she was inside top ten, it was yet a dream. Now she has won it for us, for the great work of humanity she does for those innocent souls and for all the Nepalis who have got yet another rare occasion to become proud on their national identity.

"Mamu" of more than 140 children she helped since she started her campaign in 2005, Pushpa Basnet started those things unnoticed for very long period. When Anuradha Koirala became CNN Hero of the Year 2010, nobody believed that it will happen again in 2012, but those all valuable votes counted to recognize a noble cause of a great hero from Nepali society.

Pushpa Basnet defeated more than 45000 nominees received in the CNN website to be considered as CNN Hero of the year. This is the 6th time CNN has chosen the annual hero of the year, with which Pushpa received $2,50,000 along with the award.

CNN Hero of the year 2012 Pushpa Basnet (image source : http://sites.asiasociety.org/asia21summit/?page_id=15)

Somewhere I have read, "Unfortunate is not that country which doesn't breed a hero, but that country which needs a hero." Requiring heroes like Pushpa Basnet is definitely not a proud moment for a society, but a lady dedicating her life solely for the altruistic cause of saving innocent souls of children is a proud thing, moreover she has been chosen to be the international hero yet again, 2nd time from Nepal in its 6 editions is something very rare achievement for the country like us. It would have been better, if Heroes like Pushpa were not required, but a lady from poor country like us being winner in the world stage makes us proud for the every single vote we have done for her.

Pushpa Basnet being announced CNN Hero of the year 2012 by CNN's Anderson Cooper

In countries like Nepal, social service is either politics or business, in such pathetically hegemonic situations, Pushpa has shown the world and Nepalis that things are not as negative as being presented. We can achieve the things if we are determined and dedicated to our dreams. Outcomes come tastier when it makes your nation proud. A Nepali Lady, among so called social activist males, have done it for the second time.

Pushpa Basnet, CNN hero and Proud "Mamu" of the kids. (Image source : CNN)

Congratulations Pushpa! We are very very very proud of your achievements. Hope it motivates other youths like Pushpa for great works like she has been doing. Here comes words taken from @lendaai on twitter : Every vote in my life has gone in vain, I m proud these votes were useful to make a Nepali lady winner!

Ultimately, dreams have come true yet again. :) 

(My blog is limited in expressing my happiness that my 30-40 votes everyday along with my attempts to promote Pushpa Basnet finally achieved a dream, nothing much needed! :))

My Previous article on Pushpa Basnet for the campaigning to nominate her for CNN Hero of the year, 2012 :

Pushpa Basnet : there she deserves CNN Hero of the Year!!!

PSY's Gangnam Style hits One billionth View on Youtube

December 21, 2012, 9:40 pm

≫ Next: I M Tired of Being Brave

≪ Previous: CNN Hero of The year 2012 : Pushpa Basnet did it!

$

0

0

One Billion View for a Single Video on Youtube! Isn't It Coolest?? :) 

And he has done it, the south Korean Rapper Park Jae-Sang PSY's crazy horse riding music video "Gangnam Style" have reached 10 figures mark, i.e. One billion views making it to be the most watched video on +YouTube's history. It happened around 2:30 AM (AODT) and Youtube marked that moment with PSY's Doodle on their site. The official video was shared on Youtube on July 15 and it has smashed all milestones to become the biggest viral ever on Internet video viewing.

PSY Performing in "Gangnam Style" image :( httppopdust.com20120725psy-gangnam-style-kpop-video)

+PSY - GANGNAM STYLE (강남스타일) has not only swept the easy global music lovers in last 5 months or so, but also has appeared on the huge global stages featuring with Madonna and even for United Nations and +Barack Obama too. The way his song, video, dress up, lyrics and performance is all crazy, the world went crazy after the South Korean World Music Sensation and he  just got One billion+ views on Youtube surpassing Canadian teenager Heartthrob Justin Bieber's song "Baby" which is currently the second most watched video on Youtube with 812 million+ views.

Crazy Horse riding steps of PSY's Gangnam Style (Image : httpdawn.com20121125gangnam-style-becomes-youtubes-most-watched-video )

During the One Billionth hits in those 5 months, +Gangnam Style has generated $8.1 Million+ advertisement deals and unstoppable fame to an non-English rapper in the world music industry. Every time it has looked like fading, another parody, another celebrity or even another world leader has popped up to administer some publicity CPR and restore it to health.

Rolling Stone put "Gangnam Style" at number 25 on its top 50 list of best songs for 2012 and labelled Psy as "Seoul Brother Number One." On the Billboard Hot 100 chart it peaked at number two.

PSY got 1 billion+ views last night on Youtube for Gangnam Style

Kevin Alocca, YouTube trends manager (@shockallocca On Twitter) said,"One billion views is an incredible number," who attributed Psy's success "to the universal appeal of catchy music -- and er, great equine dance moves."

"I didn't even imagine 'Gangnam Style' would get 1 million views, let alone 1 billion views! Is this the Tru-PSY show?" the rapper said in a statement.

PSY with President Barack Obama on Christmas (image : httpwww.telegraph.co.uknewsworldnewsbarackobama9733822Obama-family-watches-PSY-perform-Gangnam-Style-at-Chirstmas-charity-concert.html )

Congratulations PSY, U Lucky fellow, for creating a Social Media hoax and achieving the 1st one billionth view on Youtube ever on your crazy steps and more crazy song. Wish you more fame in the future as well.







Youtube's Official Blog announcement is here :Gangnam Style Makes YouTube History: First Video to Hit 1 Billion Views
(Disclaimer : this piece of writing is not by a music critique or a trade or social media analyst, It is for the celebration of success came all of a sudden to an orient non-English Singer PSY.)
Here Comes the Lyrics and translation of PSY's Gangnam Style taken from http://www.elyrics.net/read/p/psy-lyrics/gangnam-style-lyrics.html :

English Translation:

Oppa is Gangnam style
Gangnam style
I love a lady who is warm and compassionate by day,
A classy girl who know how to enjoy the freedom of a cup of coffee
A girl whose heart gets hotter when night comes
A girl with that kind of twist
I’m a guy
A guy who is as warm as you during the day
A guy who one-shots his coffee before it even cools down
A guy whose heart bursts when night comes
That kind of guy
Beautiful, lovely
Yes you, hey, yes you, hey
Beautiful, lovely[English Translation]
Oppa Gangnam style
Gangnam style

A girl who is warm and humanle during the day
A classy girl who know how to enjoy the freedom of a cup of coffee
A girl whose heart gets hotter when night comes
A girl with that kind of twist

I’m a guy
A guy who is as warm as you during the day
A guy who one-shots his coffee before it even cools down
A guy whose heart bursts when night comes
That kind of guy

Beautiful, loveable
Yes you, hey, yes you, hey
Beautiful, loveable
Yes you, hey, yes you, hey
Now let’s go until the end

Wuppa Gangnam style, Gangnam style
Wuppa Gangnam style, Gangnam style
Wuppa Gangnam style

Eh- Sexy Lady, Wup, wup, wup wup Wuppa Gangnam style
Eh- Sexy Lady oh oh oh oh

A girl who looks quiet but plays when she plays
A girl who puts her hair down when the right time comes
A girl who covers herself but is more sexy than a girl who bares it all
A sensible girl like that

I’m a guy
A guy who seems calm but plays when he plays
A guy who goes completely crazy when the right time comes
A guy who has bulging ideas rather than muscles
That kind of guy

Beautiful, loveable
Yes you, hey, yes you, hey
Beautiful, loveable
Yes you, hey, yes you, hey
Now let’s go until the end

Wuppa Gangnam style, Gangnam style
Wuppa Gangnam style, Gangnam style
Wuppa Gangnam style

Eh- Sexy Lady, wup, wup, wup wup wuppa Gangnam style
Eh- Sexy Lady oh oh oh oh

On top of the running man is the flying man, baby baby
I’m a man who knows a thing or two
On top of the running man is the flying man, baby baby
I’m a man who knows a thing or two

You know what I’m saying
Wuppa Gangnam style

Eh- Sexy Lady, wup, wup, wup wup Wuppa is Gangnam style
Eh- Sexy Lady oh oh oh oh
Yes you, hey, yes you, hey
Shall we go all the way from now on?
Wuppa Gangnam style, Gangnam style
Wuppa Gangnam style, Gangnam style
Wuppa Gangnam style
Eh- Sexy Lady, wup, wup, wup wup wuppa Gangnam style
Eh- Sexy Lady oh oh oh oh
A girl who looks quiet but plays when she plays
A girl who puts her hair down when the right time comes
[From: http://www.elyrics.net]
A girl who covers herself but is more sexy than a girl who bares it all

A sensible girl like that
I’m a guy
A guy who seems calm but plays when he plays
A guy who goes completely crazy when the right time comes
A guy who has bulging ideas rather than muscles
That kind of guy
Beautiful, loveable
Yes you, hey, yes you, hey
Beautiful, loveable
Yes you, hey, yes you, hey
Now let’s go until the end
Wuppa Gangnam style, Gangnam style
Wuppa Gangnam style, Gangnam style
Wuppa Gangnam style
Eh- Sexy Lady, Oppa is Gangnam style
Eh- Sexy Lady oh oh oh oh
On top of the running man is the flying man, baby baby
I’m a man who knows a thing or two
On top of the running man is the flying man, baby baby
I’m a man who knows a thing or two
You know what I’m saying
Oppa is Gangnam style
Eh- Sexy Lady, wup, wup, wup wup wuppa Gangnam style
Eh- Sexy Lady oh oh oh oh

Romanized:
Oppan gang-namseutayil
Kang-namseutayil
Naje-neun ttasaroun inkanjeo-gin yeoja
Keopi hanjanye yeoyureuraneun pumkyeok i-nneun yeoja
Bami omyeon shimjangi tteugeowojineun yeoja
Keureon banjeon i-nneun yeoja
Naneun sana-i
Naje-neun neomankeum ttasaroun geureon sana-i
Keopi shikgido jeone wonsyas ttaerineun sana-i
Bami omyeon shimjangi teojyeobeorineun sana-i
Keureon sana-i
Areumdawo sarangseureowo
Keurae neo hey keurae baro neo hey
Areumdawo sarangseureowo
Keurae neo hey keurae baro neo hey
Chigeumbu-teo kal dekkaji kabol-kka
Oppan gang-namseutayil
Kang-namseutayil
Oppan gang-namseutayil
Kang-namseutayil
Oppan gang-namseutayil
Eh- sexy lady
Oppan gang-namseutayil
Eh- sexy lady
O-oo-o
Jeongsu-khae boijiman nol ttaen noneun yeoja
Ittaeda shipeumyeon mukkeot-deon meori puneun yeoja
Karyeot-jiman wen-manhan nochulboda yahan yeoja
Keureon gamkakjeo-gin yeoja
Naneun sana-i
Jeomjanha boijiman nol ttaen noneun sana-i
Ttae-ga dwehmyeon wahnjeon michyeobeorineun sana-i
Keunyukboda sasangi ul-tungbul-tung-han sana-i
Keureon sana-i
Areumdawo sarangseureowo
Keurae neo hey keurae baro neo hey
Areumdawo sarangseureowo
Keurae neo hey keurae baro neo hey
Chigeumbu-teo kal dekkaji kabol-kka
Oppan gang-namseutayil
Kang-namseutayil
Oppan gang-namseutayil
Kang-namseutayil
Oppan gang-namseutayil
Eh- sexy lady
Oppan gang-namseutayil
Eh- sexy lady
O-oo-o
Ttwiineun nom keu wiie naneun nom
Baby baby
Naneun mwol jom aneun nom
Ttwiineun nom keu wiie naneun nom
Baby baby
Naneun mwol jom aneun nom
You know what i’m saying
Oppan gang-namseutayil
Eh- sexy lady
Oppan gang-namseutayil
Eh- sexy lady
Oppan gang-namseutayil

these lyrics are submitted by BURKUL4
these lyrics are last corrected by OarSmaN 

I M Tired of Being Brave

December 25, 2012, 12:43 am

≫ Next: "चक्रब्युहमा चन्द्रसुर्य"पढेपछि

≪ Previous: PSY's Gangnam Style hits One billionth View on Youtube

$

0

0

I Am Tired of Being Brave 

Rajesh KC's cartoon on current political deadlock

I have been tagged brave,
since history began here,
have been labeled,
brave, courageous and Bravo,
Enchanting "VEER GORKHALI" or
"SWABHIMANI NEPALI",
though I don't have to do anything to get the label.


It's free of cost gift to every NEPALI being born here.

But after all these years of being labeled brave,
I confess,
I am tired of being Brave.

Rajesh KC's another cartoon says many things

Politics led us nowhere;
except getting trapped around,
a fragmented, distorted and divided society,
Wounded hearts, disappeared and auctioned humanity,
battered civilization and creepily paralyzed culture.

Bravery led us nowhere;
parasited economy depending on unskilled labours,
slipping away everyday,
hybrid culture,
worn out social norms and values,
rubbed human conscience,
and raped 'rule of law'.

Rajesh KC's Cartoon on inaccessible healthcare

We have been brave,
to be alive with,
3 figured hours of loadshedding a week,
no proper drinking water, sanitation, health-care or food supply,
syndicated economy,
infinite education,
fuel shortages,
cholera deaths,
and above all,
all sold 'educated and self-claimed civil and intelligent society'. 

Rajesh KC's cartoon on meaningless political speeches

I am sick and tired now,
tired of same crap political news going nowhere,
tired of messed up and corrupt bureaucracy,
tired of nothingness,
tired of false prouds,
tired of contenting on,
tired of bravery and chivalry.

Altogether, I am tired of being brave!

(Title Line taken from Anne Sexton's poem "the truth the dead know!"

All cartoon images are creation of Nepali Cartoonist and Photographer : Rajesh KC.
Web Adress : http://www.rajeshkc.com/

"चक्रब्युहमा चन्द्रसुर्य"पढेपछि

December 28, 2012, 4:21 am

≫ Next: Occupy Baluwatar, महिला हिंसा र तर्क-कुतर्क

≪ Previous: I M Tired of Being Brave

$

0

0

गत दुई तीन दिन कान्तिपुर दैनिकका पत्रकार सरोजराज अधिकारिद्वारा लिखित "चक्रब्युहमा चन्द्र्सुर्य"पढ्नमा बित्यो । किताब पढेर सिध्याउँदा "नेपाली"भन्ने परिचयप्रति एक तमासको ऐंठन भएर आयो । "कहिल्यै कसैको दास नभएको""सधैं स्वतन्त्र र सार्बभौम रहेको"हाम्रो "वीर नेपाली"भन्ने दावी कति खोक्रो र दयनीय छ भन्ने कुरा किताब पढेर सिध्याउँदा छर्लङ्ग हुन्छ । प्रा। ध्रुबकुमार कै शब्दमा "कहिले दासत्व स्वीकार नगरेको तर व्याबहारिक रूपमा सधैं दास रहेको"मुलुक हो नेपाल । यस् पुस्तकमा कसरी हाम्रा "मूलधारका भनिएका"नेताहरु मात्र होइन, ठुला ठुला क्रान्तिकारी राष्ट्रबादका कुरा गर्नेहरु, सुरक्षा निकाय लगायत सबै अङ्गहरु प्रत्यक्ष तथा अप्रत्यक्ष रूपमा उत्तरी तथा दक्षिणी छिमेकिहरुको रिमोटले चल्छन् भन्ने तथ्यमाथि खोजमुलक प्रकाश पारिएको छ । नेपाल सुरक्षाका नाममा कसरी भारत र चीन अनि भारत र पाकिस्तानको क्रीडास्थल बन्दैछ भन्ने मात्र होइन, "जुवा""साहस""ब्रेक थ्रु""महान""क्रान्तिकारी"दाबी गरेर सोझा जनतालाई घाँस हालिएका "अग्रगामी"कदमहरु कसरी अरुको ईशारामा "प्री-प्ल्यान्ड"तरीकाले भएका थिए भन्ने समेत निर्भीक रूपमा गैर-कूटनीतिक भाषामा प्रस्तुत गर्न लेखक सक्षम देखिन्छन् ।

Chakrabyuha ma chandrasurya by SarojRaj Adhikari (Pic : Sangrila Books)

पुस्तक तीन भागमा बाँडिएको छ, जस्मध्य पहिलो भागको सार, बिषयबस्तु र प्रस्तुती केपी ढुङ्गानाको पुस्तक "ओपन सेक्रेट"सङ्ग मिल्छ । केपीले केही महिना पहिले निकालेको पुस्तकमा समाबेश भएकाइ बिषयहरु "मिर्जा हत्याकान्ड","जमीम शाह, शौकत बेग, मजीद मनिहार, फैजन अहमद हत्याकान्ड","युनुस् अन्सारीको हत्या प्रयास"जस्ता बिषयबस्तु यस् पुस्तकमा पनि समाबेश छन् । उपलध कागजात र जानकारीहरु मिल्ने भएर होला, यी शीर्षकका दुबै लेखकका बिश्लेषण पनि लगभग मिल्छन् । दुबै पुस्तकमा कसरी यी सबै घटनाहरु भारतले आफ्ना कब्जामा रहेका पेशेबर अपराधीहरुको सहायतामा भएका "स्टेट स्पोन्सर्ड क्राइम"हुन् भन्ने कुरा अघि सारीएको छ । फरक यो हो, केपी अलिक कूटनीतिक थिए सरोजराजको पछील्लो पुस्तकमा धेरै कुरा नलुकाइ भनिएको छ ।
पुस्तकको दोश्रो र तेश्रो भागहरु राष्ट्रिय अन्तरराष्ट्रिय दस्ताबेजहरु, पत्रपत्रीका लगायत गोप्य कागजातको अध्ययनबाट तयार गरिएका बिष्लेशणहरुले भरिएको छ । लेखकले सङ्क्रमणकालीन राजनीतीमा भएका र र हुँदै गरेका प्रत्यक्ष तथा अप्रत्यक्ष राजनीतिक घटनाहरुको बिष्लेशणमात्र गरेका छैनन्, गुम्बा तथा मस्जिद अनि मदरसाहरुको निर्माण तथा संचालनका नाममा हुने गरेका राजनीतिक तथा आपराधिक चलखेल, सशस्त्र समूहका आडमा भएका कुकर्महरु, सेना समायोजन र कटवाल प्रकरणका वास्तविकता समेत अगाडि ल्याइदिएका छन् । साथै परनिर्भर राजनीती शिर्षकमा पङ्गु र दिशाहीन राजनीतीले कसरी देशका सामान्य घरेलु कृयाकलाप समेत अर्काको पालामा सुम्पेको छ भन्ने कुरा दर्शाइएको छ । २०१० डिसेम्बर ३० मा भारतीय प्रधानमन्त्री मनमोहन सिंहले भनेजस्तै कसरी अरुको स्वार्थका पछि लागेर नेपाललाई साँच्चै नै "जर्जर राज्य"बनाइएको छ, कस्को आग्रह-पूर्बाग्रहले त्यस्तो भएको हो र भोलिका दिनमा यी मिचाहा छिमेकीका सम्भाबित रबैयाहरु समेत ती बिष्लेशणबाट श्रोतसहितका दस्ताबेज सहित छर्लङ्ग पारीएको छ । हेर्दा हेर्दा वाक्क भएका सरकार गठन, पुनर्गठन, संबिधान, सङ्घीयता र क्रान्तिका नाटकहरुका असली वास्तविकता समेत प्रष्ट भाषामा नडराइ अगाडि सारीएको छ ।
केही मलाई अचम्मका लागेका बुँदा :
- पूर्वयुबराज पारस शाह पारिवारीक, राज्नीतिक या ब्यक्तिगत कारणले भन्दा पनि ज्यान मारिने खतरा भएपछी आफ्नै देशबाट भागेका हुन् ।
- युनुस् अन्सारीलाई गोली हान्ने घटनामा प्रत्यक्षसंलग्न भारतीय दुताबासका कर्मचारी सुब्रतो दास (जस्ले माओवादी सभासद रामकुमार शर्मालाई ज्यान मार्ने धम्की समेत दिएका थिए)लाई संसदीय समितीको आदेशपछि पनि कुनै "एक्सन"लिइएन । त्यति मात्र होइन नेपाल प्रहरीका डीएसपी बिरेन्द्र बस्याल तथा एसपी मदन घिमिरेले गोली हान्न जानेलाई आफ्नै कार्यकक्षमा बोलाएर चार्ल्स शोभराजजस्ता अपराधीलाई भेटाइदिएको लगायतका घटनाहरुमा पनि कुनै कार्बाही या स्पष्टिकरण लिइएन ।
- युनुस् अन्सारीले पहिले एभिन्युज र पछि नेसनल टेलिभिजनमा गरिएको लगानी कसरी भित्रिएको थ्यो (सम्भाबित रूपमा दाउदमार्फत) र कसरी नेपालमै प्रिन्टिङ प्रेस ल्याएर नक्कली भारतीय रुपैया छाप्ने तयारी समेत भएको थियो ।
- भारतीय आग्रह पाउने बित्तिकै कसरी जेल प्रशासनले चार्ल्स शोभराजलाई इन्टरनेट सहितको फोन र ल्यापटप उपलब्ध गराइयो ।
- जबजब नेपाली उच्च नेताहरुको भ्रमणको तयारी हुन्छ, तब तब कसरी "कुख्यात"अपराधी पक्राउको नाटक गरिन्छ ।
- जमीम शाह मारिने बेला कसरी भारतीय योजनाकारहरुले "गृहमन्त्री तथा सबै सुरक्षा निकायका बोसहरु चीनमा भएकोले उनिहरुलाई अप्ठेरो नपर्ने"समय छनेका थिए ।
- कसरी संबिधानसभा भवन बाहिर हत्याकान्ड मच्चाएर संबिधान सभा र देशनै असफल बनाउने योजना तुहिएको थियो ।
- २०६३ देखि २०६९ सम्मका छ बर्षमा १३ करोड ८७ लाख १६ हजार नक्कली भारतिय रुपैयाका साथ १५ पाकिस्तानी सहित १ सय जना पक्राउ परेका र नेपाललाई नक्कली मुद्रा ओसार पसारको ट्रान्जिट बनाइएको दुर्भाग्य ।

Book Launching of Chakrabyuha ma chandrasurya (Photo : The Kathmandu Post)

- कसरी मस्जीदमा नमाज पढ्न ९० प्रतिशत नचिनेका मान्छे आउछन् ।
- कसरी भारत सीमा सिल गर्न तयार छैन (पी चिदम्बरम्) ।
- कसरी नेपाल प्रहरिका बहालवाला अधिकृतले भारतीय प्रहरीलाइ नेपाली नागरिकका घरमा काठमान्डुमै आएर खानतलाशी गर्ने र हतियार सहित फर्केर जाने ब्यबस्था गरिदिए ।
- कसरी राष्ट्रिय सुरक्षा, संबिधान निर्माण, सङ्घीयता लगायतका अति गम्भीर बिषयमा अन्तरराष्ट्रिय गैरसरकारी र संस्थाहरुको हालिमुहाली र निर्देशन चल्छ, कसरी संसदीय समितिका सदस्यहरुको भ्रमण् समेत गैर-सरकारी संस्थाले गराउँछ्न् ।
- कसरी बौद्धमार्गी भनिएका गुम्बाहरु "फ्री तिब्बत"आन्दोलनका लागि हतियार, आन्दोलनकारी र रकम जोहो गर्ने श्रोत बनेका छन्, कसरी गुम्बाहरुसँग कुनै अनुगमन नहुने अरबौं सम्पत्ति र हातियार छन्, र कसरी तिनिहरुको सबै कृयाकलाप अपारदर्शी छन् ।
- कसरी भारतको चाहना अनुसार शान्ती प्रकृया र सेना समायोजन पूर्णरूपमा निर्देशित थियो, र कसरी भारतकै इच्छा अनुसार संबिधानसभा बिघटन भएको थियो ।
- कसरी हरेक मन्त्रीपरिषद् गठ्न्, सरकार परिवर्तन, संबिधानसभाका म्याद थप हुने बेला "र"का सबै हाइप्रोफाइलहरुको बसोबास नै नेपालमा हुन्छ ।
- कसरी आफुलाई "संबिधानको संरक्षक र पालक"भन्दै भारतको आदेशमा कट्वालको थमौती गरे र कसरी संबिधान सभा बिघटन हुँदा भारतको आदेश नआएकाले केही गर्न सकेनन् ।
- कसरी नेपालमा छदा कट्वाललाई कारबाही गर्न उक्साउने झलनाथ खनाल चीनमा भारतीय बिदेशमन्त्रीबाट फोन आएपछि "अबाउट टर्न"भएका थिए ।
- कट्वालले कसरी "सफ्ट कु"को योजना बनाएका थिए ।
- कसरी गौरबसमसेर राणाले गुप्तचरहरुलाई बोलाएर भोज दिने, रथीमा ढिलो बढुवा भएर प्रधानसेनापती खाने प्रबन्ध मिलाए ।
- भारत तथा अन्य देशमा अरु बिषयमा पानी बाराबार गर्ने दलहरु र मिडिया बिदेश नीती र राष्ट्रिय सुरक्षाका बिषयमा एकजुट हुन्छन्, तर कसरी हाम्रो देशमा त्यही बिषयमा घनघोर राजनीती हुन्छ ।
- कसरी १२ बुँदे समझदारी गर्नु अघि श्यामशरणले "र"को सेफ हाउसमा माओवादी नेताहरु भेट्थे र कसरी बाबुराम भट्टराई "र"का विश्वाश पात्र हुन् ।
- कसरी "टेप"प्रकरणलाई माओवादी सरकार बन्न नदिने चालका रुपमा भारतले प्रयोग गरेको थियो ।
- कसरी अन्तिम समयमा गच्छदारलाई लैन्चौरमा बसेर प्रधानमन्त्रीको उम्मेदवार बनाइएको थियो ।
- कसरी दलका शिर्ष नेताहरुले सही गर्न बनाएको बिज्ञप्ती सही गर्नु अगाडि नै लैन्चौर पुगेर बिलाउँथ्यो ।
- कसरी गच्छदार संसदबाटै सम्बोधनमा के भन्ने भनेर भारतीय दुताबासका कर्मचारीहरुसँग कन्फर्म गर्थे फोनमा ।
- कसरी भदौ ११ मा प्रधानमन्त्री बन्ने बाबुरामले भदौ नौ मै "मुस्ताङ म्याक्स"गाडी एसेम्बल गर्ने आदेश दिएका थिए ।
- कसरी जयन्तप्रशादलाई सुशील कोइरालाले निवासमै बोलाएर कार्यकर्तालाई झैं हप्काएका थिए ।
- कसरी अघिला दुई पटकको प्रयासमा सफल नभएको भारतीय चाहना को "संबिधानसभाको म्याद नथप्ने"इच्छा बाबुरामले पुरा गरिदिए ।
- कसरी बाबुराम मनमोहन सिंह जाने कार्यक्रममा मात्र जान्छन् र कसरी आफ्नै पार्टिका उपप्रधानमन्त्रीलाई समेत छलेर लुसुक्क गोप्य भेट्घाट गर्छन् उनीसँग ।
- कसरी भारतको इच्छा अनुसार आफुले एउटा प्रदेश सँग मात्र डिल गर्ने र चीनलाई ७-८ प्रदेशसँग डिल गर्ने अवस्था ल्याउन भारतले "एक मधेश एक प्रदेश"उचालेको थियो ।
- कसरी एमआरपी भारतमा छप्ने बनाउन सूदले मरिमेटेका थिए ।
- कसरी नेपालमा महेन्द्रकालीन राष्ट्रबाद हावी छ, जस्ले चीनका कदमलाई हस्तक्षेप देख्दैन र भारतको बिरोध गर्नुलाई राष्ट्रबाद भन्छ ।
माथि मैले उल्लेख गरेका बुँदाहरु पुस्तकबाट लिइएका केही प्रसङ्ग मात्र हुन्, पुस्तकमा यस्ता अन्य धेरै प्रसँगहरु छन्, जसबाट नेपालका हरेक मामलामा दादागीरी गर्ने भारत र दादागीरी सिक्दै गरेको चीनको नियत झल्किन्छ । हरेक मङ्गोल बर्णका लाई "तिब्बती आन्दोलनकारी"देख्ने चीन र हरेक मुस्लिमलाई "ISI Agent"देख्ने भारतिय रबैया समेत पुस्तकले प्रकाश पारेको छ । साथै राजनीतिक नेताहरुको संरक्षणमा हुने तस्करी, अपराध तथा भारतको आदेश पर्खेर बस्ने प्रबिर्ती समेत पुस्तकमा झल्किएको छ ।
समग्रमा नेपालको राजनीतीमा चासो राख्नेहरुले पढ्नु पर्ने पुस्तक लेखेका छन् सरोजराजले, यस् पुस्तकले देशको बेहालमा निराशा त जन्माउँछ तर दक्षिणपोषित "कमीने"हरु जो हरेक खुद्रा स्वार्थको लागि देशलाई धरौटी राख्छन्को चरित्र समेत उदाङ्गो पारेको छ । सङ्ग्रहणीय पुस्तकका लागि सरोजराजलाई बधाई । 

Occupy Baluwatar, महिला हिंसा र तर्क-कुतर्क

January 1, 2013, 1:36 am

≫ Next: Disappearance in Nepal : Justice Delayed/ Justice Denied

≪ Previous: "चक्रब्युहमा चन्द्रसुर्य"पढेपछि

$

0

0

गत हप्तादेखि काठमाडौंमा एउटा "Occupy Baluwaatar"भन्ने शब्द र त्यस्ले गर्ने प्रदर्शन साह्रै चर्चामा छ, काठमान्डुको एउटा जमात (बिशेषगरी सिकेलालका शब्दमा कन्भर्स र जिन्स लगाउने फेसनेबल शहरीया जमात) सडकमा ओर्लिएको छ, प्रधानमन्त्री निवास बालुवाटार घेराउ गर्दै महिला हिंसाका पीडितहरुलाई न्याय र पीडकहरुलाई कारबाहीको माग गर्दै । पत्रपत्रीकाहरुमा महिला हिंसाका समाचार यसरी छाउन थालेका छन् कि मानौं यस्भन्दा अघी महिला हिंसा हुँदैनथ्यो र दिल्ली या त्रिभुवन अन्तरराष्ट्रिय बिमानस्थलमा भएका महिला हिंसाका घटनाबाट यी शुरु भएका हुन् । बालुवाटार घेर्नेको संख्या बढ्दो छ र "We Want Justice!"को नारा चर्कँदो पनि । हातमा आइप्याड या आइफोन बोकेर गलामा DSLR झुन्ड्याउने जमातले गत हप्तादेखि हल्लाखला गरेर त्यस क्षेत्रका VVIPहरुको दिमाग खराब गरेको छ । सामाजिक, राजनीतिक र ब्यबसायिक क्षेत्रमा काम गर्ने धेरैलाई त्यहाँ देख्न पाईन्छ, हातमा प्ले-कार्ड या नारा समातेर न्यायको खोजीमा प्रदर्शन गरिराखेको । 

Occupy Baluwata Candle march (Pic : Facebook Page of Occupy Baluwatar)

यस् प्रदर्शनको पक्ष र बिपक्षमा अनेक तर्क गर्लान् तर्कबाजहरु(उनीहरु सबै थोक जान्दछन् र जेमा पनि आफ्नो तर्क बजार्दिन सक्छन्)ले तर्क गर्लान् तर म ढिलो भएपनि भएको यस् कदमप्रति सकारात्मक छु । "महिला अधिकार"बेच्न खोलिएका अनेक NGO का दोकानहरु हुन् या पार्टीको भगिनी संगठनहरु जो जिन्दाबाद र मुर्दाबादमा आफुले संसार थामेको देख्ने महिला संगठनहरु, यीनिहरु भन्दा अलिक पर "मुद्दा"केन्द्रित रुपमा शुरु भएको यो बहस तथा चेतना निकै सकारात्मक छ । होला केही मान्छेका यता पनि सेलिब्रेटी हुने दाउ होलान् अनि केहीका PR बढाउने तथा मस्ती गर्ने माध्यम, तर मुख्यतया त्यहाँ म जस्ता युबाहरुको पनि उपस्थिती छ ठुलै संख्यामा जो "महिला"भएकै आधारमा गरिने तथा गराइने पाशविक व्यबहार, न्यायमा ढिलाई र असुरक्षाको बिरोधमा त्यहाँ ओर्लिएको छ, न्यायको खोजीमा । केहीले यस्लाइ फेसन देख्लान् या केहीले ढोंग, तर फेसनै सही, युबा जमात "टाइट जिन्स"लगाएर मल्टिप्लेक्स या कफी चेनमा ह्यांगआउट गर्न छोडेर जबर्जस्ती दबाइएका आवाजहरुको पक्षमा बोल्दिन जान्छ भने त त्यो फेसन राम्रै हो नि होइन र ??

Saraswati Subedi's father, asking for Justice ( image by : ई॰ शा॰ न॰ (Ishaana Īśāna) on Facebook)

यस्ता मुभमेन्टले केही भसक्कै नउल्टाउलान्, राजनीतिक नेताहरुले भनेको भनेकै गर्ने तर कहिले नआउने "आमूल परिवर्तन"नि नल्याउलान्, तर एक हदको चेतना त बिस्तार भएको छ नि । जस्ले पीडितहरुका पक्षमा बोल्ने साहस त गरेको छ । भोली यी मुभमेन्ट तुहिएर जालान्, नेपाल युनाइट्स् जस्तै, तर सरस्वती सुबेदी, सिता राइ या उनीजस्तै हजारौं महिलाहरुमाथी भएको अत्याचार त बाहिर आयो नि कम्तीमा । यी घटना युगौंदेखि हुँदै आएका हुन्, मेरो ७ बर्षको मानब अधिकार आयोग अनुभबमा मैले यस्ता अनेक घटना देखेको सुनेको र पीडा देखेको छु । बोक्सीको आरोपमा मलमूत्र खुवाइ झन्डै हत्या गरिएकी महोत्तरीकी मरणीदेबी महतो हुन् या सहकर्मीहरुबाट प्रहरी सुरक्षा घेरा भित्रै बलात्‍कृत सुन्तली धामी, सेनाबाट पक्राउ पछि बलत्कार गरेर हत्या गरिएकी काभ्रेकी किसोरी मैना सुनुवार हुन् या हालसालै आफ्नै देशको बिमानस्थलमा अध्यागमन र पुलिसबाट प्रताडित सिता, हाम्रो पुरुष प्रधान समाजले महिलामाथि अत्याचारका अनेक 'ट्रिक'प्रयोग गर्दै आएको छ । दाईजोका निहुँमा जलाइएका, बोक्सी भएको आरोपमा आफन्तहरुबाटै पीडित, छाउपडी, "महिला"भएकैले पाइने स्पेसल शोषणहरु पाउनेको कुनै लेखाजोखा छैन, न त गर्ने फुर्सद कसैलाई छ । न न्याय संयन्त्र, न प्रहरी प्रशासन, न अधिकारे दुकानहरु न त बोर्डमा मात्रै "महिला"लेख्ने संगठनहरु, सबैलाई आफ्नै धुन छ र आफ्नै दुनो सोझ्याउनु छ । कहिलेसम्म यस्तो? उत्तर कोही माइका लाल सँग भए मसँग संपर्क राखोस् । 

Occupy Baluwatar movement Protest (image : ई॰ शा॰ न॰ (Ishaana Īśāna))

हाम्रो न्यायप्रणाली नै "न्यायको खोजी"रोक्ने किसिमको छ । कान्तिपुरका पत्रकार घनश्याम खड्काका शब्दमा आपराधिक् घटनाहरुको मुदा दर्ता गर्न नै समस्या देखा पर्छ, न आँफै मुद्दा दर्ता गर्न पाईन्छ ता कि आफ्नै सुरले न्यायको खोजी गर्न सकियोस् न सम्बन्धित निकायले "माथी"को ईशारा बिना टेरपुच्छर लाउँछ । केही कारणले मुद्दा मामिलामा गैहाले पनि हरेक सचेत नागरिकलाई प्रष्ट छ न्याय भन्ने जिनिस मङ्गलबजार रुटको टेम्पो भन्दा पनि ढिलो आउँछ । त्यस्मा पनि "पहुँच"का आधारमा बङ्याइ मर्काइ अन्तिम फैसला हुन्जेल रङ्ग खुइलिएर अर्कै भैसक्छ धेरैजसो । त्यही भएर धेरैजसो शोषण र अत्याचारहरु बाहिरै आउन्नन् र आए पनि असरल्ल पर्छन् न्याय नपाएर, कारण स्पष्ट छ, हाम्रो "मोडर्न"समाजलाई यस्ता नाथे कुरा सुन्ने फुर्सदै छैन, वी ह्याभ टु मोर कन्सन्ट्रेट अन व्हाट मिस्टर ओबामा सेज, जस्लाई मलाई शंकै लाग्छ कि तिब्बत मुदा उराल्ने र चीनलाई दु:ख दिने बेला बाहेक नेपाल भन्ने देश पनि छ भन्ने याद होला । हामी किन यति "मोडर्न"भाको ? के हामीलाई अब महिला हिंसाको बिरोध गर्न पनि "कुनै प्रोजेक्ट पर्नुपर्ने"या "टिभीमा बिजयकुमार इश्ट्याल मा क्यामेरा तेर्साएर अंतरङ्ग प्रश्न सोधिनुपर्ने"या आफ्नै दिदीबहिनी अथवा नातेदार शोषित हुनुपर्ने हो ? हामी "सिरियस"हुन आफैंले लात्ती खानुपर्ने हो कि अरुले खाएको हेर्दैमा सिक्दा हुन्छ कहिलेकाही । 

Rajesh KC (Phalano)  making cartoon during the protest (image : Atanka Basnet on Facebook)

धेरैजस्तोको लागि "अधिकार"जोडिने शब्दहरु सिधै डलर या पाउन्डसँग सम्बन्धित छन्, तर आफुलाई केही परेपछि या परेको भए बल्ल थाहा हुन्थ्यो कति डलर आउँछ र कति रमाइलो हुन्छ । तर जानकारीको लागि अफिस बिदा नभएका दिन म आधा दिन बिदा लिइकन त्यहाँ जान्छु, त्यस्बापत मैले पाउने नेपाल सरकारको तलब मात्रै हो । जिन्दगिमा सबै काममा "cause and effect"खोज्ने तर केही नगर्ने हाम्रो बानी सुध्रिए कति गज्जप हुन्थ्यो । मैले फेसबुकमा यसै मुभमेन्टका बारे पनि "डलर कथा"हरु पढेको छु, कहिलेकाही हासो पनि उठ्छ यस्ता "जेनेरलाइजेसन"देखेर । दिल्लिमा भएको अपराधका बारेमा पुरा दिल्ली ठप्प भयो, हामीलाई यहाँ कुनै मतलब छैन । हामी त्यती बेस्सरी सुरक्षित छौं त, सोच्नुस् । तपाईं त्यस्तो देशमा बस्नुहुन्छ जहाँ सेन्ट्रल जेलमा रहेका "हाइ प्रोफाइल"बन्दीलाई प्रहरीकै मिलेमतोमा जेलभित्रै गोली हानिन्छ र कसैलाई कारबाही पनि हुन्न । तपाईं आफु र आफ्ना वरीपरीका महिला सुरक्षित छन् भन्ने भ्रममा हुनुहुन्छ तपाईं आफुलाई सम्झेर एकपल्ट हाँस्दा भो । अझ तपाईंको वरीपरी हुने महिला हिंसाका घटनामा "न्याय"पाईन्छ भन्ने सोच्नुभाछ भने त तपाईं बिचरा हुनुहुन्छ । यो अवस्थामा कतै न कतै त न्याय माग्नुपर्‍यो कि परेन ? कसै न कसैले त शुरुवात गर्नु पर्‍यो कि परेन ?

Cartoon by Abin to support Occupy Baluwatar Protest ( image : Anup Adhikari on Facebook)

गलत मान्छे जता पनि हुन्छन्, बालुवाटारमा पनि आउँछन् । कोही "we want Justice"भन्दा यसरी हाँसिरहेका हुन्छन् मानौं जोक भन्दैछन्, कोही अघि सरेर जे पायो त्यही नारा लाउछन्, जस्तै : "पीडक"लाई हुनुपर्ने "पीडितलाई कारबाही गर्"भन्ने, "कानुनको शासन कहाँ छ?"भन्नुपर्नेमा "डेढ लाख कहाँ छ भन्ने?"आदि । कोही सेलिब्रेटीहरु त्यहा टिभीमा मुख देखाउन आउछन् त कोही बेला बेला राजनीतिक कुन्ठायुक्त नारा पनि लाइदिन्छन् । कोही पेटिमा ठाउँ हुँदाहुँदै बाटोमा गएर असरल्ल पर्छन् यातायात प्रभाबित हुनेगरी त कोही बिनाकामको हल्ला समेत गर्छन् । कारण एउटै छ, हामीले गत कैयौं बर्षदेखि बन्द हड्ताल र जुलुस सधैं अराजक देखेका छौं, उफ्रेको गालीगलौज गरेको चिच्याएको देखेका छौं, स्वभाबत त्यो त्यहा पनि आइहाल्छ । अरुलाई सभ्य हुन माग गर्नेहरुले आँफैले सभ्य बिरोधको उदाहरण दिए त बिग्रने केही थिएन होला । महिला हिंसा तथा अत्याचार रोक्न तत्काल पीडितहरुलाई न्याय र पीडितलाई कारबाही तथा दीर्घकालीन रुपमा चेतना र कानुनी तथा सामाजिक सुरक्षाको जरुरत छ, जुन प्रदर्शनका मुल मुद्दा हुनुपर्छ जस्तो लाग्छ मलाई । "डेढ लाखमा बलात्कार गर्न पाईन्छ?"जस्ता नारा लगाउँदा कराउनेलाई त न्याय मागेको जस्तो होला, तर सुन्नेलाई चाँही "कति लाख तिर्नु पर्ने रेछ?"भने जस्तो नहोस् । त्यहाँ आन्दोलनमा उठेका धेरै बिषय अदालतमा बिचाराधीन् समेत छन्, "छिटो"न्याय माग्ने नाममा कानुन र कानुनी प्रकृयाको सम्मान हुनैपर्छ, कानुनी प्रकृयामा असर पार्ने कृयाकलाप गलत हुन् र अराजक हुन्, त्यसतर्फ पनि ध्यान दिनु जरुरी देखिन्छ । महिला हिंसा र अत्याचार बिरुद्दका कानुन अपुग या कमजोर छन् भने त्यस्मा बिधीपुर्बक सुधार जरुरी छ ।  

Occupy Baluwatar Protest (Image by : Saroj Koirala)

पुरुषबाट महिलामाथि र महिलाबाटै महिलामाथि "महिला"भएकैले गरिने सबै प्रकृतिका शोषणहरु सभ्य समाजका कलंक हुन् र यस्लाई रोक्नु जरुरी छ । ढिलै होला सानै होला तर Occupy BaluwaaTar मुभमेन्टले यो गम्भीर मुद्दा छोडेर राजनीतिकरण या NGOकरण नहुन्जेल आन्दोलनमा मेरो समर्थन छ । तपाईंसँग महिला हिंसा रोक्न कुनै राम्रो योजना छ भने त्यो पनि शुरु गर्नुस्, म त्यस्मा पनि समर्थन गर्छु । तर आफ्नै परिवार र समाजलाई असभ्य बन्नबाट जोगाउन केही गर्ने समय पक्कै हो यो । शुरुवात चेतना बाट हुनसक्छ, बिरोधबाट या सिता सरस्वती माथि थोपरिएका पीडाको हिसाब किताब बाट । सबै कुरा थारो राजनीती या परनिर्भर कर्मचारी संयन्त्रको जिम्मा छोडेर निदाउनु मुर्खता हुनेछ । समाज सुधारको प्रयास थालिहाल्नु पर्ने धेरै क्षेत्रहरु छन्, खुशीको कुरा हामीले सोच्न थालेका छौं यी बिषयमा । यस्तै उदाहरणीय काम अरुबाट पनि शुरु होस्, बेपत्ता पारीएका, यातना दिइएका तथा लाट्साहेबहरुको राजनीतिक स्वार्थका लागि चुसेर फ्याँकिएका, बोक्सी भनेर मलमुत्र कोचिएका, दाईजोको लागि डढाइएकाहरुको लागि बोल्नेहरु पनि निस्कियुन् तब पो हामी सभ्य र चेतनशील, नत्र भुत्रो !

Ananta Koirala n me on Protest (image : @saroose)

(Disclaimer : यो मेरो बिचार ब्यक्तिगत हो, म यो मुभमेन्टको "आयोजक"होइन । ब्यक्तिगत बाहेक सबै किसिमका कमेन्ट लाई स्वागत छ, कहिलेकाही ब्यक्तिगत गालीगलौज नगरे नि हुने ! ))

Related newslinks :

'यसरी लुटिएँ म' by मकर श्रेष्ठ on Kantipur National Daily

महिना नबित्दै बिते हासमी, बिन्दू र सरस्वती ! on Onlinekhabar web Portal